Γιατί αυξάνονται τα εμπόδια για την υλοποίηση του μεγαλεπήβολου EuroAsia Interconnector, τόσο από την κυπριακή κυβέρνηση όσο και από τη Nexans. Η μάχη της… μελέτης και η δυσαρέσκεια στην Κομισιόν.

Της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου

Πληθαίνουν τα σύννεφα για το μεγαλεπήβολο project της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδος, τον EuroAsia Interconnector. 

Μετά τις επιφυλάξεις της κυπριακής κυβέρνησης να «βάλει πλάτη» στο έργο, εξέπνευσε χθες η προθεσμία χωρίς να καταστεί δυνατή η πληρωμή της πρώτης δόσης, ύψους 50 εκατ. ευρώ, στη νορβηγική Nexans, με την οποία έχει υπογραφεί σύμβαση για την κατασκευή του καλωδιακού τμήματος της διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου.

Πηγές με σφαιρική γνώση της υπόθεσης επιχειρούν να υποβαθμίσουν τη μη πληρωμή της συμφωνημένης δόσης, με το επιχείρημα ότι ενδεχομένως να υπάρχουν ρήτρες που περιλαμβάνουν μικρή περίοδο χάριτος, κατά την οποία θα γίνουν σχετικές διαπραγματεύσεις.

Ωστόσο, άλλες καλά ενημερωμένες πηγές που μίλησαν στο Euro2day.gr εκτιμούν ότι αυτό καταδεικνύει τα σοβαρά προβλήματα οικονομικής επιφάνειας του φορέα του έργου και επί της ουσίας έρχονται να δικαιώσουν τις επιφυλάξεις της κυπριακής κυβέρνησης, η οποία αποφάσισε να γίνει πρώτα μελέτη και μετά να ληφθεί η όποια απόφαση εμπλοκής της.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η ανάθεση της μελέτης σε εξειδικευμένο οίκο εκκρεμεί ακόμη, ενώ η ολοκλήρωσή της θα απαιτήσει εύλογο χρόνο τουλάχιστον έξι μηνών.

Την ίδια στιγμή, έχει καταγραφεί και η δυσαρέσκεια της Κομισιόν για την καθυστέρηση στα χρονοδιαγράμματα του έργου. Σύμφωνα με διαρροές, η Επιτροπή διαμήνυσε αρμοδίως ότι δεν θα συνεχίσει επ’ άπειρον να κρατά δεσμευμένα, μέσω του μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη», τα 657 εκατ. ευρώ για το καλώδιο, που έχει ενταχθεί στη λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος. Επιπλέον, το έργο έχει εξασφαλίσει και άλλα 100 εκατ. ευρώ από το Κυπριακό Σχέδιο Ανάκαμψης.

Με δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός του έχει εκτιναχθεί στο 1,9 δισ. ευρώ, ο φορέας διαχείρισης, η εταιρεία EuroAsia Interconnector Holdings Ltd, για να μπορέσει να ξεκλειδώσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια, ζήτησε δάνειο περί τα 600 εκατ. ευρώ από την ΕΤΕπ, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Η Τράπεζα έκανε δική της μελέτη, που υποδεικνύει ως φθηνότερη λύση εκτεταμένα έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο. Μπροστά στην απροθυμία της ΕΤΕπ, ο φορέας διαχείρισης απευθύνθηκε στην κυπριακή κυβέρνηση ζητώντας να παρέχει εγγυήσεις για το δάνειο. Ούτε αυτό συνέβη. Αντίθετα, η κυβέρνηση της Κύπρου προσφεύγει στην εκπόνηση άλλης μελέτης για τη βιωσιμότητα και τη γεωστρατηγική σημασία του έργου, ώστε να καθορίσει τη στάση της.

Με αυτή την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, λένε πηγές στη Μεγαλόνησο, η μη καταβολή χθες της πρώτης δόσης στη Nexans προφανώς δεν δίνει και τα καλύτερα μηνύματα για την τύχη της υλοποίησης του έργου. Αντίθετα, αυξάνει τον σκεπτικισμό.

Στον φορέα διαχείρισης του project έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να συμμετάσχει ο ΑΔΜΗΕ, μάλιστα, έχει υπογραφεί και Letter of Intent για αρχικό ποσοστό 25%, που μπορεί να γίνει και 33%. Ακόμη δεν έχει υπογραφεί το οριστικό κείμενο.

Μέτοχος ήδη με 40% είναι η εταιρεία NKGEKTERNA Ltd, με έδρα την Κύπρο, στην οποία το 50% ελέγχει η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Παραχωρήσεις Μ.Α.Ε., που ανήκει εξ ολοκλήρου στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Ενδιαφέρον συμμετοχής φέρεται να υπάρχει, σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν πρόσφατα, και από ισραηλινό fund, χωρίς άλλες λεπτομέρειες.

Για την ιστορία να πούμε ότι η απόπειρα ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδος-Κύπρου αριθμεί μία δεκαετία. Το έργο αναβαθμίστηκε επί της ουσίας επί θητείας Αναστασιάδη, με τη νέα κυβέρνηση στην Κύπρο να φαίνεται ότι ανακρούει πρύμναν.

Κι ένα τελευταίο στοιχείο με τη δέουσα σημασία για τη δυνατότητα χρηματοδοτικής ικανότητας του φορέα EuroAsia Interconnector. Είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον να εισέλθει ως μέτοχος στην Αριάδνη Interconnector, τη θυγατρική του ΑΔΜΗΕ, στο αρχικό στάδιο σχεδιασμού της διασύνδεσης της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα της χώρας μας, αλλά τελικά έκανε πίσω, γιατί δεν δόθηκαν επαρκή στοιχεία για την αξιόπιστη συμμετοχή της.