Του Χάρη Φλουδόπουλου

Αντιμέτωποι με μια ολοένα επιδεινούμενη κρίση των τιμών της ενέργειας βρίσκονται οι Ευρωπαίοι καταναλωτές, με το κόστος χονδρεμπορικής της ηλεκτρικής ενέργειας να σπάει το ρεκόρ όλων των εποχών την περασμένη εβδομάδα, υπό την πίεση των υψηλών τιμών του φυσικού αερίου αλλά και της μειωμένης αιολικής παραγωγής.

Πιο συγκεκριμένα, οι τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη έχουν διπλασιαστεί φέτος, υπό την πίεση μιας σειράς παραγόντων που περιλαμβάνουν την αύξηση των τιμών του άνθρακα και του φυσικού αερίου, την αύξηση των τιμών του CO2 και τη χαμηλότερη παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από ό,τι συνήθως. Ενδεικτικά, οι τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία, για παράδοση το επόμενο έτος, έφτασαν στα 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα, έχοντας διπλασιαστεί από το επίπεδο στο οποίο εκκίνησαν τη χρονιά.

Φυσικό αέριο

Το κόστος του φυσικού αερίου στο Ηνωμένο Βασίλειο και την ηπειρωτική Ευρώπη, που έχει σημειώσει μια σειρά από ρεκόρ τις τελευταίες εβδομάδες, αυξήθηκε επίσης, με τις τιμές της επόμενης ημέρας στο UK National Balancing Point να έχουν τετραπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι.

Όπως σημειώνει ο Carlos Torres-Diaz, επικεφαλής των αγορών ενέργειας και φυσικού αερίου στην εταιρεία συμβούλων Rystad Energy, οι χαμηλότερες προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία φέτος οδήγησαν σε μείωση στα αποθέματα σε όλη την Ευρώπη, ενώ ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός με την Ασία για τις αποστολές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) είχε επίσης προκαλέσει άνοδο στις τιμές.

Αιολικά

Το πρόβλημα επιδεινώνεται από τη χαμηλότερη του αναμενομένου παραγωγή αιολικής ενέργειας. Σύμφωνα με τον Torres-Diaz, αυτό το καλοκαίρι η παραγωγή είναι ακόμα χαμηλότερη από τα προηγούμενα χρόνια. Στο Ηνωμένο Βασίλειο τα αιολικά αντιπροσώπευαν μόλις το 4,9% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το απόγευμα της περασμένης Δευτέρας, σε σύγκριση με τον μέσο όρο 18% κατά το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Βρετανού διαχειριστή του δικτύου, National Grid. Αντίθετα, τα ακριβά εργοστάσια άνθρακα παρήγαγαν ποσότητα υπερδιπλάσια έναντι του μέσου όρου τους τελευταίους 12 μήνες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, στο κομμάτι της παραγωγής, οι τιμές που πληρώθηκαν στην αγορά ισχύος προκειμένου να ενθαρρυνθούν ακόμα και οι ακριβότερες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής να ενισχύσουν τη βραχυπρόθεσμη προσφορά ενέργειας έφτασαν σε επίπεδα-ρεκόρ την περασμένη εβδομάδα, ξεπερνώντας τις 4.000 λίρες ανά MW. “Δεν υπάρχουν πολλά διαθέσιμα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας σήμερα, οπότε είδαμε τις τιμές να κάνουν άλματα”, δήλωσε ο Rob Lalor, διευθυντής στην ενεργειακή συμβουλευτική εταιρεία EnAppSys. Ο Lalor είπε ότι σε πέντε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν προσφερθεί τιμές μεταξύ 3.750 και 4.950 λιρών ανά MWh για να λειτουργήσουν και να εξισορροπήσουν την αγορά, συμπεριλαμβανομένων δύο μονάδων άνθρακα που προβλέπεται να κλείσουν έως τον Σεπτέμβριο του 2022.

Ρύποι

Ακόμα ένας παράγοντας που επηρεάζει τις τιμές της ενέργειας είναι η αύξηση στο κόστος των δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς, η αύξηση στις τιμές των δικαιωμάτων επηρεάζει το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας, ωστόσο δεν αποτελεί τη βασική αιτία για την έκρηξη των τιμών. Μόνο το ένα πέμπτο της αύξησης των τιμών μπορεί να αποδοθεί στην άνοδο των τιμών του διοξειδίου άνθρακα, ανέφερε. Τα δικαιώματα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα διαπραγματεύονται στα επίπεδα των 61 ευρώ ο τόνος, όχι μακριά από το υψηλό όλων των εποχών, που σημειώθηκε αυτόν τον μήνα.

Λογαριασμοί

Η άνοδος των χονδρεμπορικών τιμών αναμένεται να περάσει στους λογαριασμούς των νοικοκυριών τους επόμενους μήνες, με τη βρετανική ρυθμιστική αρχή Ofgem να αναμένεται να προχωρήσει σε περαιτέρω αύξηση του ανώτατου ορίου τιμών για τους καταναλωτές. Ως αποτέλεσμα, 11 εκατομμύρια νοικοκυριά θα κληθούν να πληρώσουν αυξημένους κατά 139 λίρες λογαριασμούς ρεύματος. Για άλλα 4 εκατομμύρια νοικοκυριά που χρησιμοποιούν μετρητές προπληρωμής ο μέσος λογαριασμός θα αυξηθεί από τις 1.156 λίρες στις 1.309 λίρες.

Η Octopus Energy δήλωσε ότι οι πάροχοι ενέργειας πωλούν ενέργεια χαμηλότερα από το κόστος, “επιδοτώντας τους πελάτες μας με ποσό άνω των 5 εκατομμυρίων λιρών τον μήνα”. “Έχουμε απορροφήσει όσο το δυνατόν περισσότερο από το κόστος, για όσο το δυνατόν περισσότερο χρονικό διάστημα”, δήλωσε εκπρόσωπος της Octopus.

Αντίδραση

Καθώς τα νοικοκυριά προετοιμάζονται για αύξηση των λογαριασμών, μια σειρά από χώρες, όπως η Ισπανία, η Ελλάδα, η Ρουμανία και η Γαλλία, εξετάζουν ή θεσπίζουν μέτρα αντίδρασης. Για να μειώσει το αυξανόμενο κόστος ενέργειας, η ισπανική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα περιορίσει τις τιμές του φυσικού αερίου, θα μειώσει τους φόρους και θα ανακατευθύνει τα κέρδη των εταιρειών ενέργειας. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση προχωρά στην επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος, ενώ στη Ρουμανία γίνονται συζητήσεις για τη θέσπιση προσωρινού πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου. Η Γαλλία εξετάζει το ενδεχόμενο να διευρύνει τη διανομή κουπονιών ενέργειας, αυξάνοντας τους δικαιούχους των λεγόμενων ενεργειακών επιταγών, που σήμερα είναι περίπου 5,5 εκατομμύρια.

Πράσινη μετάβαση

Σύμφωνα πάντως με τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς, οι υψηλές τιμές της ενέργειας δείχνουν ότι η Ε.Ε. θα πρέπει να επιταχύνει τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. “Αν είχαμε την Πράσινη Συμφωνία πέντε χρόνια νωρίτερα, δεν θα ήμασταν σε αυτή τη θέση, γιατί τότε θα είχαμε λιγότερη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και το φυσικό αέριο”, δήλωσε ο κ. Τίμερμανς. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι, παρόλο που οι τιμές των ορυκτών καυσίμων έχουν αυξηθεί, το κόστος για ανανεώσιμες πηγές παραμένει χαμηλό και σταθερό. Αυτό θα πρέπει να ενθαρρύνει την Ε.Ε. να επιταχύνει την πράσινη μετάβασή της, για να διασφαλίσει ότι περισσότεροι πολίτες έχουν πρόσβαση σε προσιτές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κατέληξε.

ΠΗΓΗ: capital.gr