Του Κώστα Ράπτη

Για όλους τους λαούς που ανήκουν στην ευρύτερη ιρανική πολιτισμική σφαίρα (Πέρσες, Αφγανούς, Κούρδους, Αζέρους, κτλ.) η εαρινή ισημερία αποτελεί μεγάλη γιορτή. Για την ακρίβεια, συνιστά την αρχή του έτους, σε συντονισμό με την αναγέννηση της φύσης. Παρά τον προ αιώνων εξισλαμισμό, το ζωροαστρικής καταγωγής Nowruz, όπως αποκαλείται στα περσικά (ή Newroz στα κουρδικά) διατηρεί την κεντρική σημασία του ως στοιχείο ταυτότητας για τους συγκεκριμένους λαούς – όμως ειδικά για τους Κούρδους της Τουρκίας ο εορτασμός του αποτελεί πράξη αντίστασης.

Εξ ού και αναμενόταν με μεγάλο ενδιαφέρον η ανακοίνωση στην οποία είχε προαναγγείλει, δια του στρατιωτικού του ηγέτη Μουράτ Καραγιλάν, ότι θα προβεί με την ευκαιρία του φετινού Newroz το εκτός νόμου Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK). Και το μήνυμα που έστειλαν οι ένοπλοι Κούρδοι αυτονομιστές χθες Τετάρτη ήταν αγέρωχο και όχι διαλλακτικό.

Το ΡΚΚ δημοσιοποίησε βίντεο στο οποίο μαχητές του εμφανίζονται (με αναφορά ημερομηνίας και τοποθεσίας) να καταρρίπτουν συνολικά 15 τουρκικά drones από τον Φεβρουάριο και εξής. Με άλλα λόγια, δηλώνουν έτοιμοι να αναμετρηθούν με τις στρατιωτικές δυνάμεις του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει υποσχεθεί να “καθαρίσει” μέχρι το καλοκαίρι το πρόβλημα της παρουσίας βάσεων του ΡΚΚ στον ορεινό όγκο του βόρειου Ιράκ.

Δεν είναι ασφαλώς δυνατό να υπάρξει ανεξάρτητη επιβεβαίωση όσων δείχνει το συγκεκριμένο βίντεο – και σίγουρα η απώλεια 15 drones δεν αποτελεί ανεπανόρθωτο πλήγμα για τον τουρκικό στρατό, έστω και αν πρόκειται για τα πολυδιαφημισμένα TB2 που κατασκευάζει η εταιρεία του γαμπρού (και πιθανού διαδόχου) του Ερντογάν, Σελτζούκ Μπαϊρακτάρ.

Σε κάθε περίπτωση, η ένταση στην περιοχή κλιμακώνεται. Μόλις την Τρίτη ένας Τούρκος στρατιώτης έχασε τη ζωή του σε συγκρούσεις με αντάρτες του ΡΚΚ στο βόρειο Ιράκ, οι οποίοι, κατά το τουρκικό υπουργείο Άμυνας, κατέγραψαν από πλευράς τους έξι απώλειες.

Εκτός από τα όπλα μιλούν όμως και οι διπλωμάτες. Την περασμένη εβδομάδα επισκέφθηκε τη Βαγδάτη ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, συνοδευόμενος από τον υπουργό Άμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ και τον επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Ιμπραχίμ Καλίν, σε προετοιμασία του πρώτου μετά από 12 χρόνια ταξιδιού του Ταγίπ Ερντογάν το οποίο προγραμματίζεται για τον Μάιο.

Η Άγκυρα ενδιαφέρεται να αποσπάσει από την ιρακινή κεντρική κυβέρνηση τον χαρακτηρισμό του ΡΚΚ ως τρομοκρατικής οργάνωσης, αλλά δεν τα έχει καταφέρει. Επιπλέον επιδιώκει να ασκήσει τη μέγιστη πίεση στην Πατριωτική Ένωση Κουρδιστάν (PUK) υπό τον Μπαφέλ Ταλαμπανί, η οποία συγκυβερνά ως ελάσσων εταίρος την αυτόνομη κουρδική περιοχή του βορείου Ιράκ μαζί με το Δημοκρατικό Κόμμα Κουρδιστάν (KDP) του Νετσιρβάν Μπαρζανί. Οι ανταγωνιστικές δυναστείες των Μπαρζανί και των Ταλαμπανί διατηρούν καλές σχέσεις με την Τουρκία και το Ισραήλ η πρώτη και με το Ιράν και το ΡΚΚ η δεύτερη.

Μάλιστα πολλοί θεώρησαν ότι τα πρωτοχρονιάτικα “καλά νέα” που είχε προαναγγείλει ο Καραγιλάν θα αφορούσαν την επισημοποίηση της συμμαχίας ΡΚΚ και PUK.

Η ρήξη του Ταλαμπανί με την Άγκυρα έγινε οριστική μετά τον θάνατο τριών ανδρών (κατά την τουρκική πλευρά, μαχητών του ΡΚΚ) σε τουρκική επιδρομή τον περασμένο Σεπτέμβριο εναντίον εγκαταστάσεων του αεροδρομίου της Σουλεϊμανίγια, η οποία αποτελεί το κέντρο εξουσίας της PUK. (Το Αρμπίλ, πρωτεύουσα της αυτόνομης περιοχής, αποτελεί την κατεξοχήν βάση του KDP). Αναρωτιέται κανείς αν στις στρατιωτικές επιχειρήσεις που απειλεί να εξαπολύσει ο Ερντογάν, η Σουλεϊμανίγια πρόκειται να στοχοποιηθεί περαιτέρω.

Το ότι ο Ερντογάν χτυπά τα “τύμπανα του πολέμου” δεν είναι βέβαια άσχετο προς τις τουρκικές δημοτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου, καθώς ο ισχυρός άνδρας της γείτονος επιδιώκει να απομονώσει, εν μέσω “πατριωτικής έξαρσης”, το φιλοκουρδικό κόμμα DEP και να αποτρέψει τη συνεργασία με το CHP της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Όμως, τα κίνητρα της τουρκικής πλευράς έχουν αξιοσημείωτο βάθος: αφορούν το φιλόδοξο σχέδιο του “Αναπτυξιακού Διαδρόμου”, ο οποίος με αγωγούς και οδικές συνδέσεις θα ενώνει το ιρακινό λιμάνι της Βασόρας στον Περσικό Κόλπο με την Τουρκία και εκείθεν την ευρωπαϊκή αγορά. Πρόκειται για την απάντηση της Άγκυρας στο προωθούμενο από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ισραήλ και τη Δύση σχέδιο σύνδεσης της Ινδίας με την Ευρώπη, μέσω του Περσικού Κόλπου και της Χάιφα, το οποίο παρακάμπτει πλήρως την Τουρκία.

Η τουρκική ηγεσία θεωρεί ότι ο “Αναπτυξιακός Διάδρομος” δεν μπορεί να προχωρήσει εάν δεν φύγει από τη μέση το PKK. Ωστόσο, και το Ιράν δεν φέρεται διατεθειμένο να επιτρέψει στην Άγκυρα να προσδέσει στο άρμα της το Ιράκ δια του “Αναπτυξιακού Διαδρόμου”. Εξ ού και έχει κάθε λόγο να στηρίζει το ΡΚΚ, όσο και αν το αντιμάχεται σε άλλα μέτωπα, λ.χ. στη βορειοανατολική Συρία, όπου ο Κούρδοι μαχητές στηρίζονται από Αμερικανούς κομάντος. 
 Πηγή: capital.gr