Ο νέος εκβιασμός του ΝΑΤΟ από τον Τ. Ερντογάν

Νίκος Μελέτης
Απτόητος ο Τ. Ερντογάν από τα αρνητικά αποτελέσματα στις Δημοτικές Εκλογές της περασμένης Κυριακής, επιχειρεί για μια ακόμα φορά να κάνει επίδειξη πυγμής στο ΝΑΤΟ και στους Συμμάχους χρησιμοποιώντας τη διαδικασία για την ανάδειξη του νέου ΓΓ που θα αντικαταστήσει τον Γ. Στόλτενμπεργκ.

Φαβορί για τη θέση του ΓΓ του ΝΑΤΟ είναι ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μ. Ρούτε και ενώ η πλειοψηφία των χωρών μελών έχει εκφράσει την υποστήριξή της στο πρόσωπό του, η Τουρκία σπεύδει να θέσει όρους και να ζητήσει συγκεκριμένες δεσμεύσεις από τον Μ. Ρούτε προκειμένου να άρει ουσιαστικά το βέτο της, καθώς η απόφαση λαμβάνεται με συναίνεση όλων των μελών. Και η Ουγγαρία μέχρι στιγμής δεν έχει δώσει το πράσινο φως για τον Μ. Ρούτε προβάλλοντας τις δικές της απαιτήσεις.

Έτσι, πριν κλείσει μήνας από την ολοκλήρωση του άλλου μεγάλου εκβιασμού της Άγκυρας για την ένταξη της Σουηδίας που βραχυκύκλωσε και εξέθεσε το ΝΑΤΟ, η Άγκυρα απειλεί με νέα κρίση το ΝΑΤΟ προκειμένου να αποσπάσει ανταλλάγματα. Και αυτό γίνεται ενώ το ΝΑΤΟ βαδίζει για την επετειακή πανηγυρική Σύνοδο Κορυφής του Ιουλίου (για τα 75 χρόνια από την ίδρυσή του) που θα ανακοινωθεί και ο νέος ΓΓ της Συμμαχίας.

Ο Μ. Ρούτε συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Τ. Ερντογάν ενώ συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών Χ. Φιντάν ο οποίος έθεσε και τους τουρκικούς όρους για να στηριχθεί η υποψηφιότητά του.

Οι δυο βασικές απαιτήσεις της Τουρκίας είναι ο νέος Γενικός Γραμματέας να συμπεριλάβει στις προτεραιότητές του την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας» και την «άρση των περιορισμών στις πωλήσεις όπλων εντός της Συμμαχίας».

Η Τουρκία στην περσινή Σύνοδο Κορυφής είχε προωθήσει τον διορισμό «ειδικού αντιπροσώπου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας» αλλά αυτό που επιδιώκει τώρα είναι να υπάρξει δέσμευση του Μ. Ρούτε ότι από τη νέα θέση του θα αποδεχθεί τις θέσεις της Τουρκίας για συμπερίληψη και των Κούρδων του YPG στις τρομοκρατικές ομάδες, παρά το γεγονός ότι αποτελούν τους μοναδικούς συμμάχους των ΗΠΑ στη Συρία.

Επίσης, η Άγκυρα θέλει να δεσμευθεί ο κ. Ρούτε και για την αντιμετώπιση αυτών που θεωρεί «τρομοκράτες» στην ίδια την Ολλανδία αλλά και σε άλλες συμμαχικές χώρες.

Ο άλλος όρος της Τουρκίας είναι να δεσμεύσει τον νέο ΓΓ ότι θα εξασφαλίσει ότι θα σταματήσουν οι αποκλεισμοί για πώληση αμυντικού υλικού μεταξύ των Συμμάχων. Είναι σαφές ότι η Τουρκία θέλει να ασκήσει και μέσω αυτού του τρόπου πίεση προς το Βερολίνο το οποίο επιμένει στο μπλοκάρισμα της συζήτησης για πώληση των Eurofighter Typhoon στην Τουρκία η οποία έχει πείσει τους άλλους συμπαραγωγούς του μαχητικού Ισπανία, Ιταλία και Βρετανία.

Η όποια δέσμευση του κ.Ρούτε μικρή σημασία έχει πάντως καθώς στο Βερολίνο υπάρχουν εσωτερικοί συσχετισμοί στον κυβερνητικό συνασπισμό που αντιτίθενται στην πώληση των μαχητικών στην Τουρκία.

Η Τουρκία αναμένει επίσης από τον νέο Γενικό Γραμματέα να λάβει υπόψη του τις ευαισθησίες των συμμάχων που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) θεωρώντας ότι το «βάρος» της Συμμαχίας έχει μετακινηθεί προς την Ε.Ε., καθώς 23 κράτη μέλη από τα 32 είναι μέλη της Ε.Ε.

Κυρίως μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας, Ε.Ε. και ΝΑΤΟ έχουν ενισχύσει σημαντικά τη συνεργασία τους, κάτι που προβληματίζει την Τουρκία. Πολύ περισσότερο όταν πολύ συχνά εμφανίζεται να εμποδίζει σημαντικές κοινές δραστηριότητες ΝΑΤΟ-Ε.Ε. λόγω της συμμετοχής στην Ε.Ε. της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Στην Άγκυρα πάντως προκαλεί αντιδράσεις και ο σχεδιασμός των Αμερικανών στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ να ενισχύουν το συμμαχικό αποτύπωμα σε Ελλάδα αλλά και στη Ρουμανία, καθώς εκτιμάται ότι έτσι υποβαθμίζεται ο ρόλος που τόσα χρόνια είχε η Τουρκία ως αιχμή του δόρατος της Συμμαχίας σε Μαύρη Θάλασσα και σε Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία εκβιάζει το ΝΑΤΟ ζητώντας ανταλλάγματα προκειμένου να υπάρξει consensus στην ανάδειξη νέου ΓΓ της Συμμαχίας.

Το 2009 στη Σύνοδο Κορυφής Στρασβούργου-Κελ η Τουρκία είχε παζαρέψει μέχρι τέλους καθυστερώντας μερικές ώρες την ολοκλήρωση της Συνόδου προκειμένου να εγκρίνει την εκλογή του πρωην πρωθυπουργού της Δανίας Α.Φ. Ράσμουνσεν.

Η Τουρκία τότε εξασφάλισε μια θέση αναπληρωτή ΓΓ του ΝΑΤΟ και τον διορισμό ενός Τούρκου διοικητή στο Κέντρο Διοίκησης του ΝΑΤΟ. Καθώς μάλιστα είχε ασκήσει έντονη κριτική στον κ .Ράσμουνσεν για τον χειρισμό του στη δημοσίευση σκίτσων του Μωάμεθ από δανική εφημερίδα αλλά και για τη φιλοξενία Κούρδων αντικαθεστωτικών.

Η Τουρκία με τηλεφωνική παρέμβαση του ίδιου του προέδρου Ομπάμα προς τον Τ. Ερντογάν ,καθώς η Τουρκία εκπροσωπήθηκε από τον τότε πρόεδρο Α. Γκιουλ, ήρε το βέτο της εξασφαλίζοντας και το κλείσιμο του φιλοκουρδικού τηλεοπτικού σταθμού Roj tv που εξέπεμπε στη Δανία.