Οι Υποχωρήσεις/Παραχωρήσεις Γλ. Κληρίδη! Δεχόταν τις «Ιδέες Γκάλι»
Νέα αποδέσμευση βρετανικών εγγράφων αυτή τη φορά του Υπ. Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης (Φόρειν ΄Οφις) για το έτος 1993
γράφει η Φανούλα Αργυρού*
Εισαγωγή
Νέα αποδέσμευση βρετανικών εγγράφων αυτή τη φορά του Υπ. Εξωτερικών, Κοινοπολιτείας και Ανάπτυξης (Φόρειν ΄Οφις) για το έτος 1993 με το θεσμό των 30 χρόνων.
Τα έγγραφα αυτά όμως, για αποφυγή αναπόφευκτης σύγχυσης, πρέπει οπωσδήποτε να διαβαστούν σε συνδυασμό με τα έγγραφα που αποδεσμεύθηκαν νωρίτερα με το νέο θεσμό των 20 συν χρόνων και αναφέρονται στο Κυπριακό. Τα έγγραφα αυτά ήταν από πρωθυπουργικούς, υπουργικούς φακέλους και προσπέρασαν εκείνα του Φόρειν ΄Οφις. Γι΄αυτό παραθέτω τις σχετικές μας δημοσιεύσεις για ενημέρωση των αναγνωστών.
Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και… πιέσεων (βρετ. Έγγραφα για 1993/94 από πρωθυπουργικούς/υπουργικούς φακέλους)
http://www.sigmalive.com/simerini/politics/546901/metra-oikodomisis-empistosynis-kai-pieseon 30.12.2018
Νέες αποδεσμεύσεις βρετανικών εγγράφων 1995-97 – Σημερινή μέρος Α’ 3.1.2021 έντυπη αναρτήθηκαν 5.1.2021
Μέρος Β’ – Οι αποκαλύψεις Sir David Hannay για το «Σχέδιο Ανάν»
Αποδέσμευση Βρετανικών Εγγράφων για 2000-2002: Προετοιμάζοντας το Σχέδιο Ανάν – 2.1.23
Οι Βρετανοί ανέμεναν τον Κληρίδη να δεχθεί «δύο λαούς» – Οι παραχωρήσεις Γλ. Κληρίδη από το 2002 – «Σχέδιο Ανάν» (από έντυπη Σημερινή 31.12.2023)
Αποδέσμευση Νοέμβριος 2023
Οι υποχωρήσεις/παραχωρήσεις Γλ. Κληρίδη, δεχόταν τις «Ιδέες Γκάλι», συνομοσπονδία…
Τα νέα έγγραφα του Φόρειν ΄Οφις για το 1993 μας αποκαλύπτουν και πάλι τον πρωταγωνιστικό ρόλο των Βρετανών, τις διάφορες υποχωρήσεις/παραχωρήσεις του προέδρου Γλ. Κληρίδη, με τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, «Ιδέες Γκάλι», αποδοχή συνομοσπονδίας, τι έλεγαν για τους έποικους, πιέσεις Μητσοτάκη στον Κληρίδη, θέμα Βαρωσιού, απόφαση να μην αποδεσμευθούν φάκελοι για πληροφοριοδότες και άλλα.
Μέρος Α’
Το «game – plan»
Το Φεβρουάριο, ο αξιωματούχος του Φόρειν Οφις D. C.A. Madden με τίτλο « Ο δρόμος μπροστά» έγραψε ότι είχαν συμφωνήσει με τους Αμερικανούς για ένα «game – plan». Θα προωθούσαν διαπραγματεύσεις στη Νέα Υόρκη και είχαν ετοιμαστεί για συζητήσεις με τη Γραμματεία του ΟΗΕ. Αντιπροσώπευαν την ίδια βρετανική πολιτική. Ο Σερ Ντέιβιντ Χάνει θα «έβλεπε» όπως ο ΓΓ παρέμενε πλήρως δεσμευμένος και έτοιμος να επέμβει στη κατάλληλη στιγμή. Ο Βρετανός Υπ. Εξωτερικών θα είχε συνάντηση με τον Μπούτρος Μπούτρος Γκάλι (ΓΓ) στις 3 Μαρτίου όπου θα έκαναν σίγουρο να τον κρατούσαν μαζί με το προσωπικό του μπροστά, με το ΗΒ και ΗΠΑ ως τους κύριους οδηγητές που θα έδιδαν νέες ιδέες για να κρατούσαν το «show» σε τροχαιά….
(O Sir David Madden to 1994 ανέλαβε Υπ. Αρμοστής στην Κύπρο μέχρι το 1999).
Υποχωρήσεις./παραχωρήσεις Γλ. Κληρίδη
20 Απριλίου 1993- Γλ. Κληρίδης και Ρ. Ντενκτάς έτοιμοι για συνομιλίες στη Νέα Υόρκη στις 24 Μαΐου 1993 να συζητήσουν Ιδέες και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
15 Μαΐου 1993 –Βρετ. Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία προς Λονδίνο: Ο Γλ. Κληρίδης πρόσφερε το άνοιγμα του Αεροδρομίου Λευκωσίας και άρση του εμπορικού εμπάργκο με αντάλλαγμα το Βαρώσι να διδόταν στην διοίκηση του ΟΗΕ. Οι Τουρκοκύπριοι θα είχαν πρόσβαση χρήσης δίχως περιορισμούς και ταυτόχρονα με τη συμφωνία αυτή και άλλες περιπτώσεις εμπάργκο θα αποσύρονταν π.χ. η χρήση του λιμανιού της Αμμοχώστου. Και γράφει το έγγραφο « «Ο Κληρίδης με αυτή του την κίνηση μετακινείται σταθερά προς αποδοχή των απαιτήσεων Ντενκτάς όπως μην επιτρέπεται στους Ελληνοκύπριους να ζουν ή να έχουν περιουσίες στο Τουρκικό Ομόσπονδο Κράτος, τουλάχιστον στις πρώτες μέρες μιας ομοσπονδίας, εκτός των αμοιβαία συμφωνηθέντων θυλάκων. Ο Κληρίδης είναι πιο ελαστικός από τον Μιχαηλίδη τον Υπ. Εξωτερικών του …Το ερώτημα που παραμένει είναι πόσο έδαφος θα είναι έτοιμοι να επιστρέψουν οι Τουρκοκύπριοι και να διαπραγματευτούν σοβαρά… Αυτά δεν έχουν δημοσιοποιηθεί εδώ»
25 Μαΐου 1993 – ο Σερ Ντέιβιντ Χάνει, αρίθμησε τα 12 ΜΟΕ που συμφώνησαν οι δύο ηγέτες Κληρίδης/Ντενκτάς συν του Αεροδρομίου και Βαρωσίων και έγραψε:
Οι συνομιλίες τον Ιούνιο του 1993 συγκεντρώθηκαν στο πακέτο ΜΟΕ με τα οποία τόσο το Βαρώσι όσο και το Αεροδρόμιο Λευκωσίας θα περνούσαν στον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών. Όμως φάνηκε ότι ο Ντενκτάς εις αντάλλαγμα του Βαρωσιού απαιτούσε διεθνή αναγνώριση του «Ερζάν», άρση του οικονομικού εμπάργκο και άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου. Το άνοιγμα του Αεροδρομίου Λευκωσίας δεν ήταν στο μυαλό του, αλλά το δέχθηκε. Επίσης ξεκαθάρισε ότι μιλώντας για Βαρώσι δεν εννοούσε ολόκληρη την περιφραγμένη περιοχή, όπως εννοούσαν τα ΗΕ. Θα απέκλειε το βόρειο μέρος και ήθελε μια buffer zone. Του λέχθηκε κάτι τέτοιο μεταξύ περιοχής υπό την διοίκησης του ΟΗΕ και περιοχής από τους Τ/κ ήταν παράξενη ιδέα.
Για το Βαρώσι ο Κληρίδης δεν δεχόταν, είχε πιέσεις, ήθελε ολόκληρη την περιφραγμένη περιοχή, όχι μόνο το 1/3 αλλά το είχε δεχθεί ως προσωρινό μέτρο. Δέχθηκε να μελετήσει και την ιδέα ίδρυσης Αερογραμμής για αμφότερες τις κοινότητες και θα δεχόταν και τις Τουρκικές Αερογραμμές να λειτουργούν. Η Γενική Γραμματεία του ΟΗΕ είχε μιλήσει και με το νομικό σύμβουλο της ICAO που είχε δεχθεί να πάει στη Νέα Υόρκη να σκεφθούν τρόπους να προσπεράσουν τις δυσκολίες. Ο Κληρίδης είχε ακόμα συμφωνήσει στην πιθανότητα διεθνείς πτήσεις από τη Λευκωσία να πετούν στο «Ερτζάν» πριν προχωρήσουν προς το εξωτερικό…Παρόλα ταύτα, έγραψε ο Χάνει, η Γραμματεία του ΟΗΕ δεν έκρυψε την ενόχλησή της από τη αρνητική στάση του Ντενκτάς…
Ο Κληρίδης είπε στους Βρετανούς ότι ήταν έτοιμος να δεχθεί τα τρία έγγραφα του ΟΗΕ για ΜΟΕ όπως είχαν, και δεχόταν και τις «Ιδέες Γκάλι». Αυτό είπε στους Βρετανούς και ο τότε Έλληνας Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης. Ο Κληρίδης του είχε πεί ότι αν τον καλούσε ο ΓΓ του ΟΗΕ για συνομιλίες με βάση τη δέσμη Ιδεών (Γκάλι) θα δεχόταν. (17/2/1993).
Σημ. Φ.Α. Εδώ απαιτείται να διαβαστεί η ανάλυση μου «Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης» και… πιέσεων» για τα αποδεσμευθέντα το 2018 πρωθυπουργικά έγγραφα για το 1994 και η επιστολή Γλ. Κληρίδη προς τον Βρετ. Πρωθυπουργό.
Τα ΜΟΕ με υπογραφή Χάνει σελ. 1
Τα ΜΟΕ με υπογραφή Χάνει σελ. 2
Πρωταγωνιστικός ρόλος Βρετανών με Σερ Ντέιβιντ Χάνει
http://www.sigmalive.com/simerini/politics/546901/metra-oikodomisis-empistosynis-kai-pieseon 30.12.2018
Στις 2 Ιουνίου 1993 οι συνομιλίες διακόπηκαν για να διδόταν καιρός στον Ντενκτάς να «πουλήσει» το πακέτο στους Τουρκοκύπριους και τη Τουρκία. Αντιθέτως, όμως, ο Ντενκτάς δήλωσε δεν θα επέστρεφε στη Νέα Υόρκη και δούλευε εναντίον του πακέτου, γράφει βρετανικό έγγραφο, και ο Βρετανός Πρωθυπουργός ζήτησε από την Άγκυρα να επηρέαζε το Ντενκτάς να δεχθεί το πακέτο. O Ντενκτάς ισχυριζόταν ότι είχε και την υποστήριξη της Άγκυρας. Οι Βρετανοί έβρισκαν ότι οι απαιτήσεις του Ντενκτάς για διεθνή αναγνώριση του «Ερτζάν» δεν ήταν καταστροφικές, και μπορούσαν να του δοθούν διαβεβαιώσεις…
Συνομοσπονδία
30 Ιουλίου 1993 –Αναφορά προς Λονδίνο από την Βρετ. Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία: Ο Κληρίδης δεν ήθελε να υιοθετηθούν τα υπόλοιπα ΜΟΕ δίχως συμφωνία για Βαρώσι και Αεροδρόμιο Λευκωσίας αλλά να είναι πακέτο. Έβρισκε το Ντενκτάς ιδιωτικά πιο ελαστικό. Ο Ντενκτάς του είπε ότι η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων προτιμούσαν συνομοσπονδία παρά ομοσπονδία. Ο Κληρίδης του είπε ότι μπορεί να σκεφθεί μια λύση στη βάση συνομοσπονδίας νοουμένου οι Ελληνοκύπριοι πάρουν ικανοποιητικό έδαφος πίσω. Παρέμενε δεσμευμένος για μια συμφωνία όπου οι Ε/κύπριοι θα εγκατέλειπαν τα δικαιώματά των περιουσιών τους στο βορρά με αντάλλαγμα για περισσότερο έδαφος, το ξεκαθάρισε αυτό στο Ντενκτάς.
« Η αποφασιστικότητα του να σκέφτεται συνομοσπονδία είναι ακόμα μια ένδειξη της ελαστικότητας του, αν και αυτό βέβαια εξαρτάται από το τι ακριβώς θα συνεπάγεται. Οι περισσότεροι Ελληνοκύπριοι επιμένουν έντονα για ένα ενιαίο κράτος» ολοκλήρωσε ο αξιωματούχος Jennings.
Η αναφορά Κληρίδη για αποδοχή συνομοσπονδίας
Στις 22 Οκτωβρίου 1993 ο D.C. A. Madden επανήλθε με νέα κατευθυντήρια γραμμή για το Κυπριακό:
«Έχοντας παίξει με τη μπάλα των συνομιλιών, τώρα πρέπει να περάσουμε έξυπνα τη μπάλα πίσω στον ΓΓ του ΟΗΕ. Παραμένοντας στο προσκήνιο γινόμαστε στόχος για κριτική στη Κύπρο…αλλά να συνεχίσουμε να προσφέρουμε την ενεργή υποστήριξή μας (στον ΓΓ) και ταυτόχρονα να μιλήσουμε στους Τούρκους να δεχθούν το πακέτο των ΜΟΕ…»
Είτε Βασιλείου είτε Κληρίδης το ίδιο – (η κλωσσαρκά και ο νεοσσός)
Οι Τούρκοι θεωρούσαν τους Βρετανούς ως τους αρχιτέκτονες του ψηφίσματος 789 και ότι προτιμούσαν τον Γ. Βασιλείου από τον Γλ. Κληρίδη. Αλλά ο Βρετανός πρέσβης στην Άγκυρα τους είπε ήταν λανθασμένοι, γιατί μαζί με τους Αμερικανούς είχαν από τον Νοέμβριο (1992) συμφωνήσει ότι όποιος και να κέρδιζε (τους σύμφερε ουσιαστικά) θα προχωρούσε σε συνομιλίες με βάση τη δέσμη Ιδεών (Γκάλι).. « On the contrary we had judged, ever since November, that a victory by Clerides or Vasiliou would be compatible with continuing the talks on the basis of the set of Ideas».
Σημ. Φ.Α. Αυτή η αποδοχή θυμίζει την απάντηση Γλ. Κληρίδη τον ίδιο καιρό στο Λονδίνο, σε ερώτηση αν ακολουθούσε την πολιτική Βασιλείου : «Εγώ είμαι η κλωσσαρκά και ο Βασιλείου ο νεοσσός».
Ο Γ. Βασιλείου ανησυχούσε ότι ο Γλ. Κληρίδης πιεζόταν από Κυπριανού να μην προχωρούσε με τις «Ιδέες Γκάλι» αλλά ο Βρετανός Υπ .Αρμοστής στη Λευκωσία D. J. M Dain, τον διαβεβαίωσε περί του αντιθέτου: « Ο Παναγίδης (Τάσος) (Γενικός Διευθυντής στο ΥΠΕΞ) μου είπε ότι στις 13 Μαρτίου κατά τις συνομιλίες με τον Goulding (ΟΗΕ), ο Κληρίδης συμφώνησε να στείλει επιστολή στον ΓΓ του ΟΗΕ ξεκαθαρίζοντας αποδοχή διαπραγματεύσεων στη βάση της δέσμης Ιδεών του. Ο Παναγίδης ενδεικτικά μου έδειξε και το draft της επιστολής η οποία εγκαταλείφθηκε όταν ο Ντενκτάς αρνήθηκε παρόμοια επιστολή».
Ο Γ. Βασιλείου επίσης ανησυχούσε ότι ο Γλ. Κληρίδης πιεζόταν και δεν θα τον έβαλε στο Εθνικό Συμβούλιο. Σε παρότρυνση προς Κληρίδη υπερ του Βασιλείου προέβη και ο Κ. Μητσοτάκης.
Η επιστολή αποδοχής «Ιδεών Γκάλι» και οι ανησυχίες Βασιλείου
Έποικοι
Στις 19 Δεκεμβρίου 1993 οι πληροφορίες του Φόρειν Όφις που μοιραζόντουσαν με τους Αμερικανούς ήταν ότι «υπήρχαν περίπου 40,000 έποικοι που είχαν πάρει υπηκοότητα της «ΤΔΒΚ». Περίπου άλλες 10,000 εποίκων δεν είχαν ακόμα ενδιαφερθεί για υπηκοότητα συν άλλες 10,000 μεταναστών για εργασίες την τουριστική περίοδο. Συμφωνούσαν με την έκθεση Κουκό ότι οι περισσότεροι έφθασαν πριν το 1979. Παρόλο που συνεχίζεται αλλά περιορισμένη η κάθοδος από την Τουρκία.» Σύμφωνα με τα στοιχεία του ψευδοκράτους μεταξύ 1991-1992 1,742 από τις 389.557 Τούρκους τουρίστες στο βορρά δεν επέστρεψαν έγραψαν. Έβρισκαν ότι ο αριθμός αυτός ήταν παραφουσκωμένος και ότι ο σωστός αριθμός είναι περίπου 1,000 και καλύπτει Τούρκους που ζούσαν στη Κύπρο και δεν ενδιαφέρθηκαν για υπηκοότητα και τώρα το έκαναν για δικαίωμα ψήφου. Οι Τουρκοκύπριοι φοβούνταν ότι σύντομα οι έποικοι θα είναι περισσότεροι από τους ίδιους γιατί κάνουν περισσότερα παιδιά, και αν και τους θεωρούν κατώτερους σε μόρφωση τους είναι αναγκαίοι ως κτίστες, εργάτες, καθαριστές… Έχουν μετατραπεί σε πολιτική δύναμη στο βορρά π.χ. 22% των 351 υποψηφίων για τις εκλογές 12 Δεκεμβρίου γεννήθηκαν στην Τουρκία…Αν και κάποιοι δεν τους θέλουν δεν υπάρχει δυνατό Τ/κ κίνημα για εκδίωξή τους σε περίπτωση λύσης…
.Η συνέχεια την επόμενη Κυριακή.
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 14/1/2024
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο FacebookΑκολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook
Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube