Σε αγώνα για γερά νεύρα εξελίχθηκε η συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την υιοθέτηση καταδικαστικής δήλωσης για τις τουρκικές προκλήσεις στην Πύλα.

Οι κινήσεις που γίνονταν την τελευταία στιγμή ανάγκασαν τη Λευκωσία να τρέχει όλο το βράδυ της Δευτέρας μέχρι να υιοθετηθεί η δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Μια δήλωση η οποία αφήνει ικανοποιημένη την κυπριακή κυβέρνηση τόσο ως προς το περιεχόμενο της όσο και στα μηνύματα που στέλνει προς την τουρκική πλευρά. Αποτέλεσμα του αρκετά ισχυρού λεκτικού στη δήλωση ήταν και η έντονη αντίδραση των Τούρκων τόσο στην Άγκυρα.

Σύμφωνα με πληροφορίες μας, η Δήλωση στον Τύπο (η οποία ετοιμάστηκε από τους Βρετανούς) βρισκόταν—σύμφωνα με την πάγια πρακτική που ακολουθούν τα Ηνωμένα Έθνη—σε σιωπηρή διαδικασία. Εάν δεν υπήρχαν αντιδράσεις τότε το κείμενο θα υιοθετείτο και θα έκανε όλους τη… ζωή εύκολη. Ήρθε όμως ανατροπή όταν εκφράστηκαν επιφυλάξεις (κυρίως νομικού χαρακτήρα) για το λεκτικό της πρώτης παραγράφου. Υπήρξε κινητοποίηση από τη Λευκωσία προς διάφορες κατευθύνσεις προκειμένου να αποφευχθούν αρνητικές εξελίξεις με κύριο ζητούμενο να μην αλλάξει το λεκτικό της πρώτης παραγράφου και να μείνει ως είχε: «Τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας εξέφρασαν σοβαρή ανησυχία για την έναρξη μη εξουσιοδοτημένων κατασκευαστικών εργασιών από την τουρκοκυπριακή πλευρά εντός της ουδέτερης ζώνης του ΟΗΕ κοντά στην Πύλα». Επίσης «τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας τόνισαν ότι αυτή η ενέργεια έρχεται σε αντίθεση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και συνιστά παραβίαση του status quo στην ουδέτερη ζώνη του ΟΗΕ».

Αφού ξεπεράστηκε ο πρώτος σκόπελος, προέκυψε και δεύτερο ζήτημα το οποίο είχε να κάνει με το θέμα της επίθεσης σε βάρος των μελών της ειρηνευτικής δύναμης. Επιχειρήθηκε να αφαιρεθεί αναφορά: «οι επιθέσεις με στόχο ειρηνευτικές δυνάμεις μπορεί να συνιστούν εγκλήματα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο». Οι παρεμβάσεις έπιασαν τόπο διατηρήθηκε το λεκτικό ως είχε στο προσχέδιο.

Τα συν της Δήλωσης

Στη διάρκεια των διαβουλεύσεων και συζητήσεων στο Συμβούλιο Ασφαλείας υπήρξαν αναφορές τη στάση που τήρησε η Κυπριακή Δημοκρατία στη διάρκεια των γεγονότων στην Πύλα. Σύμφωνα με πληροφορίες επαινέθηκε η προσεκτική και μετρημένη αντίδραση που επιδείχθηκε από πλευράς ΚΔ, ενώ παράλληλα τονίστηκε από την πλειοψηφία των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας πως χωρίς αυτή την συμπεριφορά από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας τα πράγματα δεν θα ήταν στο σημείο που είναι σήμερα. Δηλαδή να έχει αποφευχθεί περαιτέρω ένταση στην περιοχή.

Με τη Δήλωση Τύπου το Συμβούλιο Ασφαλείας καταδικάζει τις τουρκικές ενέργειες στην Πύλα και σ’ ό,τι αφορά την κατασκευή του δρόμου εντός της νεκρής ζώνης υποδεικνύει πως αυτή η ενέργεια έρχεται σε αντίθεση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και συνιστά παραβίαση του status quo στην ουδέτερη ζώνη του ΟΗΕ».

Το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι έντονο σ’ ότι αφορά τις επιθέσεις σε βάρος προσωπικού της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο. Πέραν της καταδίκης το ΣΑ ΟΗΕ υποδεικνύει προς την τουρκική πλευρά «ότι οι επιθέσεις με στόχο ειρηνευτικές δυνάμεις μπορεί να συνιστούν εγκλήματα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και επιβεβαίωσαν την πλήρη δέσμευσή τους για την ασφάλεια και την ασφάλεια όλου του προσωπικού του ΟΗΕ».

Η στήριξη προς την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και τα δικαιώματα που έχει εντός της νεκρής ζώνης, αποτελεί και μια απάντηση προς τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος κατηγόρησε τα μέλη της ειρηνευτικής δύναμης για επέμβαση στο έδαφος του ψευδοκράτους.

Ειδικής ανάγνωσης τυγχάνουν και οι αναφορές για το Κυπριακό:  Α) Το ΣΑ ΟΗΕ αφού επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του για διαρκή, συνολική και δίκαιη λύση αναφέρεται στη μορφή της λύσης του Κυπριακού, τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα όπως ορίζεται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Β) Τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας απευθύνονται προς τις εμπλεκόμενες πλευρές καλώντας της να καταλήξουν σε μια συμφωνία για τον διορισμό απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα και με την πρόταση του ΓΓ «ο οποίος θα μπορούσε να παράσχει κρίσιμη υποστήριξη στην αναζήτηση κοινού εδάφους με στόχο την επιστροφή σε διαπραγματεύσεις για μια μόνιμη διευθέτηση στην Κύπρο».

Η αντίδραση της Λευκωσίας

Ικανοποίηση εκφράζει το υπουργείο Εξωτερικών με τη Δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ της 21ης Αυγούστου, σε συνέχεια της άμεσης και ευρείας αντίδρασης της διεθνούς κοινότητας σε σχέση με την παραβίαση του στάτους κβο εντός της νεκρής ζώνης στην περιοχή της Πύλας. Σε ανακοίνωσή του, το ΥΠΕΞ αναφέρει ότι αναμένει τον άμεσο τερματισμό των παράνομων ενεργειών της τουρκικής πλευράς, στην βάση της έκκλησης του ΣΑ ΟΗΕ για απομάκρυνση όλων των παράνομων κατασκευών και αποτροπή περαιτέρω τέτοιων ενεργειών, στρατιωτικών ή μη, εντός και κατά μήκους της γραμμής κατάπαυσης του πυρός.

Το ΥΠΕΞ υπογραμμίζει ότι η «ισχυρή αντίδραση της διεθνούς κοινότητας αποτελεί ξεκάθαρη απάντηση στις αιτιάσεις της τουρκοκυπριακής ηγεσίας και της Τουρκίας, και στέλνει ισχυρό το μήνυμα, ότι τέτοιου είδους ενέργειες δεν πρόκειται να γίνουν αποδεκτές». Τέλος χαιρετίζει «την επαναβεβαίωση σε αυτήν την χρονική στιγμή της βάσης λύσης του Κυπριακού στο πλαίσιο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, με πολιτική ισότητα, όπως αυτή καθορίζεται στα Ψηφίσματα του ΣΑ ΟΗΕ. Συμφωνούμε απόλυτα με τη διαπίστωση των Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, ότι είναι απαραίτητος ο διορισμός Απεσταλμένου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ».

ΠΙΤΕΡ ΣΤΑΝΟ

Ηρεμία και σταθερότητα θέλει η ΕΕ

Κάλεσμα για «ηρεμία και σταθερότητα» στην περιοχή της Πύλας απηύθυνε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για εξωτερικές υποθέσεις, Πίτερ Στάνο, ζητώντας να συνεχιστούν οι προσπάθειες για να υπάρξει «αμοιβαία αποδεκτή» πρόοδος στην περιοχή της Πύλας. Ο κ. Στάνο έκανε λόγο για «απαράδεκτη επίθεση» κατά ειρηνευτών, και υπογράμμισε πως η ΕΕ στηρίζει τον ρόλο των Ηνωμένων Εθνών στις προσπάθειες για λύση καθώς και μέσω των ειρηνευτικών δυνάμεων, τονίζοντας πως τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας πρέπει να γίνονται σεβαστά.

Απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ κατά τη διάρκεια της μεσημβρινής ενημέρωσης των συντακτών στις Βρυξέλλες, ο κ. Στάνο υπενθύμισε πως την Παρασκευή αντέδρασαν εκ μέρους της Κομισιόν τόσο η Πρόεδρος Φον ντερ Λάιεν όσο και ο Ύπατος Εκπρόσωπος, Ζοζέπ Μπορέλ, «σχετικά με την απαράδεκτη επίθεση κατ’ ακρίβεια κατά των ειρηνευτών των ΗΕ στην Κύπρο», προσθέτοντας πως τα όσα είπαν συνεχίζουν να ισχύουν.

Φιλελεύθερος