Γράφει ο Γιώργος Κουκάκης

Αφορμή για την εκπόνηση της παρούσας ανάλυσης στάθηκε η πρόσφατη διενέργεια του δεύτερου γύρου διαβουλεύσεων μεταξύ της γείτονας Τουρκίας και των ΗΠΑ, σχετικά με την προμήθεια των αεροσκαφών F-35. Αξίζει δε να τονιστεί ότι η Τουρκία είχε «αποκλειστεί» από το αμερικανικό πρόγραμμα προμήθειας των F-35 στις 17 Ιουλίου 2019 επί Προεδρίας Ντόναλντ Τράμπ, λόγω της προμήθειας του Ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400. Όπως είχε δηλώσει χαρακτηριστικά ο αμερικανός εκπρόσωπος του Υπουργείου Άμυνας «Η αμερικανική κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές όσον αφορά αυτή την προμήθεια ότι η Τουρκία μπορεί να αποκτήσει τους S-400 ή τα F-35, αλλά όχι και τα δύο».i Παράλληλα όμως είχε δηλώσει και ότι η στρατιωτική συνεργασία των δύο κρατών παραμένει ισχυρή, ενώ ο αμερικανός Πρόεδρος είχε δηλώσει ότι η σχέση με την Τουρκία είναι στρατηγικής σημασίας για τις ΗΠΑ.ii

Στις 27 Οκτωβρίου 2021 -επί Προεδρίας Τζο Μπάιντεν αυτή τη φορά- διεξήχθη ο πρώτος γύρος διαβουλεύσεων μεταξύ των δύο μερών, από αντιπροσωπεία των ΗΠΑ η οποία μετέβηκε στην Άγκυρα. Σύμφωνα με την επίσημη δήλωση που ακολούθησε, η εν λόγω συνάντηση πραγματοποιήθηκε «[…] για την επίλυση διαφορών και την αντιμετώπιση των εναπομεινάντων ζητημάτων που προκύπτουν από την απομάκρυνση της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35, η οποία οριστικοποιήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου. […] Η συνάντηση καταδεικνύει τη δέσμευση της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών να ολοκληρώσει με σεβασμό την προηγούμενη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35. Οι συζητήσεις ήταν παραγωγικές και οι αντιπροσωπείες σχεδιάζουν να συναντηθούν ξανά τους επόμενους μήνες στην Ουάσιγκτον».iii

Ο δεύτερος γύρος διαβουλεύσεων πραγματοποιήθηκε στην Ουάσινγκτον στις 18 Ιανουαρίου 2023. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση που εξέδωσε το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας (Department of Defence) μία ημέρα αργότερα «Αντιπροσωπείες του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας πραγματοποίησαν το δεύτερο γύρο διαβουλεύσεων για τα F-35 στις 18 Ιανουαρίου 2023 στην Ουάσινγκτον, καθώς ο πρώτος γύρος είχε πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα. Οι αντιπροσωπείες συμφώνησαν για τη συνέχιση των διαβουλεύσεων, με την επόμενη συνάντηση να έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα την άνοιξη του 2023».iv

Το σημείο στο οποίο εστιάζει η παρούσα ανάλυση, είναι η σχέση που υπάρχει μεταξύ της εξωτερικής πολιτικής που ασκείται από τις ΗΠΑ και της αμερικανικής Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας (National Security Strategy), η οποία αποτελεί το κατεξοχήν έγγραφο Υψηλής Στρατηγικής (Grand Strategy) των Ηνωμένων Πολιτειών. Ως τέτοιο, καθορίζει το πλαίσιο εντός του οποίου εκπονούνται οι αντίστοιχες Στρατηγικές των υπόλοιπων Υπουργείων και διαμορφώνονται οι διμερείς σχέσεις (αρμοδιότητα του Υπουργείου Εξωτερικών) και κατ’ επέκταση συνάπτονται οι αμυντικές συνεργασίες (αρμοδιότητα του Υπουργείου Άμυνας) των ΗΠΑ. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η απόλυτη εναρμόνιση και ο συντονισμός των δράσεων όλων των φορέων, πράγμα που σημαίνει ότι κανένας δεν ενεργεί αυτοβούλως!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ HUFFINGTONPOST.GR