Του Κωνσταντίνου Παΐδα

Αναπληρωτή Καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α.

Η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που θα καθορίσουν τα επόμενα βήματα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής (φυσικά και τη συμπεριφορά της έναντι της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας).

Η τουρκική οικονομία εμφανίζει τους τελευταίους μήνες μία τάση ισχυροποίησης, αφού το ΑΕΠ παρουσιάζει αύξηση περίπου 6%. Βεβαίως, ο υψηλός πληθωρισμός παραμένει μία «ανοιχτή πληγή» της τουρκικής οικονομίας, τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας είναι πολύ περιορισμένα, οι δανειακές της υποχρεώσεις τεράστιες και η τουρκική λίρα βαρύτατα τραυματισμένη από τις αλλεπάλληλες υποτιμήσεις. Το σοβαρότερο όμως πρόβλημα της τουρκικής οικονομίας είναι η αβεβαιότητα που προκαλεί στους διεθνείς επενδυτές η πολιτική του R.T. Erdoğan.

Ενώ, λοιπόν, οι Τούρκοι τεχνοκράτες μάχονται για να ενισχύσουν τα ραγισμένα γυάλινα πόδια της τουρκικής οικονομίας, ο ίδιος ο πρόεδρος,  ο υπουργός εξωτερικών και ο υπουργός άμυνας της Τουρκίας κάνουν το παν για να υπονομεύσουν την προσπάθεια αυτήν. Οι επαναλαμβανόμενες προκλήσεις και οι λεκτικές επιθέσεις εναντίον της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας καθιστούν σαφές ότι η Τουρκία επιδιώκει να οδηγήσει σε αδιέξοδο τις διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα –χωρίς όμως να χρεωθεί και την ευθύνη γι’ αυτό- και ότι δεν επιθυμεί να γαληνεύσουν τα νερά του Αιγαίου…

Οι κατά κοινή ομολογία εξαιρετικές ενέργειες της Ελλάδος για την άμεση εκτέλεση εξοπλιστικών προγραμμάτων που θα πολλαπλασιάσουν την αποτρεπτική ισχύ των ενόπλων δυνάμεών μας προκαλούν στην Τουρκία αμηχανία και νευρικότητα, οι οποίες αποτυπώνονται στις πρόσφατες εμπρηστικές δηλώσεις τόσο του H. Akar όσο και του M. Çavuşoğlu. Το κυριότερο όμως είναι η αμηχανία και η νευρικότητα του ιδίου του R.T. Erdoğan, ο οποίος πλέον διαπιστώνει ότι ο νέος πρόεδρος των Η.Π.Α. είναι αποφασισμένος να τερματίσει τις παράνομες, παράλογες και άκρως επικίνδυνες για την ενότητα του NATO τουρκικές διεκδικήσεις εναντίον της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η Τουρκία ήδη πλήττεται από τις ήπιες (ακόμα) κυρώσεις που της επέβαλαν οι Η.Π.Α. για την απόκτηση του ρωσικού συστήματος S-400. Και είναι βέβαιο ότι, όσο ο Τούρκος πρόεδρος εμμένει στην απόφασή του να κρατήσει τους S-400 (πόσο μάλλον να αποκτήσει και επιπλέον συστοιχίες), η στάση του J. Biden θα σκληρύνει πολύ περισσότερο με ό, τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την τουρκική οικονομία, για το βιοτικό επίπεδο του τουρκικού λαού που πραγματικά υποφέρει από την ένδεια, αλλά και για το πολιτικό μέλλον του ιδίου του  R.T. Erdoğan, το οποίο πλέον διαγράφεται ζοφερό.

Ταυτοχρόνως, η διαρκώς κλιμακούμενη τουρκική επιθετικότητα έναντι της Ελλάδος και της Κυπριακής Δημοκρατίας εκμηδενίζει τα περιθώρια της Γερμανίας να αποτρέπει ες αεί την επιβολή αυστηρών οικονομικών κυρώσεων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Τουρκία, αφού ήδη η ενότητα στους κόλπους της Ε.Ε. δοκιμάζεται.

Ίσως τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται την έχει αντιληφθεί ακόμα και ο ίδιος το R.T. Erdoğan, ο οποίος βλέπει διαρκώς «κλειστή» μπροστά του την πόρτα του νέου Αμερικανού προέδρου και προφανώς ψυχανεμίζεται ότι η Γερμανία δεν μπορεί εσαεί να λειτουργεί ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ εντός της Ε.Ε. για τις τουρκικές (γεωπολιτικές και όχι μόνον) αμαρτίες. Για τους λόγους αυτούς ο Τούρκος πρόεδρος και οι στενοί συνεργάτες του άλλοτε απειλούν (Έλληνες) θεούς και δαίμονες, άλλοτε κλαυθμυρίζουν στους εκπροσώπους της Ε.Ε. για την «ελληνική και κυπριακή προκλητικότητα», άλλοτε υπόσχονται ότι θα προστατεύουν εντός της Τουρκίας τα ανθρώπινα δικαιώματα όλων των πολιτών και άλλοτε μεθοδεύουν την απαγόρευση πολιτικών κομμάτων που δεν συμμερίζονται τις «αξίες» και τους σκοπούς του νεο-οθωμανισμού.

Ίσως, όμως, η «σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι» και θα αναδείξει την ανάγκη να χαλιναγωγηθεί άπαξ διά παντός ο νεο-οθωμανικός επεκτατισμός να είναι η στρατηγική επένδυση του εργοστασίου πυρηνικής ενέργειας που κατασκευάζει από το 2011 η Τουρκία στο Akkuyu με την αρωγή της Ρωσίας, αφού ουδείς πλέον τρέφει αυταπάτες ότι ο R.T. Erdoğan θα αρκεστεί στην ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Αυτή η «επένδυση» άλλωστε της Τουρκίας στο εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας του Akkuyu εξ αρχής προβλημάτισε έντονα και το Ισραήλ, με το οποίο οι σχέσεις της Ελλάδος στην παρούσα συγκυρία βρίσκονται μάλλον στο απόγειό τους…