Οι τάσεις που θα διαμορφώσουν την ιστορία μετά την πανδημία. Η αποτυχία παγκόσμιων θεσμών να υπερβούν τις εθνικές πρωτοβουλίες και τα πεδία ανταγωνισμού. Οι πονοκέφαλοι και οι ευκαιρίες για το Πεκίνο και οι αδυναμίες της Δύσης.

Ενώ οι περισσότεροι αυτή τη στιγμή προσπαθούν να διαχειριστούν τις καθημερινές επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, πάντα έχει αξία να κοιτάμε και προς το μέλλον.

Οι προβλέψεις του Stratfor για τη δεκαετία του 2020 εκδόθηκαν όταν ο νέος κορωνοϊός μόλις είχε αρχίσει να εξαπλώνεται πέραν των κινεζικών συνόρων. Είναι ξεκάθαρο πως οι εθνικές και διεθνής αντιδράσεις στην πανδημία θα έχουν επιπτώσεις που θα είναι αισθητές καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας, τις οποίες δεν προβλέψαμε. Όπως όμως η πρόβλεψή μας για τη δεκαετία 2000-2010 διαταράχθηκε από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, έτσι αναμένουμε πως οι υποβόσκουσες γεωπολιτικές τάσεις θα διαμορφώσουν την αντίδραση στον ιό –καθώς και τον τρόπο με τον οποίον θα προχωρήσει η Ιστορία αφού περάσει η πανδημία.

Το πλαίσιο του Covid-19

Αυτή τη στιγμή, η πανδημία Covid-19 φαίνεται πως είναι το μοναδικό θέμα στο επίκεντρο του διεθνούς συστήματος, ο «μαύρος κύκνος» που έχει επισκιάσει όλες τις άλλες προτεραιότητες και κυριαρχεί στις πρωτεύουσες, στα χρηματοοικονομικά κέντρα, στον κύκλο των ΜΜΕ και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Όμως με μια γρήγορη ματιά μπορεί κανείς να δει πως ο ιός δεν έχει εξαλείψει την γεωπολιτική. Η Κίνα και ΗΠΑ συνεχίζουν να αναμετρώνται στη Νότια Σινική Θάλασσα. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζουν τον δρόμο της διαπραγμάτευσης των όρων του Brexit. Ο Πόλεμος, οι εξεγέρσεις και η τρομοκρατία δεν έχουν πάψει. Οι παγκόσμιοι θεσμοί έχουν αποτύχει να υπερβούν τις εθνικές πρωτοβουλίες.

Αν κοιτάξουμε έναν αιώνα πίσω, θα δούμε μια άλλη πανδημία να πλήττει τον κόσμο, περνώντας ωκεανούς, προκαλώντας τοπικές καραντίνες και οικονομικές συρρικνώσεις. Η πανδημία της γρίπης του 1918, της λεγόμενης Ισπανικής Γρίπης, ξέσπασε στο τελείωμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και εξαπλώθηκε ταχύτατα μέσω της κίνησης των δυνάμεων εντός και εκτός του θεάτρου του πολέμου.

Η επίπτωση της πανδημίας αύξησε τον ανθρώπινο και οικονομικό φόρο του παγκόσμιου πολέμου, όμως λίγα έκανε για να εμποδίσει την ευρύτερη τάση προς την παγίωση του έθνους-κράτους ως του κεντρικού σημείου του διεθνούς συστήματος. Παρά τις προσπάθειες για τη δημιουργία μιας Κοινωνίας των Εθνών για επιβλέπουν έναν διασυνδεδεμένο κόσμο, οι Ευρωπαίοι διαμόρφωσαν μια λύση για την ειρήνη που έθεσε το πλαίσιο για τον επόμενο πόλεμο, και οι Αμερικάνοι αναζήτησαν παρηγοριά πίσω στην προστατευμένη ήπειρό τους.

Η πανδημία Covid-19, τουλάχιστον με τις τρέχουσες εκτιμήσεις, πιθανότατα θα αποδειχθεί λιγότερο θανατηφόρα από τη γρίπη του 1918, όμως έχει ήδη δείξει πως είναι πολύ πιο καταστροφική σε επίπεδο οικονομίας. Η γρίπη του 1918 απλώς παρέτεινε μια οικονομική κρίση που προκλήθηκε από τον πολυετή παγκόσμιο πόλεμο, και οι συνδέσεις ανά τον κόσμο ήταν πιο περιορισμένες την εποχή εκείνη. Αντιθέτως, ο Covid-19 εμφανίστηκε σε έναν κόσμο διασυνδεδεμένο σε κλίμακα που ίσως να ήταν αδιανόητη πριν από έναν αιώνα. Προέκυψε εν μέσω εμπορικών εντάσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας που δοκίμαζαν τα όρια της ακραίας παγκοσμιοποίησης, εγείροντας για μια ακόμα φορά ερωτήματα για το μέλλον των δυνάμεων του κόσμου. Ήρθε την ώρα που η Ευρώπη εξακολουθεί να χειριστεί τις κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις της κρίσης χρέους, το Brexit και την άνοδο των δεξιών πολιτικών κινημάτων. Και έρχεται την ώρα που ο παγκόσμιος ανταγωνισμός για την τεχνολογία, ιδιαίτερα τα συστήματα πληροφορικής, έφτανε σε κρίσιμο επίπεδο του απειλώντας την παγκόσμια διασυνδεσιμότητα.

Για τη συνέχεια Euro2Day