Συνέντευξη με τον ακαδημαϊκό και βουλευτή του ΗDP, Hişyar Özsoy.

Η τουρκική κυβέρνηση, έπειτα από τις τοπικές εκλογές του Μαρτίου 2019, έχει ξεκινήσει μια συστηματική προσπάθεια να ανατρέψει την εκλογή Κούρδων δημάρχων στο Νοτιοανατολικό τμήμα της χώρας. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το  Project on Middle East Democracy (POMED), παρατηρείται καθαίρεση Κούρδων δημάρχων και αντικατάσταση τους με επιτρόπους (kayyum). Πολλοί βουλευτές και στελέχη του φιλο-κουρδικού κόμματος HDP, ανάμεσα τους και ο πρώην ηγέτης του Selahattin Demirtaş, έχουν κατηγορηθεί για συσχετισμό με το PKK και φυλακίστηκαν, παρόλη την ανεπάρκεια των αποδεικτικών στοιχείων. Την εποχή που η ζωή στην Τουρκία, υπό τον αυξανόμενο εθνικισμό της κυβέρνησης, είναι δύσκολη για τους Κούρδους, ο John Lubbock ρωτάει τον Αντιπρόεδρο για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής του ΗDP, Hişyar Özsoy, την άποψή του για την παρούσα κατάσταση στη χώρα, αλλά και την αντίδραση του στις πρόσφατες αμερικανικές εκλογές.

Πώς είναι τα πράγματα για εσάς στην Τουρκία;

Το πολιτικό κλίμα στην Τουρκία είναι τεταμένο. Έχουμε συλλήψεις και κρατήσεις σχεδόν κάθε εβδομάδα. Σε προσωπικό επίπεδο, είχα δύο δικαστήρια. Απαλλάχθηκα από τις κατηγορίες του ενός και καταδικάστηκα στο άλλο, ωστόσο η ανακοίνωση της ποινής μου αναβλήθηκε. Έχω ακόμα 5 υποθέσεις που εκκρεμούν εις βάρος μου, για τις οποίες έχω και ασυλία, οπότε θα πρέπει πρώτα να άρουν αυτή για να προχωρήσει η διαδικασία. Όποιος πολιτικός της αντιπολίτευσης και να είσαι, ειδικά αν είσαι Κούρδος και σχετίζεσαι με το HDP, σε κάποιο στάδιο της πολιτικής σου καριέρας, μάλλον θα καταλήξεις στη φυλακή. Εγώ προσωπικά δεν ανησυχώ, ωστόσο το ευρύτερο πολιτικό κλίμα της χώρας δεν είναι καλό. Οι Κούρδοι πολιτικοί βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση. Ένας από τους λόγους που οι υποθέσεις απέναντι στο πρόσωπό μου είναι μόλις 7, είναι ότι περνάω τον περισσότερο χρόνο μου στο εξωτερικό, εκπροσωπώντας το HDP σε πολλά διακρατικά κοινοβούλια, όπως στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στο ΝΑΤΟ , στον ΟΑΣΕ κλπ. Οπότε περνάω το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μου εκεί και όχι στην Τουρκία, ώστε να έχω την ευχέρεια να έχω και «εγκληματική δράση».

Πώς νιώθετε για την ήττα Τραμπ;

Είναι προσωπική ήττα του Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο πρέπει να σκεφτούμε και γιατί τόσοι Αμερικανοί, πάνω από 70 εκατομμύρια άνθρωποι για την ακρίβεια, ήθελαν για πρόεδρο κάποιον που έχει κατηγορηθεί για ρατσισμό, σεξισμό, μισογυνισμό, ξενοφοβία και απέτυχε να περιορίσει μια πανδημία που, μόνο στις ΗΠΑ, έχει προκαλέσει 240 χιλιάδες θανάτους. Ο Τραμπ σε λίγο καιρό δεν θα είναι Πρόεδρος· παρόλα αυτά, αντικατοπτρίζει τις επιθυμίες και τις απαιτήσεις ενός σημαντικού μέρους της αμερικανικής κοινωνίας, κάτι το οποίο θα παραμείνει ως μέρος της πολιτικής σκηνής των ΗΠΑ για αρκετό καιρό. Ο Τραμπ δεν ήταν ατύχημα ή μια ανωμαλία που προέκυψε· απεναντίας, εκφράζει ένα μεγάλο μέρος του αμερικανικού λαού.

Από τη δεκαετία του ’80, ο πλούτος που παράγεται στον κόσμο έχει αυξηθεί· ωστόσο, η κατανομή του πλούτου αυτού είναι τόσο άνιση που οδηγεί και το κοινωνικοοικονομικό χάσμα σε αύξηση. Μοιάζει με παράδοξο καθώς, όσο περισσότερος ο πλούτος, τόσο μεγαλύτερη και η φτώχεια που επικρατεί και αυτό είναι κάτι που έχει να κάνει με το παγκόσμιο καθεστώς του καπιταλισμού. Ο Ερντογάν, ο Τραμπ, ο Μπολσονάρο, ο Ορμπάν και άλλοι αυταρχικοί ηγέτες, είναι απλά μέρος του παιχνιδιού. Κανένας δεν ήταν «ατύχημα» και όλοι τους αντανακλούν τη φύση του παγκόσμιου καπιταλισμού τη δεδομένη χρονική στιγμή.

Πιστεύω ότι επικεντρωνόμαστε υπερβολικά σε προσωπικότητες όπως ο Ερντογάν ή ο Τραμπ, όταν αναλύουμε πολιτικά ζητήματα. Χρειαζόμαστε μια σωστά δομημένη ιστορική ανάλυση των συμβάντων σε Τουρκία και ΗΠΑ. Πιστεύω ότι ο Τραμπ και ο Ερντογάν είναι συμπτώματα της διαδικασίας του παγκόσμιου καπιταλισμού και καθορίζονται, πράττουν και αντιδρούν στα πλαίσιά της. Νομίζω πως είμαστε κοντά σε κάποιου είδους μεταβολή διότι, για πολλά χρόνια, στην Τουρκία και σε άλλα κράτη, τέτοιου είδους ηγέτες έχουν υποσχεθεί μια κοινωνία ισότητας, την οποία και απέτυχαν να υλοποιήσουν. Με αυτή τη λογική, οι άνθρωποι ψάχνουν να βρουν πολιτικές εναλλακτικές.

Το ίδιο και στην Τουρκία, όπου αν η αντιπολίτευση δεν μπορέσει να αναπτύξει μια καλύτερη εναλλακτική πολιτική σε σχέση με αυτή του Ερντογάν και των συμμάχων του, η κοινωνία ενδέχεται να οδηγηθεί προς μία ακόμα πιο επιθετική δεξιά πολιτική. Ο λαός ψάχνει ένα τρόπο διαφυγής από αυτή την κατάσταση. Η πορεία αυτής της αναζήτησης εξαρτάται από τον τρόπο που εμπλέκονται οι πολιτικοί παράγοντες. Επικρατεί μια βαθιά κρίση, η οποία χειροτερεύει μέρα με τη μέρα. Καθήκον κι ευθύνη μας, ως αντιπολίτευση, είναι η ανάπτυξη ενός νέου πολιτικού προγράμματος με όραμα. Εάν αποτύχουμε σε αυτό όπως οι προοδευτικοί, η δεξιά θα κινητοποιηθεί και θα επικρατήσει.

Πηγαίνοντας πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Τραμπ μπορεί να αποχωρεί, αλλά οι 70 εκατομμύρια πολίτες που τον ψήφισαν και υποστηρίζουν τον Τραμπισμό θα επιστρέψουν σε 4 χρόνια με διάθεση για εκδίκηση. Οι προοδευτικοί στο Δημοκρατικό κόμμα φαίνεται να κέρδισαν επίσης κάποια δύναμη. Το ευχάριστο και σημαντικό είναι η αύξηση του αριθμού των νέων Αμερικανών που εμπλέκονται με την πολιτική, ειδικά με τις τάσεις αποπολιτικοποίησης του πληθυσμού τις δεκαετίες του ’80 και του ’90.

Ο Μπάιντεν έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι είναι φίλος των Κούρδων. Είστε αισιόδοξος για ενδεχόμενη αλλαγή εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ προς μία κατεύθυνση, που θα ευνοεί και τα Κουρδικά συμφέροντα;

Ο Μπάιντεν θα προσπαθήσει να αναδομήσει τους πολιτικούς θεσμούς που μέχρι τώρα κατέστρεφε ο Τραμπ. Αυτό είναι κάτι το οποίο απαιτεί χρόνο. Επίσης, δεν ξέρουμε αν θα υπάρξει δεύτερη θητεία του Μπάιντεν. Θα περιορίζεται από την σύνθεση του κογκρέσου. Πέραν τούτου, ο Μπάιντεν δεν υποσχέθηκε μεγάλες αλλαγές, αλλά αποκατάσταση του status quo και της «κανονικότητας». Δεν προσέφερε τόσα πολλά ώστε να λογίζονται ως εναλλακτική. Αλλά αυτή η «κανονικότητα» για την οποία μίλησε, είναι η ίδια μέρος του προβλήματος. Ποια κανονικότητα; Κανονικότητα για ποιον και για τι;

Δεν θα έπρεπε να περιμένουμε ριζοσπαστική μεταβολή των θέσεών του στο Κουρδικό. Ξέρουμε ότι έχει καλές σχέσεις με τους Κούρδους του Ιράκ αλλά και τους Κούρδους που πολέμησαν το ISIS στη Συρία. Το πιο πιθανό θα ήταν να βελτιώσει τις σχέσεις του με τους Κούρδους των κρατών αυτών. Παράλληλα όμως, μπορεί και να συνεχίσει με την συμβατική πολιτική των ΗΠΑ, κατά την οποία βοηθάει την Άγκυρα να ποινικοποιεί και να τρομοκρατεί τον Κουρδικό λαό. Η συμβατική αυτή πολιτική, είναι δυστυχώς μέρος της «κανονικότητας» του Μπάιντεν.

Ευχόμαστε κι ελπίζουμε ο νέος Πρόεδρος να προωθήσει τη διεξαγωγή ειρηνευτικής διαδικασίας μεταξύ της τουρκικής κυβέρνησης και του PKK, μαζί με την διεξαγωγή διαπραγματεύσεων για τον συμβιβασμό σε μια διένεξη που, μέχρι σήμερα, μετράει 50 χιλιάδες νεκρούς στην Τουρκία.

Πιστεύετε ότι στο ΑΚΡ επικρατεί μια κρίση υστερίας σχετιζόμενη με την Προεδρία Μπάιντεν;

Φυσικά και το ΑΚΡ δεν ήθελε μια ήττα του Τραμπ, λόγω της «φιλίας» που έχει αναπτυχθεί μεταξύ του Ερντογάν και του Αμερικανού Προέδρου. Η προσωπική συναλλακτική διπλωματία μεταξύ των δύω ανδρών, η οποία παρακάμπτει κρατικούς και κυβερνητικούς θεσμούς και στις 2 χώρες, ήταν αρκετά αποτελεσματική. Προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν όλα τα προβλήματα και τις εντάσεις μέσω της προσωπικής τους σχέσης, είτε αυτό ήταν οι S-400 ή η υπόθεση Halkbank, είτε η επίθεση κατά των Κούρδων της Συρίας.

Αυτό δεν θα ισχύει από εδώ και στο εξής. Θα ψάξουν τρόπο για να συνεργαστούν με τον Μπάιντεν, ο οποίος όμως δεν θα παρέχει μια προσωπική σχέση. Θα επαναδομήσει τους θεσμούς που κατέστρεψε ο Τραμπ και θα τους ενσωματώσει στη διπλωματία του, αντί να ασκήσει διαπροσωπική διπλωματία. Αυτό σημαίνει ότι το Πεντάγωνο, το Υπουργείο εξωτερικών, το Υπουργείο Άμυνας και άλλοι θεσμοί που σχετίζονται με την αμερικανική πολιτική απέναντι στην Τουρκία, θα ενδυναμωθούν. Για τις ΗΠΑ, αλλά και γενικότερα για τη Δύση, η Τουρκία θα παραμείνει μια πολύ σημαντική χώρα· ωστόσο δεν είναι ευχαριστημένοι με την διακυβέρνηση του Ερντογάν. Είναι μια μεγάλη χώρα με 80 εκατομμύρια ανθρώπους. Οικονομικά, πολιτικά, στρατιωτικά, είναι μια πολύ σημαντική χώρα.

Σίγουρα θα υπάρξουν και διαφωνίες, ωστόσο οι δύο πλευρές θα επιχειρήσουν να ομαλοποιήσουν τις σχέσεις τους. Δεν νομίζω ότι ο Μπάιντεν θα είναι ιδιαίτερα επιθετικός απέναντι στην Τουρκία, τουλάχιστον τους πρώτους μήνες της θητείας του, αλλά τα προβλήματα μεταξύ ΗΠΑ-Τουρκίας είναι σε τόσο θεμελιώδεις τομείς, που η καλή διάθεση και οι καλές προθέσεις ενδέχεται να μην αρκούν για να τα λύσουν. Θα υπάρξουν πολλαπλές κρίσεις στις Αμερικανοτουρκικές σχέσεις, παρά τη θέληση και των δύο πλευρών για επανεκκίνηση των σχέσεων. Μπορούν να προσπαθήσουν, αλλά δεν πρόκειται να δουλέψει χωρίς τις απαραίτητες υποχωρήσεις από την πλευρά του Προέδρου Ερντογάν.

Αναμένετε αμερικανικές κυρώσεις κατά της τουρκικής κυβέρνησης;

Είναι πολύ νωρίς για να μιλήσουμε για αυτό το θέμα, δεδομένου ότι ο Μπάιντεν αναλαμβάνει σε 2 μήνες από σήμερα. Ίσως να προσπαθήσει να δοκιμάσει την τύχη του με τον Ερντογάν, αποφεύγοντας αρχικά τις κυρώσεις. Κάθε ηγέτης που ανεβαίνει στην εξουσία ξεκινάει από μια καινούργια σελίδα, δίνοντας μια ευκαιρία στην διπλωματία και τις διαπραγματεύσεις, εφόσον βέβαια ευνοείται και από το κλίμα.

Ενδεχομένως να κάνω λάθος, αλλά δεν νομίζω ότι ο Μπάιντεν θα ξεκινήσει με κυρώσεις. Θα καλέσει τον Ερντογάν σε λογικό διάλογο, ωστόσο θα αποτύχει αρκετά σύντομα· πράγμα που θα οδηγήσει σε μια σειρά κρίσεων, πριν να φτάσει στην ενδεχόμενη επιβολή κυρώσεων.

Σε σχέση με την κατάσταση στη Συρία και το Ιράκ, πιστεύετε ότι οι ΗΠΑ θα γίνουν πιο υποστηρικτικές προς την Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση του Ιράκ (KRG) και τη Rojava;

Σήμερα ξυπνήσαμε με την παραίτηση του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ στη Συρία, James Jeffrey. Θα μπορούσε να παραμείνει για τουλάχιστον άλλους δύο μήνες, ωστόσο παραιτήθηκε. Ο Μπάιντεν έχει καλές σχέσεις με την KRG και γνωρίζει αρκετά καλά το Κουρδικό. Κατά τη διάρκεια της αντιπροεδρίας του, οι ΗΠΑ αναμείχθηκαν στην Rojava και έστειλαν στρατεύματα στη Β.Συρία για να βοηθήσουν τους Κούρδους να κερδίσουν το ISIS.Ο Μπάιντεν είναι συμπονετικός απέναντι στους Κούρδους του Ιράκ και της Συρίας· παρόλα αυτά πρέπει, όπως όλοι οι πολιτικοί, να συνυπολογίσει και άλλους παράγοντες στη Μέση Ανατολή. Ιδανικά, θα προσπαθήσει να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στην Τουρκία και τους Κούρδους, ωστόσο η Άγκυρα δεν υπήρξε ιδιαίτερα συνεργάσιμη στο παρελθόν. Η προεκλογική υπόσχεση απέχει αρκετά από την υλοποίηση. Η υλοποίηση απαιτεί να λαμβάνει κάποιος υπόψη την πολυπλοκότητα και την πραγματικότητα στο πεδίο. Συνολικά, ο Πρόεδρος Μπάιντεν, κατά τη γνώμη μου, θα είναι πιο συμπονετικός με τους Κούρδους, συγκριτικά με τον Τραμπ, ο οποίος, σύμφωνα και με τον Μπόλτον, «μισεί» τους Κούρδους.

Η στάση του Τραμπ μπορεί να εξηγηθεί ως εξής: Συνεργάζομαι με τους Κούρδους και για αυτό το λόγο όλοι είναι θυμωμένοι μαζί μου. Η συνεργασία με τους Κούρδους δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις με την Τουρκία, τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν. Αυτό ήταν και το παράπονό του, σύμφωνα με το βιβλίο του Μπόλτον. «Μισούσε» τους Κούρδους σημαίνει ότι μισούσε το γεγονός ότι η συνεργασία μαζί τους προκαλούσε προβλήματα στις σχέσεις με άλλες χώρες. Μια παρόμοια πίεση ενδέχεται να ασκηθεί και στον Μπάιντεν, αλλά εκείνος δύσκολα θα ενδώσει. Ας μην ξεχάσουμε πόσο εύκολα ο Ερντογάν επηρέαζε τον Αμερικανό Πρόεδρο, όπως π.χ στην εισβολή της Συρίας το 2019.Ο Τραμπ αγνόησε όλους τους σχετικούς θεσμούς (όπως το Υπ.Άμυνας) και επέλεξε να συνεργαστεί με τον Ερντογάν.

Θα πρέπει να μην έχουμε υπερβολικές προσδοκίες από την προεδρία Μπάιντεν. Πολλοί περιμένουν επιδείνωση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, με έναν Μπάιντεν πολύ σκληρό απέναντι στην Τουρκία. Αυτό το θεωρώ υπερβολή. Εννοείται ότι δεν θα είναι φιλικός με τον Ερντογάν όπως ο Πρόεδρος Τραμπ, αλλά θα βάλει τα δυνατά του ώστε να διατηρήσει μια σχέση με την Τουρκία. Έχει να κάνει με τη γεωπολιτική και το ΝΑΤΟ- συμμαχία στην οποία κατέχει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό- αλλά και το γεγονός ότι είναι πολύτιμη περιφερειακή χώρα για την διατήρηση ισορροπίας απέναντι στην επιρροή του Ιράν και της Ρωσίας στην περιοχή. Κανένας ηγέτης δεν θα ήθελε να χάσει την Τουρκία.

Εάν η Τουρκία περιοριστεί στο χώρο της, θα έχει να κάνει με το ότι απλώθηκε παραπάνω από όσο μπορούσε και την κατάσταση στο εσωτερικό ή στον αμερικανικό παράγοντα;

Η Τουρκία αυτή τη στιγμή έχει υιοθετήσει μια επεκτατική πολιτική στην περιοχή, από το Ναγκόρνο Καραμπάχ και τη Συρία ως την Ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη. Σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις, οι ΗΠΑ ενθαρρύνουν την επεκτατική αυτή πολιτική. Για παράδειγμα στη Συρία, κάποια από τα στοιχεία της αμερικανικής κυβέρνησης, όπως ο Jim Jeffrey, προσπαθούσαν να αυξήσουν την επιρροή της Τουρκίας στη Συρία.

Υποστήριξαν την Τουρκία, η οποία συνεργαζόταν και προστάτευε την οργάνωση Hayat Tahrir al-Sham (HTS) στο Ιντλίμπ. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι οι ΗΠΑ επέτρεψαν στο ΗΤS την χρήση της τουρκικής λίρας, ώστε να αποφύγουν τις κυρώσεις των ΗΠΑ κατά της Συρίας. Οι κυρώσεις δεν εφαρμόζονται στο Ιντλίμπ, το οποίο βρίσκεται πλέον υπό την προστασία της Τουρκίας , παρόλο που η ίδια η Άγκυρα, η Ουάσιγκτον και ο ΟΗΕ, έχουν ανακηρύξει το HTS ως τρομοκρατική οργάνωση.

Αμερικανοί αξιωματούχοι βοήθησαν την Τουρκία και στη Λιβύη. Πίστευαν ότι μπορούν ακόμα και σήμερα να χρησιμοποιήσουν την Τουρκία ως μέλος του ΝΑΤΟ και αντισταθμιστικό παράγοντα απέναντι στη Ρωσία και το Ιράν. Αλλά όταν η κουβέντα πάει στην Κύπρο και την Ελλάδα, αυτό είναι ένα διαφορετικό πρόβλημα. Σε αυτή την περίπτωση, η σχέση των ΗΠΑ με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι συμμαχία-κλειδί για την Ελλάδα.

Η Τουρκία κατάφερε να εισβάλει στο κομμάτι της Β.Συρίας λόγω της θέσης των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Πρόεδρος Τραμπ ήταν αυτός που τους το επέτρεψε. Γιατί το έκαναν αυτό οι ΗΠΑ ;Δε μπορούσαν να σταματήσουν την Τουρκία; Φυσικά και μπορούσαν, αλλά το σχέδιο ήταν να δώσουνε στην Τουρκία κάτι, ώστε να την κρατήσουν ευχαριστημένη και παράλληλα να την χρησιμοποιήσουν ως αντίβαρο στην επιρροή της Ρωσίας στη Συρία. Δούλεψε; Σίγουρα όχι, όπως άλλωστε και μια πληθώρα σχεδίων των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή.

Την ίδια στιγμή όμως ενισχύεται μια διένεξη στη Μέση Ανατολή

Ναι, ωστόσο υπάρχουν διάφορες διενέξεις τέτοιας φύσης στην περιοχή, όπως για παράδειγμα στην Αν.Συρία όπου οι Αμερικανοί συνεργάζονται με τους Κούρδους και τους Σαουδάραβες σε μέρη όπως η Deir ez Zor.Στο  Ιντλίμπ, οι Αμερικανοί συνεργάζονται με την Τουρκία και τις προσκείμενες δυνάμεις της που προστατεύουν το HTS. Όταν οι Ρώσοι επιτέθηκαν σε τουρκικές θέσεις πέρυσι στο Ιντλίμπ, ο Jim Jeffrey αποκάλεσε τους νεκρούς «μάρτυρες μας», υποσχόμενος να βοηθήσει την Τουρκία. Πολλοί πολιτικοί παράγοντες των ΗΠΑ πιστεύουν ότι η Τουρκία είναι και θα παραμείνει ένας σημαντικός παράγοντας στην περιοχή, παρόλο που παραβιάζει πολλές αρχές του ΝΑΤΟ.

«Δεν βλέπω την Τουρκία να συμμαχεί με τη Ρωσία, έχουν πολλές διαφορές»

Αλλά στην εξωτερική πολιτική, οι χώρες μπορούν να στεγανοποιήσουν τα προβλήματά τους. Για παράδειγμα, διαφωνούν για το Ιντλίμπ αλλά συμφωνούν στην αποδυνάμωση των Κούρδων στο Serekaniye ή στη Deir ez Zor. Μπορεί να διαφωνούμε στη Λιβύη αλλά συμφωνούμε σε κάτι άλλο. Μια τέτοια στεγανοποίηση τους βοηθάει να συνεργαστούν σε κάποια ζητήματα χωρίς να συγκρούονται σε άλλα. Η Ρωσία μεγαλώνει το ρήγμα ΝΑΤΟ-Τουρκίας, σωστά; Οι ΗΠΑ θέλουν ακόμα την Τουρκία ως σύμμαχο του ΝΑΤΟ, παρά τις περιπετειώδεις μονομερείς ενέργειες της που υπονομεύουν ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ.

Υπάρχει αντιπαλότητα Ιράν-Τουρκίας;

Όχι, η Τουρκία και το Ιράν δεν μπορούν να έρθουν αντιμέτωπα, αλλά στην αμερικανική φαντασία, έπειτα από την Ιρανική επανάσταση του ’79, το «δικό τους» πραξικόπημα του 1980 στην Τουρκία βοήθησε στην εργαλειοποίηση της Τουρκίας ως αμερικανική βάση στη Μέση Ανατολή για τον περιορισμό της Ιρανικής επιρροής.

Για ανθρώπους όπως ο Jim Jeffrey, η μάχη κατά του ISIS δεν ήταν τόσο σημαντική όσο ο περιορισμός της Ρωσικής και Ιρανικής επιρροής. Γι’  αυτό το λόγο, ανεξάρτητα από τα παράδοξα που περιβάλλουν αυτή τη σχέση, οι ΗΠΑ συνεργάζονται με την Τουρκία. Η Ουάσιγκτον δεν θα μπορούσε να θέσει την Άγκυρα σε τροχιά σύγκρουσης με την Τεχεράνη· παρόλα αυτά η Τουρκία έχει πραγματοποιήσει πολλές στρατιωτικές «περιπέτειες» στη Συρία και το Ιράκ, κινήσεις τις οποίες οι αξιωματούχοι του Ιράν δεν βλέπουν με καθόλου καλό μάτι, ενώ αυτοί των ΗΠΑ δεν τις συγκρατούν .

Σκεφτείτε την σταδιακή τουρκική εισβολή στα εδάφη της Κουρδικής Διαχείρισης στο Ιράκ. Γιατί είναι τόσο σιωπηλοί οι Αμερικανοί, παρά τη διαμαρτυρία της Ιρακινής κυβέρνησης; Η Τουρκία εγκαθιστά μόνιμες στρατιωτικές βάσεις σε ιρακινό έδαφος. Ο Jim Jeffrey προσπαθούσε να αναπτύξει μια αμερικανική πολιτική στη Συρία, που μέχρι σήμερα δεν υπάρχει. Από την άλλη, η πολιτική του για το Ιράκ απέτυχε. Οπότε προσπάθησε να αναπτύξει μια κοινή πολιτική και για τις 2 χώρες, μέρος  της οποίας πολιτικής ήταν η εξασφάλιση της τουρκικής συνεργασίας. Ο Jeffrey είχε ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του, όταν για παράδειγμα εξέφρασε την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ στην Τουρκία, στην πολιτική εναντίον του ΡΚΚ.

Ποιος είναι ο ρόλος που μπορεί να παίξει η Τουρκία στη Συρία και την ευρύτερη περιοχή, τουλάχιστον σύμφωνα με το σκεπτικό ενός ψυχροπολεμικού πολιτικού, όπως του Jeffrey; Η πρώτη του προτεραιότητα όπως είπαμε δεν ήταν η επικράτηση κατά του ISIS ή η προστασία των Κούρδων, αλλά η επιρροή Ιράν/Ρωσίας στην περιοχή και η ασφάλεια του Ισραήλ. Από αυτή την προοπτική, οποιαδήποτε κυβέρνηση των ΗΠΑ θα βάλει τα δυνατά της για να συνεργαστεί με την Τουρκία, μια χώρα που, πέρα από τη στρατηγική της σημασία, έχει και θεσμικούς δεσμούς με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Πιστεύετε ότι η διοίκηση Μπάιντεν δεν θα πιέσει πολύ την Τουρκία αλλά, αν και όταν βρει αντίσταση, θα υιοθετήσει μια πιο «σκληρή» γραμμή;

Ναι, νομίζω ότι θα είναι μια αντιμετώπιση με σταδιακή αύξηση της πίεσης. Το πρώτο πράγμα που ίσως κάνει ο Μπάιντεν, θα είναι να δοκιμάσει τα νερά στις σχέσεις με την Τουρκία και να καλέσει τον Ερντογάν σε διάλογο, ώστε αυτός να διορθώσει τις σχέσεις του με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, αν η Τουρκία εκμεταλλευτεί το πολιτικό κενό στις ΗΠΑ και για παράδειγμα επιτεθεί ξανά στους Κούρδους της Συρίας πριν να έρθει ο Μπάιντεν στην εξουσία, το ήδη περιορισμένο περιθώριο συζήτησης στενεύει και ο Μπάιντεν θα αναγκαστεί να χρησιμοποιήσει το χαρτί των κυρώσεων νωρίτερα από το αναμενόμενο.

Εάν η Τουρκία δεν προσθέσει άλλα ζητήματα σε μια ήδη «βαριά» ατζέντα μέχρι την άνοδο του Μπάιντεν στην εξουσία, τότε ίσως να υπάρχει μια περίοδος καλής διάθεσης για διαπραγμάτευση και εξεύρεση λύσεων μέσω της διπλωματίας. Αν αυτό δεν λειτουργήσει, το οποίο και νομίζω ότι είναι το πιθανότερο σενάριο, τότε σίγουρα θα έχουμε μια διαδικασία σταδιακά αυξανόμενων εντάσεων, που θα συμπεριλαμβάνουν και την επιβολή κυρώσεων.

Υπάρχει πιθανότητα οι Τούρκοι να χτυπήσουν αμερικανικά στρατεύματα στη Rojava;

Υποψιάζομαι ότι το Κομπάνι είναι ο στόχος. Οι Ρώσοι παροτρύνουν τους Τούρκους να επιτεθούν στο Κομπάνι τα τελευταία 2 χρόνια. Η Τουρκία δεν επιτέθηκε μέχρι τώρα απλά επειδή έχουν μια συμφωνία με τους Αμερικανούς. Αν η Αμερική δώσει το «πράσινο φως», οι Τούρκοι την επόμενη μέρα θα επιτεθούν στο Κομπάνι.

Γιατί η Ρωσία θέλει να επιτεθούν οι Τούρκοι στο Κομπάνι;

Γιατί οι Ρώσοι δεν είναι χαρούμενοι με την στρατιωτική συμμαχία των Κούρδων με τους Αμερικάνους. Πιστεύουν ότι η τουρκική πίεση θα αποδυναμώσει τους Κούρδους και θα τους φέρει πιο κοντά στον Άσαντ. Δεν το κρατήσανε κρυφό. Η Ρωσία επίσης, στηρίζει την ιδέα της Τουρκίας για μια ζώνη ασφαλείας 30 χιλιομέτρων κατά μήκος των συνόρων με τη Βόρεια Συρία. Οι Ρώσοι θέλουν να τιμωρήσουν τους Κούρδους για τη συμμαχία με τις ΗΠΑ σε μέρη όπως η Raqqa και η Deir ez Zor. Γι’ αυτό και έδωσαν την συγκατάθεση τους στη εισβολή του Αφρίν.

Μετάφραση: Νίκος Χριστοφορίδης

Πηγή: ahval