Στο επίκεντρο της πολιτικής ατζέντας στην Ευρώπη βρέθηκε και πάλι ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Αιτία, η αποκάλυψη του επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Εσωτερική Αγορά, Τιερί Μπρετόν, πως ο Τραμπ είχε πει το 2020 στην πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιν, ότι «αν η Ευρώπη δεχθεί επίθεση, δεν θα έρθουμε ποτέ να σας βοηθήσουμε και να σας υποστηρίξουμε».

Η δήλωση Μπρετόν, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έγινε λίγες μέρες πριν τις εκλογές στην πολιτεία της Αϊόβα και την έναρξη της ψηφοφορίας για τις προκριματικές εκλογές των Ρεπουμπλικανών στις ΗΠΑ, στις οποίες ο Τραμπ είναι φαβορί. 

Όμως ο Μπρετόν έκανε και μια άλλη δήλωση στην ίδια εκδήλωση, προτείνοντας τη δημιουργία ταμείου 100 δισεκατομμυρίων ευρώ για την ενίσχυση της παραγωγής πυρομαχικών στην ΕΕ.

Όπως επισημαίνει το CNN, η αποκάλυψη Μπρετόν για την αποστροφή του Τραμπ έρχεται τη στιγμή που η ΕΕ προσπαθεί να οικοδομήσει τις δικές της αμυντικές δυνατότητες, εκτός του ΝΑΤΟ. Δεν είναι άλλωστε μυστικό πως τα αποθέματα πυρομαχικών σε όλες τις χώρες-μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας έχουν εξαντληθεί λόγω της υποστήριξης στην Ουκρανία.

Οι απόψεις του πρώην προέδρου για τον ιστορικό ρόλο των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή ασφάλεια είναι γνωστές. Κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, μιλούσε τακτικά για αναδιάρθρωση του ΝΑΤΟ, ενώ έχει καλές σχέσεις με αυταρχικούς ηγέτες, όπως ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, που είναι αυτή τη στιγμή ο υπαρθμόν ένα εχθρός της Συμμαχίας.

AP Photo

Ανησυχία στις Βρυξέλλες

Οι αυξημένες πιθανότητες του Τραμπ να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, προκαλούν ανησυχία και αγωνία στις Βρυξέλλες. Υπενθυμίζεται ότι ο πρώην πρόεδρος είναι εναντίον της ενίσχυσης της Ουκρανίας, γεγονός που έχει αντίκτυπο καθώς οι Ρεπουμπλικανοί είναι διστακτικοί στο να εγκρίνουν περαιτέρω οικονομική βοήθεια προς το Κίεβο.

«Όταν ήρθε ο Τραμπ, μας ξύπνησε το γεγονός ότι οι ΗΠΑ μπορεί να μην ενεργούν πάντα προς το ευρωπαϊκό συμφέρον, ειδικά αν αυτό αντιβαίνει στα αμερικανικά συμφέροντα», δήλωσε στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ. 

Κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ αυτή η νέα πραγματικότητα ανάγκασε την Ευρώπη να προχωρήσει σε ενδοσκόπηση. Έτσι, οι αξιωματούχοι της ΕΕ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η Γηραιά Ήπειρος πρέπει να προετοιμαστεί για ένα μέλλον όπου δεν θα μπορούσε να στηριχθεί στις ΗΠΑ όπως το έκανε στο παρελθόν. Άποψη που ενισχύθηκε, καθώς ο Μπάιντεν διατήρησε πολλές από τις πολιτικές του Τραμπ με τη φιλοσοφία «πρώτα η Αμερική», ιδίως όσον αφορά το εμπόριο και την Κίνα.

Σημειώνεται ότι η Ευρώπη έχει λάβει μέτρα για να μειώσει τις εξαρτήσεις της από συγκεκριμένες χώρες και να διαφοροποιήσει τις αλυσίδες εφοδιασμού της, ώστε να μην μπορεί να υποστεί «κυρώσεις» σε περίπτωση που ένας εμπορικός εταίρος αλλάξει ξαφνικά την πολιτική του. Όπως έκανε δηλαδή ο Τραμπ για τον χάλυβα, επιβάλλοντας δασμούς 25% στις εισαγωγές από την ΕΕ.

Άμυνα και ασφάλεια

Όσον αφορά στην άμυνα και στην ασφάλεια, η ΕΕ αναγνώρισε τις αποτυχίες του παρελθόντος, αποφασίζοντας να αυξήσει δραματικά τις αμυντικές της δαπάνες. Έχει στείλει δισ. ευρώ, όπλα και ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία ενώ θέλει να την κάνει μέλος της το συντομότερο δυνατό.

Όμως ο Τραμπ αποτελεί μοναδική απειλή για την Ευρώπη. Σε αντίθεση με τη Ρωσία και την Κίνα, οι ΗΠΑ δεν είναι εχθρικό κράτος. Είναι παλιός σύμμαχος και δεν επιτίθεται στην Ευρώπη, με στρατιωιτκή δράση ή κυβερνοεπιθέσεις. Και στις δύο περιπτώσεις, η Ευρώπη μπορεί να χρησιμοποιήσει οικονομικές κυρώσεις ή αυξημένη στρατιωτική παρουσία για να προστατεύσει τα συμφέροντά της.

Είναι σαφές ότι η Ευρώπη δεν θα μπορούσε να αντιδράσει έτσι εναντίον των ΗΠΑ. Και διπλωματική δράση εναντίον του ίδιου του Τραμπ, ακόμα και αν δεν επανεκλεγεί, είναι δύσκολη, λόγω του χαρακτήρα του και του τρόπου με τον οποίο υπεραντιδρά σε κάθε κριτική εναντίον του.

AP Photo

Μοναδικό όπλο η ψυχραιμία

Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες είναι πως ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπιστεί ο Τραμπ σε περίπτωση επιστροφής του στην προεδρία, είναι η ψυχραιμία και η συνέχιση της προσπάθειας για απομάκρυνση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ.

«Την προηγούμενη φορά, ξοδέψαμε τόσο πολύ χρόνο προσπαθώντας να απαντήσουμε κάθε φορά που ο Τραμπ ξεστόμιζε όποια σκέψη του πέρναγε από το κεφάλι του. Αρκετά συχνά όμως, δεν έκανε πράξη αυτά που έλεγε», σχολίασε αξιωματούχος της ΕΕ.

Δεν είναι μυστικό ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα προτιμούσαν να μην επιστρέψει ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Η τοξική κληρονομιά της προεδρίας του μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα η διατλαντική σχέση να μην είναι ξανά η ίδια.

Το πρόβλημα για την Ευρώπη είναι ότι θα χρειαστούν χρόνια, ίσως και δεκαετίες, για να τερματιστεί η εξάρτησή της από τις ΗΠΑ. Και σε αυτό το διάστημα, θα είναι πολύ δύσκολο να αγνοήσει κανείς τι λέει ο πιο ισχυρός άνθρωπος στον πλανήτη κάθε μέρα.

Πηγή: CNN