Με άνοδο των μετοχών και πτώση της λίρας υποδέχθηκαν οι αγορές τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία. Ήταν η πλέον οδυνηρή ήττα για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις δύο δεκαετίες που βρίσκεται στην εξουσία, αφού έχασε όχι μόνο Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα, αλλά συνολικά 19 μεγάλους δήμους της χώρας, ενώ για πρώτη φορά το αντιπολιτευόμενο CHP προηγήθηκε στο σύνολο της επικράτειας με μία μονάδα του κυβερνώντος AKP (37,2% έναντι 36,2%).

Πρόκειται λοιπόν για ένα εκλογικό αποτέλεσμα που θέτει ίσως τις βάσεις για ένα νέο πολιτικό σκηνικό στη γειτονική χώρα, με τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, να αναδεικνύεται πλέον στον πιο αξιόπιστο αντίπαλο του Ερντογάν. «Τσουνάμι» έγραψε ένας αξιωματούχος του CHP στο Χ (πρώην Twitter) και δεν ήταν υπερβολή. Μόλις 10 μήνες μετά τον θρίαμβο Ερντογάν στις προεδρικές εκλογές, αντιπολίτευση έρχεται τώρα να ανασχεδιάσει τον πολιτικό χάρτη. Για το CHP είναι η καλύτερη επίδοση – σε δημοτικές ή γενικές εκλογές – από τα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Τέλος στις ελπίδες για αναθεώρηση του Συντάγματος και ακόμη μία θητεία;

Στην Άγκυρα, την πρωτεύουσα της χώρας και δεύτερη μεγαλύτερη πόλη, ο Μανσούρ Γιαβάς, συνέτριψε τον εκλεκτό του Τούρκου πρόεδρου με 25 μονάδες διαφορά. Στο Ιζμίρ, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη, ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης επικράτησε με 11 μονάδες διαφορά. Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες η αντιπολίτευση επικράτησε σε μικρές και πόλεις και χωριά, που το AKP είχε παραδοσιακά κυριαρχία.

Ο Ερντογάν ήλπιζε σε μία νίκη για να προωθήσει την αναθεώρηση του Συντάγματος, προκειμένου να εξασφαλίσει πιθανότατα ακόμη μία θητεία. Η έκταση της ήττας όμως σημαίνει ότι η όποια «όρεξη» για τέτοιου είδους αλλαγές – που θα απαιτούσαν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος – ίσως τώρα να περιοριστεί ή και να χαθεί τελείως. «Αυτό τώρα δεν φαίνεται να βρίσκεται πια στο τραπέζι» τονίζει στον Economist ο Μπερκ Έσεν, ακαδημαϊκός στο Πανεπιστήμιο Sabanci.

Η οικονομική κρίση άφησε γερό αποτύπωμα στην κάλπη

H αισθητή βελτίωση των επιδόσεων της αντιπολίτευσης σε σχέση με τις προεδρικές εκλογές, έχει εν πολλοίς να κάνει με την κατάσταση της οικονομία και την οξύτατη κρίση κόστους ζωής.  Ο πληθωρισμός είναι κοντά στο 70% και η κατάσταση των δημόσιων ταμείων δεν είναι πια τέτοια, που να μπορεί ο πρόεδρος να αντισταθμίσει το σαρωτικό κύμα ακρίβειας με τις παροχές, που είχε συνηθίσει τους ψηφοφόρους τα προηγούμενα χρόνια.

Η στροφή στην οικονομική ορθοδοξία ήταν απολύτως αναγκαία, για να αποφευχθεί μία πλήρης κατάρρευση του νομίσματος, αλλά είναι μία επώδυνη για τους πολίτες διαδικασία. Στην Κωνσταντινούπολη, που φιλοξενεί το 20% του τουρκικού πληθυσμού, και καλύπτει πάνω από το 30% του ΑΕΠ της χώρας, το ράπισμα ήταν πιο δυνατό από οπουδήποτε αλλού. 

Τα επόμενα βήματα για Ερντογάν και Ιμάμογλου

Ο 52χρονος Ιμάμογλου γνωρίζει τώρα ότι έχει ανοίξει διάπλατα ο δρόμος μπροστά του για την ηγεσία του CHP και το χρίσμα για τις προεδρικές εκλογές του 2028. Από την άλλη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ίσως να σκέφτεται πια το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών ή και επιστροφής στο κοινοβουλευτικό σύστημα, εξηγούν αναλυτές στον Economist.

Και τούτο γιατί γνωρίζει πως εάν ο ίδιος ή κάποιος διάδοχός του χάσει από τον Ιμάμογλου στις επόμενες κάλπες, θα μείνει απολύτως αδύναμος. «Για αυτόν θα ήταν ένα εφιαλτικό σενάριο», τονίζει.

Οι αγορές

Το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης είδε το αποτέλεσμα ως ένα «φρένο» στην απόλυτη εξουσία του Ερντογάν και κατά συνέπεια ως μία παραπάνω πίεση να λάβει μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας. Έτσι ο BIST 100 καταγράφει κέρδη άνω του 1% και οι τραπεζικές μετοχές ενισχύονται 2%.

Το τουρκικό νόμισμα είδε προς στιγμήν την ισοτιμία του να διολισθαίνει στις 33 λίρες ανά δολάριο, νέο ιστορικό ναδίρ, για να περιοριστούν στη συνέχεια οι απώλειές του, στις 32,43 λίρες ανά δολάριο. Η υποτίμηση αυτή είχε πάντως να κάνει και με τον εξαιρετικά ισχνό όγκο συναλλαγών, αφού αρκετές αγορές είναι κλειστές σήμερα, Δευτέρα του Πάσχα των Καθολικών.

Nαυτεμπορική