Τέτοιες χρονιάρες μέρες, σαν αυτές του Ιερού Δωδεκαήμερου που αφήσαμε πίσω μας, πλημμυρίζω από ανάμεικτα συναισθήματα φορτωμένα με αναμνήσεις. Τις γλυκές της παιδιάστικης ανεμελιάς και τις γλυκόπικρες των χρόνων της ωριμότητας.

   Αυτές που τις σκιάζει περιοδικά η απώλεια δικών μου ανθρώπων εκ παραλλήλου με το ”ξεθώριασμα” του φυσικού περιβάλλοντος της γενέθλιας γης, την οποία αποφεύγω να επισκέπτομαι πεισματικά για να κρατήσω ανέπαφη την παλιά της εικόνα σαν παιδική ζωγραφιά στην καρδιά μου.

   Ζωγραφιά που αποτύπωσε μέσα μου αμετάκλητα τη ”ζωή χαρισάμενη” που έζησα στα χρόνια της παιδικής αθωότητας (πριν τη μετάθεση των γονιών μου στη Θεσσαλονίκη) κάπου κοντά στον Γαλλικό ποταμό (τον ”Ιορδάνη” για μας τα παιδιά), σ’ ένα χωριό του κάμπου της Κεντρικής Μακεδονίας, το χωριό του πατέρα μου.

   Χωριό που αναδείκνυε το κάλλος της ελληνικής φύσης και το μέτρο της ελληνικής ζωής. Μα, πάνω απ’ όλα, την αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης, τη χλωρίδα και την πανίδα της.

   Όλα αυτά μαζί συγκροτούσαν μια αδιαίρετη και ομοούσια ενότητα η οποία ημέρευε τους μικρόκοσμους που ζούσαν εκεί και αναδείκνυε φωτεινή ακόμα και την τραγική όψη των ανθρώπων. Φωτεινή γιατί δεν ήταν απάνθρωπη σαν τη σημερινή και ήξερε να συμφιλιώνει τον διαλεκτικό αντίλογο (δυνατότητα αντιπαράθεσης φύσης-ανθρώπου), όπως αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στα δεκατετράστιχα του φυσιολάτρη ποιητή Κωστή Παλαμά:

  ”[…] Μα το γαλάζιο σου, ουρανέ μου, είναι βαθύ, // τόσο βαθύ που με το μαύρο γίνετ’ ένα· // κι αν η χαρά κάτου από σε αρμονία ξανθή, //μα η λύπη χαλκοπράσινη ερινύα μ’ εσένα, //τρίσβαθε αιθέρα. Στη νυχτιά που είναι γλαυκή, //και η τραγωδία της ζωής πιο τραγική…”

   Ναι, η ζωή, η ομορφιά, ο εναρμονισμός των φυσικών δυνάμεων με τις ψυχικές εντάσεις ήταν εκεί, στο ”τότε” που άφησα πίσω μου. Δεν είναι στο ”τώρα” της… κλιματικής αλλαγής που χάνεται μέσα στον ”εφιάλτη της Περσεφόνης”, όπου θάλασσα, γη και ουρανός μπαίνουν καθημερινά στον κλίβανο του θυσιαστηρίου, με ολέθρια αποτελέσματα από την καταστροφή της ελληνικής φύσης (βλ. Ν. Γκάτσος, ”Τα παράλογα”: Ο εφιάλτης της Περσεφόνης)…

   Στο τότε που, από τις κορυφογραμμές των γύρω λόφων ως τον κάμπο του Γαλλικού ποταμού, κυριαρχούσε το άσπιλο και αμόλυντο πάλλευκο του Χειμώνα ή το χλωρό πράσινο της Άνοιξης, πριν να το γκριζάρει (προϊόντος του χρόνου) η υπερεκμετάλλευση ή η ρύπανση από τα σκουπίδια, τα λύματα και τα φυτοφάρμακα του ”πολιτισμού” μας.

   Στο τότε που, και με χιονοθύελλα ακόμα — χιονοθύελλα που κοκάλωνε τα απλωμένα ρούχα στα δέντρα με τα κρυσταλλωμένα κλαδιά — το χειμωνιάτικο φως έσκιζε τον βαρδάρη, διαπερνούσε τον παγωμένο μανδύα του και τρύπωνε στις καρδιές μικρών και μεγάλων, για να τις μαλακώσει.

   Τρύπωνε για να τις ζεστάνει, όπως ζέσταινε τη δική μου καρδιά και μ’ έκανε να συναισθάνομαι την ισορροπία της φύσης. Τη γαλήνη που απλωνόταν μέχρι τις όχθες του ποταμού και ”βομβάρδιζε” τους επισκέπτες με μεγαλειώδεις εικόνες ενός οικοσυστήματος τοπικής κλίμακας, οι οποίες δεν άφηναν ασυγκίνητο και τον πιο δογματικό υπερασπιστή της ζωής στην πόλη…

   Ο χρόνος τρέχοντας, δυστυχώς, μας έστρεψε όλους στο δρόμο της υποδούλωσης που ακολουθούμε από χρόνια κυνηγώντας τον πλούτο. Μας γέμισε με έπαρση, αλαζονεία και αχαριστία, η οποία μας έκανε να συμπεριφερόμαστε στη φύση σαν να είμαστε ιδιοκτήτες της, ενώ είμαστε απλοί διαχειριστές της.

   Υποτιμώντας το μεγαλείο της ισορροπίας και της προσφοράς της, όμως, υποτιμήσαμε στην ουσία την αξία της συμφιλίωσης του ανθρώπου μ’ αυτήν. Αξία που προσέδιδε ποιότητα στη ζωή μας και έκανε ανθρωπινότερο τον κόσμο μας.

 Αντ’ αυτού, δεχθήκαμε την επιβολή της περιβαλλοντικής τρομοκρατίας (βλ. διάχυση από επιχειρήσεις τοξικών αποβλήτων και λυμάτων) με πρόσχημα την ανεργία και την οικονομική ανάπτυξη. 

   Φευ! Η αδηφάγος κερδοφορία σε βάρος της φύσης και του ανθρώπου είναι ένα διαρκές έγκλημα που μένει ατιμώρητο όσο μας κυβερνάει ο άδικος λόγος των λίγων έναντι του δίκαιου των πολλών.

 Των πολλών που χάνουν κατά χιλιάδες τη ζωή τους ανά τον κόσμο, σύμφωνα με στατιστικές μετρήσεις οι οποίες μαρτυρούν ότι βρίσκουν τον θάνατο από διάφορες μορφές περιβαλλοντικής τρομοκρατίας 200.000 άτομα ετησίως, τουλάχιστον, ενώ δηλητηριάζονται άλλα 3 εκατομμύρια από τα εντομοκτόνα  (περιλαμβανομένου και του DDT)  χημικών εταιρειών…

 Αν σε αυτά, τώρα, προσθέσουμε τα μετέπειτα περιβαλλοντικά εγκλήματα, όπως:

• Τα θύματα από την καρκινογόνο δράση του τοξικού μολύβδου (ή των υποκαταστατών του) στη βενζίνη,  του καρκινογόνου αμιάντου (”Αμιζόλ”) στα δημόσια κτίρια  — συμπεριλαμβανομένων και των σχολείων (βλ. δεκαετία ’70 και εντεύθεν) — και των τοξικών ”σφαιρών” που προκαλούν οι  χαβούζες αποβλήτων(οι οποίες μολύνουν γεωργικές καλλιέργειες, δίκτυα ύδρευσης κλπ)  και οι ατμοσφαιρικοί ρύποι,
• Τον πολλαπλασιασμό των εταιριών παραγωγής γενετικά τροποποιημένων πρώτων υλών και τροφίμων (πάνω από 30.000, ήτοι το 60% των διακινούμενων τροφίμων  από διεθνείς εταιρείες, με οδυνηρές επιπτώσεις στην τροφοδοτική αλυσίδα (σ.σ: ”οι διοξίνες των εταιρειών κρέατος αργοκυλάνε στις αρτηρίες των μελλοντικών θυμάτων της περιβαλλοντικής τρομοκρατίας”, βλ. επιπτώσεις σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας κλπ).
• τη μόλυνση των υδάτων και της ατμόσφαιρας από τοξικά απόβλητα και τις ολέθριες επιπτώσεις των καταστροφικών πυρκαγιών στη χώρα μας την τελευταία επταετία (οι οποίες μετάγγισαν τοξικότητα στη γη, τη θάλασσα και τον αέρα που αναπνέουμε, πέραν του αφανισμού χιλιάδων στρεμμάτων ελληνικής χλωρίδας και πανίδας που προκάλεσαν),
• Και, τέλος, αν προσθέσουμε στα ως άνω εγκλήματα της περιβαλλοντικής τρομοκρατίας— με αφορμή το όργιο των καπνοβιομηχανιών —  τα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας ότι μέχρι το 2030 τα θύματα από το κάπνισμα και το παθητικό κάπνισμα αναμένεται να ξεπεράσουν κατά πολύ τα 10 εκατομμύρια, 

 Τότε θα αντιληφθούμε πόσο άοπλοι είμαστε οι άνθρωποι απέναντι στις τοξίνες των ημεδαπών και αλλοδαπών συμφερόντων που λειτουργούν τρομοκρατικά διαχρονικά, όσο η παγκόσμια πολιτική, επιχειρηματική και πνευματική ελίτ τούς το επιτρέπει πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων το δικαίωμα υπεράσπισης της προστασίας της υγείας μας…

   Τότε θα αντιληφθούμε πόσο άοπλοι είμαστε ειδικότερα στην Ελλάδα και θα εκτιμήσουμε περισσότερο, έστω και σε επίπεδο αναμνήσεων, το φτωχό πλην ”τίμιο” οικοσύστημα του Γαλλικού ποταμού, που — κόντρα στον σύγχρονο αδηφάγο πολιτισμό μας — ήταν τόπος γαλήνης, ειρήνης και φυσικής δημιουργίας ανεπίδεκτος σε επεμβάσεις και φτιασιδώματα.

   Όαση μοναδική του αρχαίου Εχέδωρου (γνωστού από τον Ηρόδοτο [”Ιστορίαι”, 7.127, 5ος αι.πΧ] και τον Στράβωνα [”Γεωγραφικά” (7.21), 1ος αι μΧ]), που κουβαλάει ψήγματα ιστορίας στην όλο ιζήματα κοίτη του, με τον προσχωματικό χρυσό σε μικροσκοπικούς κόκκους να συντροφεύει τα καθάρια νερά του.

   Όαση που περνάει συχνά απ’ τα μάτια μου σαν ανάσα δροσιάς στον αποπνικτικό αέρα της πόλης και με νανουρίζει στον ύπνο μου (σαν ιαματικό καταφύγιο) με το πλατάγιασμα των νερών, το θρόισμα των δέντρων στην παρόχθια ζώνη με την υδροφυτική βλάστηση και το ακατάπαυστο τιτίβισμα των γλυκόφωνων πουλιών του.

   Πουλιών που αλώνιζαν τότε στις απροσδιόριστες διαδρομές του οικοσυστήματος από τη λιμνοθάλασσα του Καλοχωρίου έως το Δέλτα του υγρότοπου, όπου έβοσκαν αμέριμνοι οι νεροβούβαλοι των μικρών χωριών γύρω απ’ τον Γαλλικό ποταμό.

   Τον ποταμό με τις πλούσιες εκβολές και τους τρεις μεγάλους νερόλακκους, οι οποίοι (λόγω των πλημμυρών τους τον Χειμώνα) είχαν γίνει αιτία (τον Μεσαίωνα) να μετονομαστεί (για προφανείς λόγους) ο Γαλλικός ποταμός με τις εκβολές του σε… ”Γομαροπνίκτη”.

  Εκβολές οι οποίες συγκροτούν πλέον — και αυτό είναι ενθαρρυντικό για λόγους περιβαλλοντικής προστασίας και τουριστικής ανάδειξης — ενιαίο Εθνικό Πάρκο με εκείνες των ποταμών Λουδία, Αξιού και Αλιάκμονα στην Κεντρική Μακεδονία…

Κρινιώ Καλογερίδου