Γενικά θέματα 9 Ιουλίου 2009

Η δημοσιονομική απειθαρχία Ελλάδας-Ιταλίας

Otmar Issing

By Tony Barber (Brussels blog)
Δημοσιεύθηκε: 12:24 – 09/07/09

Προκαλεί, όντως, έκπληξη το γεγονός ότι η κρίση την οποία βιώνουμε δεν έχει ενισχύσει τις πιέσεις για ενίσχυση της ενοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν όχι σε πολιτικό επίπεδο τουλάχιστον σε οικονομικό.

Βάσει της κοινής λογικής της Ε.Ε., η Ένωση έχει την τάση να χρειάζεται μία κρίση προκειμένου να κατανοήσει ότι η ισχυρότερη ενοποίηση της κάνει καλό. Όμως, στην τρέχουσα κρίση αυτό δεν συνέβη ή έστω δεν συνέβη ακόμη.

Προκειμένου να κατανοήσετε τους λόγους για τους οποίους κάτι τέτοιο δεν έχει “προχωρήσει” δεν έχετε παρά να διαβάσετε ένα άρθρο του πρώην επικεφαλής οικονομολόγου της ΕΚΤ κ. Otmar Issing στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης “Europe’s World”. Το άρθρο του κ. Issing ασχολείται με τα οφέλη ή τις ζημίες από την έκδοση ενός κοινού ομολόγου για τα 16 κράτη-μέλη της ευρωζώνη, κίνηση η οποία, τουλάχιστον θεωρητικά, θα επιτάχυνε την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Ο κ. Issing, όμως, είναι εντελώς αντίθετος.

Γιατί άραγε; Αντίθετα από αυτόν, η εν λόγω ιδέα θεωρήθηκε ελκυστική από τον κ. Dominique Strauss-Kahn, επικεφαλής του ΔΝΤ, από τον κ. Joaquin Almunia, τον Ευρωπαίο επίτροπο αρμόδιο για θέμα εσωτερικής αγοράς, από τον κ. Giulio Tremonti, υπ. Οικονομίας της Ιταλίας και από πολλούς ακόμη.

Οι υποστηρικτές τονίζουν ότι ένα κοινό ομόλογο των χωρών της ευρωζώνης θα αποδείκνυε πως η ενότητα της Ευρώπης αποτελεί έναν πραγματικά ευγενικό σκοπό.

Τονίζουν ότι οι αγορές θα έδειχναν σεβασμό σε ένα ομόλογο το οποίο στηρίζουν οι οικονομίες της Γερμανίας, της Γαλλίας και 14 ακόμη χωρών. Ένα κοινό ομόλογο θα αποτελούσε απάντηση στην “άδικη” συμπεριφορά των αγορών που ανάγκασαν κράτη όπως είναι η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ιταλία και η Πορτογαλία να πληρώσουν πολύ υψηλότερα επιτόκια για τα δικά τους κρατικά ομόλογα σε σύγκριση με τα γερμανικά. Η Ευρώπη θα έδειχνε ότι είναι ενωμένη.

Για όλους αυτούς έρχεται η “σκληρή” απάντηση του κ. Issing. Συγκεκριμένα τονίζει στο άρθρο του: “Ένα κοινό ευρωπαϊκό ομόλογο ουσιαστικά θα απαιτούσε από χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία να καταβάλουν υψηλότερα επιτόκια και να χρεώσουν τους πολίτες τους με υψηλότερους φόρους…

(…) Η έκδοση ενός κοινού ομολόγου θα ήταν η αρχή του ολισθηρού δρόμου προς τις… εξ ανάγκης διασώσεις και ως εκ τούτου το τέλος της ευρωζώνης ως περιοχής που χαρακτηρίζεται από σταθερότητα”.

Έχοντας, δε, στραμμένο το βλέμμα του σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Ιταλία, φροντίζει να προσθέσει τα ακόλουθα: “Ο βασικός λόγος για την αύξηση των spreads έγκειται στις ανησυχίες των αγορών για τη σταθερότητα κάποιων κρατών-μελών της ευρωζώνης.

Η απώλεια της αξιοπιστίας γι’ αυτές οφείλεται στη δυσμενή πορεία -αλλά και στις προοπτικές- της δημοσιονομικής τους κατάστασης. Ένα κοινό ευρωπαϊκό ομόλογο δεν αποτελεί γιατρειά για τη δημοσιονομική απειθαρχία. Αντίθετα, θα ενθάρρυνε αυτές τις χώρες να συνεχίσουν τη λανθασμένη πολιτική τους”.

Με απλά λόγια, οι Έλληνες και οι Ιταλοί (καθώς οι Ιρλανδοί έχουν ήδη ξεκινήσει) οφείλουν να φτιάξουν τα του οίκου τους. Οι Γερμανοί φορολογούμενοι δεν έχουν καμία υποχρέωση να στηρίζουν κάποια χώρα που δεν ακολουθεί ορθή δημοσιονομική πολιτική. Βέβαια, ο κ. Issing -και η γερμανική κυβέρνηση- σιωπηρά έχουν τονίσει ότι η Γερμανία θα βοηθήσει μια χώρα της ευρωζώνης σε περίπτωση που βρεθεί αντιμέτωπη με οξύτατα προβλήματα.

Χωρίς αμφιβολία, τα επιχειρήματα του κ. Issing είναι ισχυρά. Αλλά έχω να θέσω μία ερώτηση, με δεδομένο ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας και της Ιταλίας θα διογκωθεί ακόμα περισσότερο στα επόμενα χρόνια. Την ίδια στιγμή είναι φανερό ότι κανένα από τα δύο κράτη δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει το πρόβλημα με την αποφασιστικότητα την οποία θεωρεί αναγκαία ο κ. Issing. Παράλληλα, όσο αργούν να το αντιμετωπίσουν, τόσο πιο οξύ γίνεται.

Η ερώτησή μου, λοιπόν, είναι η εξής: άραγε με ποιον τρόπο θα τα πείσουν να το πράξουν;

ΠΗΓΗ: FT.com euro2day.gr