Το κύριο χαρακτηριστικό κάθε αλεξιπτωτιστή σε όλο τον κόσμο (Εικόνα 2) είναι οι περίφημες πτέρυγες αλεξιπτωτιστή -γνωστές και ως πουλάδα– που κοσμούν τη στρατιωτική του στολή. Οι πρώτες πτέρυγες σχεδιάστηκαν το 1941 από τον Λοχαγό William P. Yarborough -αξιωματικό που υπηρετούσε στο 501^ο Τάγμα Αλεξιπτωτιστών- και εγκρίθηκε το ίδιο έτος.^[1]   Σύμφωνα με το Μουσείο Τεχνικού του Στρατού των ΗΠΑ, ο εν λόγω Αξιωματικός έγραψε ένα μνημόνιο καταγραφής στις 22 Απριλίου 1941, στο οποίο περιγράφονται τα εξής:

         «Στις 3 Μαρτίου 1941, διατάχθηκα να παρουσιαστώ στην Ουάσιγκτον στον Γενικό Υπασπιστή για προσωρινή υπηρεσία στο Γραφείο του Αρχηγού Πεζικού. Αποστολή μου ήταν η προμήθεια ενός κατάλληλου σήματος αλεξιπτωτιστή που θα τύγχανε της έγκρισης τόσο του Υπουργείου Πολέμου όσο και του Διοικητή του 501^ου Τάγματος Αλεξιπτωτιστών. Ο Ταγματάρχης Miley (διοικητής του 501^ου), πριν από την αναχώρησή μου, μου έδωσε πλήρη εξουσιοδότηση να εγκρίνω οποιοδήποτε σχέδιο θεωρούσα αποδεκτό και να το κάνω στο όνομά του. Η ίδια εξουσία μου ανατέθηκε στο όνομα του Αρχηγού Πεζικού.

         Σχεδίασα το αρχικό σκίτσο στο γραφείο του Αντισυνταγματάρχη Beuchner, G-3. Ένα τελικό αντίγραφο του αρχικού μου σκίτσου ετοιμάστηκε στο γραφείο του Γενικού Διοικητή. Με τη βοήθεια του κ. A.E. Dubois, στο γραφείο του Γενικού Επιμελητή, 350 από τους αλεξιπτωτιστές το προμηθεύτηκαν από την εταιρεία Bailey, Banks & Biddle στη Φιλαδέλφεια και βρίσκονταν στα χέρια του Διοικητή του 501^ου Τάγματος Αλεξιπτωτιστών στις 14 Μαρτίου 1941. Αυτό πιστεύεται ότι αποτελούσε ρεκόρ ταχύτητας όλων των εποχών για τις προμήθειες του Υπουργείου Πολέμου.

         Εγώ προσωπικά μετέφερα την αλληλογραφία σχετικά με την έγκριση του σήματος από το ένα γραφείο στο άλλο μέχρι να ολοκληρωθεί η συναλλαγή. Αυτή η επιχείρηση μου πήρε μια ολόκληρη εβδομάδα, οκτώ ώρες την ημέρα.».[2]

Εικόνα 1: Το πρωτότυπο σχέδιο των πρώτων πτερύγων αλεξιπτωτιστή του Στρατού των ΗΠΑ

Source: https://qmmuseum.lee.army.mil/research/airborne-special-operations/parachute-badge-history.html

Οι πτέρυγες αλεξιπτωτιστή είναι ένα στρατιωτικό σήμα που απονέμεται μετά την ολοκλήρωση του Σχολείου Βασικής Εκπαίδευσης Αλεξιπτωτιστή (ΣΒΕΑ), μία στρατιωτική εκπαίδευση που περιλαμβάνει ασκήσεις εδάφους και (στις περισσότερες περιπτώσεις) τη διενέργεια πέντε αλμάτων από αεροσκάφος. Όσον αφορά τις πτέρυγες αλεξιπτωτιστή του αμερικανικού στρατού, πρόκειται για ένα ασημένιο σήμα ύψους 1 13/64 ίντσας και πλάτους 1 1/2 ίντσας, το οποίο αποτελείται από ένα ανοιχτό αλεξίπτωτο πάνω από ένα ζεύγος στυλιζαρισμένων φτερών που καμπυλώνουν προς το εσωτερικό (Εικόνα 1),[3]  ενώ ο σκοπός του Σχολείου Βασικής Εκπαίδευσης Αλεξιπτωτιστή του αμερικανικού στρατού που διεξάγεται στο Fort Benning είναι «[…] να εκπαιδεύσει τον εθελοντή στη χρήση του αλεξίπτωτου ως μέσου ανάπτυξης μάχης και να αναπτύξει ηγεσία, αυτοπεποίθηση και επιθετικό πνεύμα μέσω της ψυχικής και σωματικής προετοιμασίας».[4]

Picture 2: Πτέρυγες Αλεξιπτωτιστή (Πουλάδες) διαφόρων κρατών

Source: https://www.europeanparatroopers.org/multimedia/wings-a-badges

Για να μπορέσει ένας στρατιωτικός[5] να παρακολουθήσει την εκπαίδευση αλεξιπτωτιστή, πρέπει να πληροί συγκεκριμένα ψυχικά και σωματικά κριτήρια, και αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο «οι Αλεξιπτωτιστές έχουν μια μακρά και διακεκριμένη παράδοση ως ένα επίλεκτο σώμα μαχητών ανδρών και γυναικών-ανθρώπων που πάντα αποτελούσαν παράδειγμα αποφασιστικότητας και θάρρους».[6] Χωρίς να υπεισέρθουμε σε πολλές λεπτομέρειες, υπάρχουν δύο τεχνικές όσον αφορά τη διεξαγωγή μιας αεραποβατικής επιχείρησης. Η πρώτη είναι με την πτώση από αεροσκάφος που πετάει σε ύψος περίπου 1.000 ποδιών (περίπου 300 μέτρα) από το έδαφος χρησιμοποιώντας αλεξίπτωτο στατικού ιμάντα και η δεύτερη με την πτώση από ύψος περίπου 6.000 ποδιών (περίπου 1.800 μέτρα) και πάνω χρησιμοποιώντας αλεξίπτωτο ελεύθερης πτώσης (Εικόνα 3). Και στις δύο περιπτώσεις, αφού ανοίξει ο θόλος του αλεξίπτωτου, ο αλεξιπτωτιστής το κατευθύνει στον αέρα καθώς κατεβαίνει στο έδαφος, με τη χρήση λαβών που είναι προσαρτημένες σε αυτό με σχοινιά (αρτάνες). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι πτέρυγες αλεξιπτωτιστή σχεδόν κάθε χώρας αποτελούνται από ένα αλεξίπτωτο και δύο φτερά (ένα σε κάθε πλευρά) που συμβολίζουν την ικανότητα να κινείται (για περιορισμένο χρονικό διάστημα) στον αέρα, σχεδόν σαν να πετάει.

Εικόνα 3: Οι Πτέρυγες Αλεξιπτωτιστή Ελεύθερης Πτώσης των ΗΠΑ και της Σλοβακίας

Πηγή: https://www.europeanparatroopers.org/multimedia/wings-a-badges

Αυτό μας οδηγεί στον σκοπό αυτού του άρθρου, τη σχέση δηλαδή μεταξύ των αλεξιπτωτιστών και του ελληνικού μύθου του Δαίδαλου και του Ίκαρου. Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η πρώτη ανθρώπινη προσπάθεια πτήσης έγινε από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι γύρω στο 1500 μ.Χ., [7] ή από τους αδελφούς Ράιτ γύρω στο 1900 μ.Χ.[8] Η αλήθεια είναι ότι η ελληνική μυθολογία περιγράφει μια περίπτωση που μπορεί να ταυτιστεί ως η πρώτη καταγεγραμμένη ανθρώπινη προσπάθεια πτήσης. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Δαίδαλος ήταν ένας διάσημος εφευρέτης που είχε εκδιωχθεί από την Αθήνα και είχε βρει καταφύγιο στην Κρήτη στην αυλή του βασιλιά Μίνωα, όπου απέκτησε έναν γιο με το όνομα Ίκαρος.[9]  Κάποια στιγμή, ο βασιλιάς Μίνωας αποφάσισε να κρατήσει αιχμάλωτους τον Δαίδαλο και τον Ίκαρο, κατά κάποιους λόγω της επιθυμίας τους να επιστρέψουν στην Αθήνα και κατά άλλους επειδή ο Δαίδαλος είχε βοηθήσει τη γυναίκα του βασιλιά Μίνωα να ζευγαρώσει με έναν ιερό ταύρο.[10]

Picture 4: Ο Δαίδαλος σχηματίζει τα φτερά του Ίκαρου με κερί, Franz Xaver Wagenschön,        18^ος αιώνας, Μουσείο Met,Νέα Υόρκη

Πηγή: https://www.thecollector.com/daedalus-and-icarus/

Ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος προσπάθησαν να δραπετεύσουν από τη φυλακή που τους είχε βάλει ο βασιλιάς Μίνωας, χρησιμοποιώντας μια κατασκευή από κερί και φτερά, που προσομοίαζε τα φτερά (Εικόνα 4). Ο Δαίδαλος προειδοποίησε τον γιο του να μην πετάξει πολύ κοντά στη θάλασσα γιατί η υγρασία θα βάραινε τα φτερά του, ούτε να πετάξει πολύ κοντά στον ήλιο γιατί θα καίγονταν. Σε κάθε περίπτωση, αν ο Ίκαρος δεν ακολουθούσε τις οδηγίες του πατέρα του, θα κατέληγε νεκρός. Ενώ πλησίαζε το νησί της Σάμου, ο Ίκαρος αγνόησε τις προειδοποιήσεις του πατέρα του και πέταξε κοντά στον ήλιο. Ως αποτέλεσμα, έπεσε από τον ουρανό (Εικόνα 5) και πνίγηκε, δίνοντας το όνομά του στο νησί της Ικαρίας, όπου θάφτηκε, και στη γύρω Ικάριο Πέλαγος που την περιβάλλει.

Εικόνα 5: Ο Θρήνος για τον Ίκαρο, του H. J. Draper

Πηγή: https://greekreporter.com/2022/09/08/story-daedalus-icarus-fall/

Οι πτέρυγες Αλεξιπτωτιστή μπορούν επομένως να θεωρηθούν ως μια υπενθύμιση του μύθου του Δαίδαλου και του Ίκαρου, τονίζοντας την ανάγκη να ακολουθούμε τις οδηγίες για να παραμένουμε ασφαλείς και την αξία του μέτρου, η οποία εκφράζεται στην προειδοποίηση του Δαίδαλου προς τον γιο του να μην πετάξει ούτε πολύ ψηλά ούτε πολύ χαμηλά. Όπως τονίζει ο Μιχάλης Μιχαήλ, «Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι πρέπει να ζεις τη ζωή σου επιλέγοντας τη μέση οδό και να αποφεύγεις τα άκρα και στις δύο πλευρές, όσο το δυνατόν περισσότερο».^[11]  Γνωρίζοντας όλα αυτά και δεδομένου ότι η μυθολογία αποτελεί σημαντικό μέρος του ελληνικού πολιτισμού, κάθε αλεξιπτωτιστής ανά τον κόσμο θα πρέπει να μοιραστεί το μύθο του Δαίδαλου και του Ίκαρου με τους συναδέλφους του ή τα μέλη της οικογένειάς του και να είναι περήφανος όχι μόνο επειδή είναι ένας επίλεκτος στρατιώτης, αλλά και επειδή είναι ένας πολιτιστικός πρεσβευτής της Ελλάδας!

Αντισυνταγματάρχης (ΠΖ) Γεώργιος Κουκάκης

Απόφοιτος Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (2002)

Απόφοιτος Ελληνικού Σχολείου Βασικής Εκπαίδευσης Αλεξιπτωτιστή (2003)

Απόφοιτος Βασικού Σχολείου Αξιωματικών Πεζικού των ΗΠΑ (2007)

Απόφοιτος Βασικού Σχολείου Αλεξιπτωτιστή των ΗΠΑ (2007)

Απόφοιτος Σχολείου Ανιχνευτών των ΗΠΑ (2007)

Απόφοιτος Σχολείου  Αρχηγών Ρίψεων Στατικού Ιμάντα των ΗΠΑ (2007)

Απόφοιτος Ελληνικού Βασικού Σχολείου Ελεύθερης Πτώσης (2010)

ΜΔΕ στη «Διακυβέρνηση, Ανάπτυξη και Ασφάλεια στη Μεσόγειο», Πανεπιστήμιο Αιγαίου (2020)

Κύριος Ερευνητής του Κέντρου Διεθνών Στρατηγικών Αναλύσεων (ΚΕΔΙΣΑ)

Μέλος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.)

Ερευνητικός Συνεργάτης του “HERMES” Institute of International Affairs, Security & Geoeconomy (I.I.A.S.GE.)

Μέλος του Διεθνούς Ελληνικού Δικτύου Αλληλεγγύης (AΛΛΗΛΟΝnet)

[1] U.S. Army Quartermaster Museum. “Parachute Badge History”. https://qmmuseum.lee.army.mil/research/airborne-special-operations/parachute-badge-history.html (10/06/2023).

[2] Ibid.

[3] Ibid.

[4] Fort Benning. ” Basic Airborne Course (BAC)”. https://www.benning.army.mil/Infantry/ARTB/1-507th/Airborne/ASI.html (28/01/2023).

[5] Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει όλο το στρατιωτικό προσωπικό, όπως τους οπλίτες θητείας, τους αξιωματικούς και τους υπαξιωματικούς.

[6] Fort Benning. ” Basic Airborne Course (BAC)”. https://www.benning.army.mil/Infantry/ARTB/1-507th/Airborne/ASI.html (28/01/2023).

[7] Heydenreich, Ludwig Heinrich. “Leonardo da Vinci”. Encyclopedia Britannica, 28 April 2023, https://www.britannica.com/biography/Leonardo-da-Vinci (10/06/2023).

[8] Crouch, Tom D.. “Wright brothers”. Encyclopedia Britannica, 1 June 2023, https://www.britannica.com/biography/Wright-brothers (10/06/2023).

[9] Ancarola Gabi. “The Tragic Story of the Fall of Icarus”. Greek Reporter. 8 September 2022. https://greekreporter.com/2022/09/08/story-daedalus-icarus-fall  (10/06/2023).

[10] Chaliakopoulos Antonis. “The Myth of Daedalus and Icarus: Fly Between the Extremes”. The Collector. 6 September 2021. https://www.thecollector.com/daedalus-and-icarus/ (10/06/2023).

[11] Micahel Michalis. “Everything in Moderation… Even Moderation”. DMR. 7 May 2019. https://www.digital-mr.com/blog/view/everything-moderation-even-moderation (10/06/2023).

ΠΗΓΗ: helleniculturaldiplomacy.com