Εξαγωγές στην πυρηνική της τεχνογνωσία προωθεί η Μόσχα, αφού δεσμεύτηκε να εξετάσει την κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στη Συρία ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο κατασκευής αντιδραστήρα ελαφρού ύδατος στο Ιράν

Της Ελενας Μπέλλη

Τη συμβολή της Ρωσίας στην κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στη Συρία μελετά το Κρεμλίνο, σε μία εξέλιξη που προκαλεί αναταράξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής αλλά, κυρίως, στην Ουάσινγκτον. Η Συρία αντιμετωπίζει πράγματι σοβαρά προβλήματα ηλεκτροδότησης, ωστόσο, βρίσκεται στο στόχαστρο της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας καθώς υπάρχουν υπόνοιες ότι προωθεί μυστικά έρευνες για την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Το 2007, μάλιστα, ισραηλινά αεροσκάφη βομβάρδισαν περιοχή της Συρίας, όπου σύμφωνα με το Τελ Αβίβ βρίσκονταν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις στη χώρα, ενώ σύμφωνα με τη Δαμασκό υπήρχαν μόνον συμβατικά στρατόπεδα.

Η Συρία αποτελεί, ωστόσο, «ανεξερεύνητη» περιοχή, αφού επί Τζορτζ Μπους είχε ενταχθεί στον κατάλογο με τις χώρες που υποθάλπουν τη διεθνή τρομοκρατία και είχε μείνει εκτός παιδιάς για την αμερικανική διπλωματία. Το? κενό έσπευσε φυσικά να εκμεταλλευτεί το Κρεμλίνο.

Επίσκεψη
Στην πρώτη επίσκεψη Ρώσου προέδρου στη Συρία από την επανάσταση των Μπολσεβίκων, ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ έφθασε στη Δαμασκό κομίζοντας πληθώρα προτάσεων για τη συμμετοχή της Ρωσίας σε ενεργειακά προγράμματα στη χώρα. Σε μία ένδειξη της ενεργειακής σημασίας που αποδίδει το Κρεμλίνο στη Συρία, ο Ρώσος πρόεδρος έφθασε συνοδευόμενος από τον υπουργό Ενέργειας Σεργκέι Σμάτκο, ο οποίος και βεβαίωσε ότι οι Ρώσοι μελετούν το ενδεχόμενο κατασκευής πυρηνικού εργοστασίου.

Ο υπουργός προσπάθησε, πάντως, να κατευνάσει τυχόν ανησυχίες της διεθνούς κοινότητας, διευκρινίζοντας ότι η κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου στη Συρία θα γίνει με την προϋπόθεση ότι η Δαμασκός θα συνεργαστεί πλήρως με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας.

Αργότερα, στην κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο προέδρων, ο Μεντβέντεφ επιβεβαίωσε τις «ενεργειακές αναζητήσεις» του Κρεμλίνου στη Δαμασκό, ενώ ο Σύρος πρόεδρος, Μπασάρ αλ – Ασαντ, έδωσε έμφαση στην ενδεχόμενη συνεργασία στους τομείς «του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και της κατασκευής συμβατικών ή πυρηνικών σταθμών ενέργειας».

Αδυναμία
Είναι γνωστό βέβαια ότι επί σειρά ετών η Συρία πλήττεται από σοβαρές διακοπές στην ηλεκτροδότηση, απόρροια της σοβαρής αδυναμίας κάλυψης των αυξανόμενων αναγκών στη χώρα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η ενέργεια που παράγεται στη Συρία αφήνει ακάλυπτο το ένα τρίτο των πολιτών, σε μία χώρα, μάλιστα, όπου ο πληθυσμός αυξάνεται κατά 2,5% ετησίως.

Ωστόσο, το ενδεχόμενο πυρηνικής συνεργασίας Ρωσίας – Συρίας θα προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, κυρίως βέβαια από το Ισραήλ που έχει επανειλημμένα εκφράσει την αντίθεσή της στις πωλήσεις ρωσικών όπλων στη Δαμασκό. Η «επίθεση φιλίας», όμως, του Κρεμλίνου προς τη Συρία είναι οργανωμένη: Η Ρωσία ήδη διέγραψε το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της Δαμασκού και υποστηρίζει τη Συρία στη διένεξή της με το Ισραήλ.

Πρόταση
Ωστόσο, ο Μεντβέντεφ άφησε χθες να εννοηθεί ότι η Μόσχα πλέον αναζητεί κεντρικό ρόλο στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή, επαναφέροντας την πρότασή του για τη σύγκληση ειρηνευτικής διάσκεψης στη Μόσχα. Δεν παρέλειψε, μάλιστα, να ασκήσει κριτική στην Ουάσινγκτον, επισημαίνοντας ότι οι ΗΠΑ πρέπει να συμβάλλουν περισσότερο ώστε να υπάρξουν θετικά αποτελέσματα.

Πυρηνική συνεργασία ΗΠΑ – Ρωσίας
Ακόμη μία απόφαση του προκατόχου του ακύρωσε ο Ομπάμα ξεπαγώνοντας την πυρηνική συμφωνία με τη Μόσχα

Τη συμφωνία που επιτρέπει την πυρηνική συνεργασία ΗΠΑ – Ρωσίας για ειρηνικούς σκοπούς «ξεπάγωσε» χθες ο Μπαράκ Ομπάμα, αντιστρέφοντας την απόφαση που είχε λάβει ο προκάτοχός του Τζορτζ Μπους μετά τον ρωσικό πόλεμο με τη Γεωργία. Η συμφωνία επιτρέπει τη μεταφορά τεχνολογίας, υλικού αλλά και εξοπλισμού -συμπεριλαμβανομένων και αντιδραστήρων και εξοπλισμού για πυρηνική έρευνα και την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας.

30 χρόνια
Η συμφωνία έχει ισχύ 30 ετών και θα πρέπει τώρα να κατατεθεί στο Κογκρέσο για μία άτυπη έγκριση. Η απόφαση του Ομπάμα αποτελεί ακόμη ένα βήμα στην προσπάθεια της Ουάσιγκτον να αναθερμάνει τις σχέσεις της με τη Μόσχα: «Το επίπεδο και το εύρος της αμερικανο-ρωσικής συνεργασίας στο Ιράν αρκεί για να δικαιολογήσει το ξεπάγωμα της συμφωνίας», αναφέρει ο Αμερικανός πρόεδρος σε επιστολή του στο Κογκρέσο, απαντώντας έτσι στις επικρίσεις ορισμένων βουλευτών ότι «χαρίζεται» στη Μόσχα χωρίς να παίρνει ανταλλάγματα.

Ωστόσο, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις, το Κρεμλίνο πείστηκε εν τέλει να υποστηρίξει το νέο, αυστηρότερο πλαίσιο κυρώσεων κατά του Ιράν. Επιπλέον, σύμφωνα με τον Ομπάμα,η συνεργασία των δύο πλευρών σε θέματα όπως η μη διάδοση της πυρηνικής τεχνογνωσίας και η πυρηνική ενέργεια για ειρηνική χρήση έχει «αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους 12 μήνες».