Πολλοί εξεπλάγησαν με την κατάταξη της Ελλάδας σαν της φτωχότερης εκτός Βουλγαρίας χώρα της Ε.Ε. Τούτο δεν αποτελεί καμιά έκπληξη.

Εδώ και πολλά χρόνια σε αυτή τη στήλη υποστηρίζουμε πως η Ελλάδα ήταν και παραμένει το τελευταίο σοβιετικό καθεστώς στην περιοχή και τη Δύση συνολικότερα.

Τα χαρακτηριστικά “σοβιετοποίησης” της χώρας έχουν να κάνουν το ισχυρό κρατισμό, την κλειστή οικονομία, τον  ελλιπή ανταγωνισμό, τους ολιγάρχες (με δουλειές με το κράτος, μίντια και ομάδες), τα συνδικάτα που συνδιοικούν το δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο κλπ.

Η δημοσιοϋπαλληλική αδιαφορία των αστυνομικών του Α/Τ Αγ. Αναργύρων, στην αναζήτηση προστασίας από την άτυχη γυναίκα που δολοφονήθηκε πριν λίγες μέρες έξω από το αστυνομικό τμήμα, είναι χαρακτηριστικό αυτού του τύπου των οικονομιών χωρίς κίνητρα.

Η κατρακύλα της χώρας ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 όταν πενταπλασιάστηκαν οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο. Το χρέος σε λίγα χρόνια εκτινάχθηκε από το 20 στο 100% του ΑΕΠ  και διαλύθηκε ολόκληρος ο παραγωγικός ιστός της Ελλάδας.

Η ανάταξη

Βέβαια, είναι αλήθεια πως τα τελευταία χρόνια παρατηρείται βελτίωση της εικόνας της ελληνικής οικονομίας.

Από το 2019 και μετά η Ελλάδα αναπτύσσεται ταχύτερα από μέσο όρο της Ε.Ε. Οι εξαγωγές έχουν διπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία και πριν λίγες μέρες ο Economist έγραψε πως ο δείκτης επιχειρηματικού περιβάλλοντος Economist Intelligence Unit βελτιώθηκε κατά 28 θέσεις από την 62 στην 34 θέση μεταξύ 82 κρατών.

Τα πρόσφατα οικονομικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την θετική αξιολόγηση του Economist.

Το 2023 η Ελλάδα παρουσίασε αύξηση του ΑΕΠ κατά 2% όταν ο μέσος όρος ήταν στο 0,5%. Αυτό σημαίνει πως μετά από πολλά χρόνια η ελληνική οικονομία συγκλίνει προς το μέσο όρο της Ευρώπης. Φυσικά απέχουμε πολύ ακόμη από το επίπεδο που είχαμε φτάσει πριν τη χρεοκοπία του 2010.

Οι εξαγωγές το 2023 δεν έφτασαν το θεαματικό ιστορικό ρεκόρ των 53,7 δισ. Ευρώ του 2022 αλλά τα 49,4 δισ. ευρώ λαμβανομένης υπόψη της αποκλιμάκωσης των τιμών παραμένει  μια καλή επίδοση. Λίγες χώρες έχουν καταφέρει σε μια δεκαετία να διπλασιάσουν σχεδόν τις εξαγωγές τους. Βέβαια ξεκινήσαμε από χαμηλή βάση, αν το καταφέρουμε αυτό και την επόμενη δεκαετία, τότε θα μπορούμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι.

Όλα αυτά όμως αφορούν μια  πρώτη επιδερμική ανάγνωση των εξελίξεων.

Η αχίλλειος πτέρνα της θεαματικής βελτίωσης των εξαγωγών είναι η ταυτόχρονη θεαματική αύξηση των εισαγωγών οι οποίες το 2023 έφτασαν 81,8 δισ. έναντι 93,3 δισ. το 2022 και 46,7 δισ. το 2013 μεσούσης της κρίσης.  Παρά τα ισχυρά έσοδα από τον τουρισμό και τις μεταφορές το 2023 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ήταν στα 14,1 δισ. έναντι 20,1 δισ. το 2022 και 1,7 δισ. το 2019.

Το έλλειμμα αυτό αποδεικνύει πως η ελληνική οικονομία παρά την αύξηση των εξαγωγών δεν είναι σε θέση ακόμη να υποκαταστήσει τις εισαγωγές με ανταγωνιστικά προϊόντα.

Το 2023 ο Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου  Κεφαλαίου βελτιώθηκε θεαματικά φτάνοντας τα 37 δισ. ευρώ  έναντι π.χ. 21 δισ. το 2014. Απέχει όμως από τα 60 δισ. Ευρώ του 2008. Με 37 δισ. είμαστε οριακά πάνω από τα 30 δισ. ευρώ τον χρόνο που υπολογίζονται οι αποσβέσεις. Για να προσεγγίσουμε μια σεβαστή  θέση ισχύος στην περιοχή θα πρέπει να καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τα 100 δισ. το χρόνο. Αυτό μοιάζει αδύνατο.

Δεν υπάρχει λοιπόν καμία αμφιβολία πως η κατεύθυνση που κινείται η οικονομία μετά το 2019 είναι η σωστή. Αυτό καταδεικνύουν όλες οι πανηγυρικές εκθέσεις και τα δημοσιεύματα.

Το ερώτημα είναι αν η ταχύτητα είναι αυτή που πρέπει;

για τη συνέχεια  CAPITAL

Σχόλιο του χρηστη Stirlitz

Δεν είμαι οικονομολόγος αλλά από όσα βλέπω και ζω καθημερινά στην Ελλάδα έχω την εντύπωση ότι για τη φτώχεια μας

– φταίει το ότι έχουμε μείνει πολύ λίγοι οι Έλληνες και με αυξημένο μέσο όρο ηλικίας, και συνεπώς ποια ανάπτυξη και ποιον οικονομικό δυναμισμό να περιμένει κανείς από μια χώρα συνταξιούχων

– φταίει το ότι τα τελευταία 70 χρόνια δημιουργήσαμε μία υδροκέφαλη χώρα-τερατούργημα που έχει μαζεμένο τον μισό πληθυσμό της στην πρωτεύουσα με αποτέλεσμα η ύπαιθρος να σβήνει και ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας να μαραζώνει (γι’ αυτό σήμερα έχουμε φθάσει στην κατάντια να εισάγουμε ακόμα και ντομάτες από το Βέλγιο και πατάτες από την Αίγυπτο, και η αξία του κρέατος που εισάγουμε ετησίως να ξεπερνά την αξία του εισαγόμενου πετρελαίου) ενώ ταυτόχρονα έχουμε υποβαθμίσει μόνοι μας την ποιότητα ζωής μας

– φταίει το ότι η αφρόκρεμα των νέων επιστημόνων μας έχει μεταναστεύσει στο εξωτερικό με αποτέλεσμα η χώρα μας να στερείται πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορούσε να προσφέρει πολλά όχι μόνο στην οικονομία αλλά σε όλους τους τομείς 

– φταίει το ότι μεγάλη μερίδα των δημοσίων υπαλλήλων πληρώνονται χωρίς να παράγουν απολύτως τίποτα και ζουν σε βάρος των συμπατριωτών τους και από τα δανεικά που παίρνει το κράτος μας  

– φταίει η αναξιοκρατία που διαχέεται σε όλα τα επίπεδα, κυρίως στον δημόσιο τομέα, και εμποδίζει το να υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή προς το καλύτερο 

– φταίει η δαιμονοποίηση της επιχειρηματικότητας και η βαθιά ριζωμένη πεποίθηση πολλών Ελλήνων πως θα λύσουν το πρόβλημά τους αν «τρουπώσουν» στο δημόσιο 

– φταίνε τα λάθος πρότυπα με τα οποία γαλουχούνται οι νέοι μας, και η γενικότερη νοοτροπία ωχαδερφισμού και ήσσονος προσπάθειας που μας διακατέχει 

– φταίει το ξεχαρβάλωμα της Παιδείας που έχει καταλήξει να παράγει αγράμματους νέους και χωρίς ουσιαστικές δεξιότητες

– φταίει το ότι ο Έλληνας δεν μαθαίνει από μικρός πόσο σημαντικό είναι το να κάνει σωστά τη δουλειά του, όποια κι αν είναι αυτή, και να αντλεί υπερηφάνεια από αυτό που κάνει

– φταίει το ότι δεν κατευθύνουμε τα παιδιά μας στο να ασχοληθούν επαγγελματικά με αυτό που πραγματικά αγαπούν 

– φταίνε η κουτοπονηριά μας και η ξεροκεφαλιά μας που μας κάνουν να πιστεύουμε ότι είμαστε ο εξυπνότερος λαός του κόσμου και ότι δεν χρειάζεται να διδαχθούμε τίποτα από τους άλλους λαούς

– φταίει το ότι εδώ και 30 χρόνια ξεχάσαμε τελείως τα οφέλη της αποταμίευσης και αφεθήκαμε να πλανηθούμε από τις σειρήνες της αλόγιστης κατανάλωσης και του υπερδανεισμού 

– φταίει το ότι ως καταναλωτές δεν έχουμε μάθει να οργανωνόμαστε, να μποϋκοτάρουμε προϊόντα, και να τιμωρούμε όσους επιχειρούν να αισχροκερδούν σε βάρος μας

– φταίει το ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα έχει συνηθίσει να είναι ασύδοτο και ανεύθυνο, με αποτέλεσμα αντί να λειτουργεί ως μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας να λειτουργεί ως λήσταρχος

– φταίει το ότι προτιμάμε πάντα τις εύκολες λύσεις για να βγάλουμε χρήματα (π.χ. να πουλάμε την Ελλάδα κομματάκι-κομματάκι σε ξένους που θέλουν να πάρουν την Golden Visa) και όχι αυτές που θα μας αποφέρουν μακροπρόθεσμο όφελος, θα βάλουν στέρεα θεμέλια στην οικονομία μας και θα μας καταστήσουν αυτάρκεις και ανταγωνιστικούς διεθνώς (σύγχρονες μορφές γεωργίας, βιομηχανία, υψηλή τεχνολογία κ.λπ)

– φταίει η ανάπηρη Δικαιοσύνη που κυριολεκτικά σέρνεται και αποτρέπει την προσέλκυση ξένων επενδύσεων

– φταίει το γεγονός ότι επί τόσες δεκαετίες δεν έχουμε αξιωθεί να φτιάξουμε μια δίκαιη φορολογική νομοθεσία με αποτέλεσμα το κράτος να «γδέρνει» τους μισθωτούς ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες κάνουν πάρτι φοροδιαφυγής 

– φταίει το ότι ενώ πρακτικά δεν έχουμε δικό μας νόμισμα και η οικονομία μας έχει τα χάλια της εμείς επιτρέπουμε την καθημερινή διαρροή τεράστιου ποσού προς το εξωτερικό από τα εμβάσματα των εκατομμυρίων αλλοδαπών που ζουν στη χώρα μας – και θέλουμε μάλιστα να φέρουμε κι άλλους

– φταίει το γεγονός ότι το κράτος μας δανείζεται από τις αγορές όσα χρήματα θέλει και με όποιο επιτόκιο θέλει χωρίς να δίνει λογαριασμό πουθενά και χωρίς να υπάρχει «οροφή κρατικού χρέους», με αποτέλεσμα να αιμορραγούμε διαρκώς λόγω των δυσβάστακτων τοκοχρεολυσίων που πληρώνουμε και να οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε ντροπιαστικές και επώδυνες χρεοκοπίες 

– φταίει το ότι ως λαός έχουμε φορτωθεί στην πλάτη μας επί δεκαετίες 10 επιχειρηματικές και πολιτικές οικογένειες και τις κουβαλάμε αγόγγυστα επιτρέποντάς τους να παρασιτούν σε βάρος μας και να μας κρατούν καθηλωμένους στην υπανάπτυξη και στην υστέρηση

– φταίει το γεγονός ότι τα φοβικά σύνδρομα έναντι της Τουρκίας που διακατέχουν την ελληνική πολιτική, επιχειρηματική και ακαδημαϊκή ελίτ δεν μας επιτρέπουν να εκμεταλλευτούμε τους πλούσιους ορυκτούς και ενεργειακούς πόρους της πατρίδας μας

– φταίει το ότι οι πολιτικοί μας δεν έχουν απολύτως κανένα όραμα για τη χώρα, δεν έχουν τον νου τους στο πώς θα θεραπεύσουν τις χρόνιες παθογένειες και πώς θα φτιάξουν ένα καλύτερο μέλλον για τους Έλληνες αλλά στο πώς θα πλουτίσουν οι ίδιοι με αρπαχτές.