Φωτ.: AP Photo/Denes Erdos

Η ευρωπαϊκή βοήθεια προς την Ουκρανία οδηγεί σε κορύφωση την αέναη σύγκρουση με την Ουγγαρία – Στο τραπέζι, πλέον, βρίσκεται και η ενεργοποίηση του άρθρου 7.

Επειτα από χρόνια πολιτικής κατευνασμού προς την Ουγγαρία, οι Ευρωπαίοι διαμηνύουν πως, αν η Βουδαπέστη διαφοροποιηθεί στο ζήτημα της Ουκρανίας, το έως τώρα αδιανόητο, ο αποκλεισμός της δηλαδή από τις διαδικασίες ψηφοφορίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, δεν θα θεωρείται μόνο ένας επαπειλούμενος κίνδυνος. 

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται την ερχόμενη εβδομάδα για να εγκρίνουν το πακέτο βοήθειας 50 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία –που σε ένα μήνα μπαίνει στον τρίτο χρόνο πολέμου με τη Ρωσία στο έδαφός της– στο οποίο αντιτίθεται ο Ούγγρος πρωθυπουργός. Ο ευρωσκεπτικιστής και φιλορώσος Ορμπαν, ειρήσθω εν παρόδω, είχε δηλώσει από την αρχή του πολέμου πως για την επίλυση της ουκρανικής κρίσης πρέπει να συνεργαστούν Κίεβο και Μόσχα.

Υπενθυμίζεται ότι στη Σύνοδο Κορυφής της 17ης Δεκεμβρίου, η Ε.Ε. κατάφερε τελικά να οδηγηθεί στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, παρά την αντίθεση του Βίκτορ Ορμπαν που αποχώρησε από την αίθουσα συνεδριάσεων τη στιγμή της απόφασης, με αντάλλαγμα την αποδέσμευση παγωμένων κεφαλαίων, ύψους 10,2 δισ. ευρώ προς τη Βουδαπέστη.

Μόλις προ ημερών, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με σκληρή γλώσσα διεμήνυε πως η Ε.Ε. «δεν πρέπει να ενδώσει στον εκβιασμό» του Ούγγρου πρωθυπουργού», καταδικάζοντας τη στάση του κατά της αναθεώρησης του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της Ε.Ε. –συμπεριλαμβανομένου του πακέτου βοήθειας για την Ουκρανία– και καταγγέλλοντας πως ενεργεί «με πλήρη ασέβεια και παραβίαση των στρατηγικών συμφερόντων της Ε.Ε. και κατά παράβαση της αρχής της ειλικρινούς συνεργασίας». 

Το άρθρο 7 

Με τα περιθώρια να στενεύουν και την τακτική της ηπιότητας προς τη Βουδαπέστη να έχει εξαντληθεί, οι Ευρωπαίοι εξετάζουν το σενάριο ενεργοποίησης του λεγόμενου άρθρου 7, του «πυρηνικού τους όπλου», όπως το χαρακτηρίζει το Politico. Της σοβαρότερης, δηλαδή, πολιτικής κύρωσης κατά κράτους μέλους της Ενωσης που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την αναστολή του δικαιώματος ψήφου για τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης. 

Συγκεκριμένα, ως μηχανισμός επιβολής κυρώσεων, το άρθρο 7, παράγραφος 2 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ενωση, δίνει στο Συμβούλιο τη δυνατότητα αναστολής ορισμένων δικαιωμάτων του μη συμμορφούμενου κράτους-μέλους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων ψήφου του στο Συμβούλιο. 

«Ο–λο αυτό συνοψίζει λίγο-πολύ το σημείο στο οποίο έχει φτάσει η εμπιστοσύνη μεταξύ Ορμπαν και άλλων ηγετών», δήλωσε στο Politico Ευρωπαίος αξιωματούχος, ο οποίος -όπως και όσοι κάνουν μνεία στο συγκεκριμένο άρθρο– μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας. 

Πέντε Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και διπλωμάτες αποκάλυψαν πως άλλες χώρες του μπλοκ είναι έτοιμες να κινηθούν εναντίον της Βουδαπέστης, «κάτι που θα συνιστούσε ιστορική πρωτοβουλία για τις ευρωπαϊκές ηγεσίες, που βασίζονται στη συνοχή και την ομοφωνία», σημειώνει το Politico. 

«Αν ο Ορμπαν φτάσει να μπλοκάρει ξανά μια συμφωνία (σ.σ. την αναθεώρηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και τη βοήθεια των 50 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία) στη σύνοδο κορυφής του Φεβρουαρίου, η χρήση του άρθρου 7, που θα αφαιρεί από την Ουγγαρία το δικαίωμα ψήφου, θα γίνει μια ρεαλιστική λύση» τονίζει Ευρωπαίος διπλωμάτης. 

Εδώ και χρόνια, η Ευρωπαϊκή Ενωση προσπαθεί να συγκρατήσει τα «πισωγυρίσματα» της Ουγγαρίας όσον αφορά τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου, «παγώνοντας» την οικονομική βοήθεια όποτε η χώρα με κάποια απόφασή της απομακρυνόταν από τις φιλελεύθερες αξίες του μπλοκ. Από την πλευρά του ο Ορμπαν απαντούσε αξιοποιώντας συχνά το «όπλο» του βέτο, προκειμένου να αποσπά ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια. Μάλιστα, τον Δεκέμβριο, δήλωσε πρόθυμος να άρει το βέτο του για τα 50 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, με την προϋπόθεση η Ε.Ε να «ξεκλειδώσει» την παγωμένη βοήθεια προς τη Βουδαπέστη.

«Είναι σαφές ότι οι ηγέτες έχουν βαρεθεί τον Ορμπαν», σημειώνει ο Στίβεν Βαν Χέκε, καθηγητής ευρωπαϊκής πολιτικής στο KU Leuven. «Ηρθε η ώρα ο Ορμπαν να συνειδητοποιήσει ότι η απειλή του άρθρου 7 είναι πλέον υπαρκτή».

Το παιχνίδι εξουσίας και ο «μπαλαντέρ»

Σύμφωνα με άλλο διπλωμάτη, ο Ορμπαν έχει σύρει τις ευρωπαϊκές ηγεσίες σε ένα παιχνίδι υπό τους δικούς του όρους: «Τώρα χάνουμε εμείς. Μπαίνουμε πάλι σε αυτό το παιχνίδι τού τι θέλει (σ.σ. ο Ορμπαν); Γιατί πρέπει να αγωνιούμε για να περισώσουμε τα προσχήματα και τη συνοχή της Ευρώπης; Πρέπει να είμαστε λίγο πιο δυναμικοί», σημειώνει ο ίδιος. 

Ωστόσο, όπως υποστηρίζουν διπλωμάτες, κάποιες χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης φοβούνται πως η ενεργοποίηση του άρθρου 7 ίσως ανοίξει τον «ασκό του Αιόλου» και για τις ίδιες – στις περιπτώσεις παραβιάσεων κράτους δικαίου. 

Ως «μπαλαντέρ» περιγράφουν, δε, τον Σλοβάκο πρωθυπουργό, Ρόμπερτ Φίκο, καθώς παραμένει ασαφές αν θα προσδεθεί στο άρμα της Ευρώπης ή σε αυτό του Ούγγρου ομολόγου του. 

Σοβαρός επίσης παραμένει και ο κίνδυνος αντιδράσεων από την ίδια την Ουγγαρία. Η αναστολή του δικαιώματος ψήφου της Βουδαπέστης «θα αποξενώσει την Ουγγαρία ακόμη περισσότερο από την Ευρωπαϊκή Ενωση», σημειώνει ο Πέτερ Κρεκό, διευθυντής του Ινστιτούτου Political Capital Institute με έδρα τη Βουδαπέστη.

«Με αυτόν τον τρόπο σκάβετε τον τάφο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ξυπνήστε και κάντε αναστροφή από την τρελή αυτή πορεία», είχε προτρέψει σε έντονο ύφος τους Ευρωπαίους ο Ούγγρος ευρωβουλευτής Balázs Hidvéghi από το κόμμα του Ορμπαν, την περασμένη εβδομάδα.

Η γαλλική στρατηγική 

Τους τελευταίους μήνες, ο Ορμπαν εμφανίζεται ολοένα και πιο απομονωμένος: Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, παρότι ηγείται της πιο δεξιάς κυβέρνησης της χώρας από την εποχή Μουσολίνι, παραμένει αφοσιωμένη στη φιλοουκρανική πολιτική της Ευρώπης. Στην Ολλανδία, παρότι το ακροδεξιό κόμμα του Γκέερτ Βίλντερς κέρδισε τις πρόσφατες εκλογές, δεν είναι ακόμη σαφές αν ο ηγέτης του θα συμμετάσχει ως πρωθυπουργός στη σύνοδο. Ενώ στις πρόσφατες εκλογές στην Πολωνία, ο Ορμπαν έχασε τον στενότερο πολιτικό σύμμαχό του, καθώς η εθνικιστική κυβέρνηση της χώρας ηττήθηκε από τη φιλοευρωπαϊκή αντιπολίτευση. 

Μέχρι την ειδική σύνοδο κορυφής της ερχόμενης Πέμπτης, 1η Φεβρουαρίου, οι ηγέτες της Ε.Ε. και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθούν να επαναφέρουν τον Ορμπαν στην ευρωπαϊκή… τροχιά – αντί να ερεθίζουν τα αντιευρωπαϊκά αντανακλαστικά του με την απειλή του άρθρου 7. 

Η Γαλλία, για παράδειγμα, θέλει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη με την Ουγγαρία.

Τις τελευταίες εβδομάδες, αξιωματούχοι της γαλλικής κυβέρνησης αποφεύγουν τις δημόσιες επικρίσεις για τον Ορμπαν και τις εκβιαστικές του τακτικές.

Τον Δεκέμβριο, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσκάλεσε σε κατ’ ιδίαν δείπνο τον Ούγγρο ηγέτη στο Παρίσι, σε μια εκστρατεία γαλλικής «γοητείας». Σύμφωνα με αρκετούς Γάλλους διπλωμάτες, αξιωματούχοι έχουν πραγματοποιήσει «διακριτικές επισκέψεις» στη Βουδαπέστη τις τελευταίες δύο εβδομάδες, σε μια προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων.

«Υπάρχει ένα πραγματικό σχέδιο επίθεσης της Γαλλίας για την επίλυση του προβλήματος Ορμπαν», επισημαίνει Γάλλος πρώην διπλωμάτης με γνώση των ευρωπαϊκών υποθέσεων, προσθέτοντας: «Αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι αν η θέση του Ορμπαν είναι θέση αρχής ή αν είναι έτοιμος να διαπραγματευτεί».

Πηγή: Politico , Καθημερινή