Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development- Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) σχετικά με την κατάσταση στην Αφρική, η οποία μπορεί να βυθιστεί σε μια δίνη ενόπλων συγκρούσεων λόγω της διεθνούς οικονομικής ύφεσης.Η κατάσταση στην ήπειρο, παραδοσιακά ασταθής, έχει επιδεινωθεί σε μεγάλο βαθμό, καθώς τα προβλήματα των αναπτυγμένων χωρών επηρεάζουν τις αφρικανικές χώρες στο βαθμό που η όποια οικονομική ανάπτυξη εκτιμάται πως θα μειωθεί τουλάχιστον κατά 50%.

«Υπάρχουν ενδείξεις πολιτικών εντάσεων οι οποίες δε γίνεται να αγνοηθούν… η κατάσταση παραμένει έκρυθμη σε πολλές χώρες και νέες εντάσεις αναμένεται να κάνουν την εμφάνισή τους λόγω της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών» προειδοποίησε έκθεση της OECD, η οποία έγινε σε συνεργασία με την AfDB (African Development Bank- Τράπεζα Ανάπτυξης Αφρικής) και την Οικονομική Επιτροπή για την Αφρική των Ηνωμένων Εθνών. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πτώση της ανάπτυξης στο 2,8% από το 5,7% που ήταν μέσα στο 2008.

Όσον αφορά το ενδεχόμενο ανάνηψης, οι πλέον αισιόδοξες προβλέψεις μιλούν για άνοδο της τάξης του 4,5% στο μέσο όρο των αφρικανικών ΑΕΠ μέσα στο 2010.

Τα πρώτα σημάδια του επηρεασμού της Αφρικής από την οικονομική κρίση φάνηκαν σε έναν από τους πιο κερδοφόρους τομείς: αυτόν της εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της ηπείρου, καθώς μαζικές περικοπές στα εργατικά δυναμικά των ορυχείων χαρακτηρίζουν το τοπίο.

Αν και κάποιες κυβερνήσεις χειρίστηκαν σωστά την κατάσταση μέσα στο 2008, καθώς έλαβαν μέτρα υποστήριξης και περιορισμού των αντιδράσεων των κοινωνικών στρωμάτων, τα πράγματα αναμένεται να χειροτερέψουν αισθητά μέσα στο 2009, καθώς έχουν ελαττωθεί οι οικονομικοί πόροι των αφρικανικών κυβερνήσεων.

Η μείωση της ζήτησης από πλευράς των ανεπτυγμένων χωρών έχει επιφέρει βαρύ πλήγμα στις αφρικανικές οικονομίες- ειδικά οι εμπορικές σχέσεις με τη Δύση φαίνονται να έχουν καταρρεύσει, ενώ οι αντίστοιχες σχέσεις με την Ασία (ιδίως την Κίνα και την Ινδία), αν και εξακολουθούν να υφίστανται, περνούν επίσης δύσκολες ώρες.

Τέσσερις από τις 52 χώρες οι οποίες ήταν τα αντικείμενα της μελέτης της OECD εκτιμάται πως θα βιώσουν αρνητική οικονομική ανάπτυξη: η Αγκόλα (που θεωρείται πως από το +15,8% μέσα στο 2008 θα πέσει στο -7,2%, παρά το γεγονός πως είναι η μεγαλύτερη πετρελαιοεξαγωγός χώρα της αφρικανικής ηπείρου), οι Σεϋχέλλες (-0,4%), η Δημοκρατία του Κονγκό (-0,6%) και το Τσαντ (-0,7%).

Χειρότερα θα επηρεαστεί η κεντρική Αφρική, με την ανάπτυξή της να μειώνεται στο 0,2%, ενώ η ισχυρότερη οικονομία της ηπείρου, η Νότια Αφρική, εκτιμάται πως θα βιώσει πτώση της ανάπτυξης του ΑΕΠ της από 3,1% (2008) στο 1,1% μέσα στο 2009.

Ειδική αναφορά έγινε στην αναστολή ενός προγράμματος κατασκευής εγκαταστάσεων δομικών υλικών που είχε συμφωνηθεί ανάμεσα στη Νιγηρία και την Κίνα, ύψους 3,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Παρόμοια τύχη είχε και μια συμφωνία ανάμεσα στην Κίνα και το Κονγκό, ύψους 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κατά την οποία η Κίνα θα αναλάμβανε την ανάπτυξη της υποδομής της χώρας με αντάλλαγμα δικαιώματα εκμετάλλευσης κοιτασμάτων πρώτων υλών.

Τα οικονομικά προβλήματα έχουν ήδη αρχίσει να μετατρέπονται σε πολιτικά/ στρατιωτικά, ενώ υπάρχει ο φόβος πως μακροπρόθεσμα το πολιτικό σκηνικό της Αφρικής θα μετατραπεί σε ένα ψηφιδωτό απολυταρχικών/ δικτατορικών καθεστώτων: τους τελευταίους 18 μήνες ταραχές έχουν ξεσπάσει σε πολλές χώρες λόγω υποσιτισμού των πληθυσμών (οι οποίες συνοδεύονται από κατακόρυφη αύξηση των τάσεων ξενοφοβίας), ενώ έχει σημειωθεί επίσης αύξηση της συχνότητας των πραξικοπημάτων, με πιο πρόσφατα παραδείγματα τη Μαυριτανία και τη Γουϊνέα. Επίσης, δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τα γεγονότα στη Μαδαγασκάρη, όπου ο στρατός ανέτρεψε τον εκλεγμένο πρόεδρο, ή στη Γουϊνέα- Μπισάου, όπου οι ένοπλες δυνάμεις ευθύνονται για το θάνατο του προέδρου Γιοάο Μπερνάρντο Βιέιρα.

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα της επικινδυνότητας της κατάστασης είναι η Σομαλία, όπου η άνοδος της πειρατείας και ο εμφύλιος πόλεμος που μαίνεται εδώ και 18 χρόνια είναι παράγοντες οι οποίοι σε καμιά περίπτωση δεν λειτουργούν θετικά όσον αφορά τη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής. Επίσης εξαιρετικά επικίνδυνη θεωρείται η κατάσταση στο Τσαντ, όπου οι αντικυβερνητικές δυνάμεις προέβησαν σε ευρείας κλίμακας επιθετικές επιχειρήσεις, ενώ οι μαζικές διαδηλώσεις είναι σύνηθες φαινόμενο.

Σε παρόμοια πλαίσια κινείται και το Καμερούν, όπου οι διαμαρτυρίες για τις υψηλές τιμές των προϊόντων απλά όξυναν το γενικότερο κλίμα δυσαρέσκειας για τον πρόεδρο Πωλ Μπιγιά, ο οποίος και προσπαθεί να αλλάξει το σύνταγμα της χώρας για να του επιτραπεί να εκλεγεί για τρίτη συνεχόμενη θητεία.

www.kathimerini.grμε πληροφορίες από AFP