Από το 1973 η Τουρκία χτίζει συστηματικά έναν κατάλογο «ελληνοτουρκικών διαφορών». Τον Νοέμβριο εκείνου του έτους πρωτοετέθη το θέμα της οριοθετήσεως της υφαλοκρηπίδας. Το 1974 είχαμε την απειλή πολέμου σε περίπτωση επεκτάσεως των ελληνικών χωρικών υδάτων και την αμφισβήτηση των ορίων του FIR Αθηνών. Το 1975 οι Τούρκοι έθεσαν τη διαφορά μεταξύ εναερίου χώρου 10 μιλίων και χωρικών υδάτων 6 μιλίων. Το 1978 ανακάλυψαν το θέμα των ορίων της Ζώνης Eρευνας και Διασώσεως στο Αιγαίο. Το 1996 ξεκίνησαν να αμφισβητούν την ελληνική κυριαρχία σε διάφορα νησιά του Αιγαίου.

Η «Γαλάζια Πατρίδα», όμως, δεν είναι μία ακόμη τουρκική διεκδίκηση που ήλθε να προστεθεί στον μακρύ πλέον κατάλογο των, κατά την Τουρκία, «ελληνοτουρκικών διαφορών». Η «Γαλάζια Πατρίδα» είναι στρατηγική. Ενσωματώνει όλες τις προαναφερόμενες τουρκικές αμφισβητήσεις και προσφέρει τη δυνατότητα για δημιουργία νέων.

Τι λέει αυτή η στρατηγική; Η Τουρκία, ως ηπειρωτικό κράτος, εξαφανίζει πλήρως τα δικαιώματα που έχουν τα νησιά που βρίσκονται εντός 200 μιλίων από τις ακτές της. Μόνον οι ηπειρωτικές ακτές ενός άλλου κράτους μπορούν να διεκδικήσουν δικαιώματα και να λαμβάνονται υπόψιν κατά την οριοθέτηση. Eνα νησί έχει δικαιώματα μόνον εάν βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη των 400 μιλίων από οποιαδήποτε ηπειρωτική ακτή ή εάν ανήκει σε αρχιπελαγικό κράτος. Η Ελλάδα δεν είναι αρχιπελαγικό κράτος. Κατά συνέπεια μπορεί να διεκδικήσει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ αποκλειστικώς μέσω των ηπειρωτικών της ακτών. Eτσι, κατά την Τουρκία, το Αιγαίο χωρίζεται στη μέση. Τα ελληνικά νησιά βρίσκονται πιο κοντά στις τουρκικές ηπειρωτικές ακτές, δεν έχουν ούτε υφαλοκρηπίδα ούτε ΑΟΖ. Μάλιστα στους χάρτες της «Γαλάζιας Πατρίδας», που εμφανίζονται πίσω από την πλάτη του Ερντογάν σε διάφορες παρουσιάσεις του, δεν έχουν ούτε χωρικά ύδατα, αλλά βρίσκονται απολύτως εντός περιοχής τουρκικής δικαιοδοσίας με το ίδιο χρώμα με την Τουρκία…

Κατά την Τουρκία, το Αιγαίο χωρίζεται στη μέση. Τα ελληνικά νησιά βρίσκονται πιο κοντά στις τουρκικές ηπειρωτικές ακτές, δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, ούτε ΑΟΖ.

Τη δεκαετία του 1970 είχαμε ξανακούσει αντίστοιχα επιχειρήματα από την τουρκική πλευρά εν σχέσει προς την υφαλοκρηπίδα. Τότε μας έλεγαν ότι τα ελληνικά νησιά επικάθηνται στη θαλάσσια «φυσική προέκταση» της μικρασιατικής χερσονήσου. Τα επιχειρήματα περί «φυσικής προεκτάσεως» είχαν χρησιμοποιηθεί και από άλλα κράτη εκείνη την εποχή. Απορρίφθηκαν στη συνέχεια πλήρως από τη νομολογία του Διεθνούς Δικαστηρίου. Παράλληλα, η σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας το 1982 όρισε με απόλυτη σαφήνεια στο άρθρο 121 ότι τα νησιά έχουν πλήρη δικαιώματα σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες, περιλαμβανομένης υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.

Οι εμπνευστές της «Γαλάζιας Πατρίδας» δημιουργούν κάτι καινοφανές, επιδεικνύοντας παχυλή άγνοια ως προς τις προβλέψεις του διεθνούς δικαίου, τις εργασίες της υπερδεκαετούς συνδιασκέψεως για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά και τη σχετική νομολογία διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων. Επιδεικνύουν κάποιους διεθνείς χάρτες και λένε κάποια ομιχλώδη περί διεθνούς δικαίου. Δεν τους ενδιαφέρουν όμως. Η «Γαλάζια Πατρίδα» είναι εθνική στρατηγική ανεξάρτητη από διεθνείς κανόνες, που την επικαλούνται με μόνο κριτήριο ό,τι κρίνουν πως συμφέρει την Τουρκία. Σε αυτήν βασισμένοι οι Τούρκοι προχώρησαν στο παράνομο και αντίθετο προς τη λογική μνημόνιο με τη Λιβύη. Σε αυτήν βασισμένοι θα συνεχίσουν να προχωρούν και όταν κάποια στιγμή φύγει ο Ερντογάν από την εξουσία.

* Ο κ. Αγγελος Συρίγος είναι αν. καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, βουλευτής Ν.Δ. στην Α΄ Αθηνών.

Καθημερινή