Αν θέλουμε κανονικό πανεπιστήμιο, να συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να σπάσουμε αυγά

Γνωρίζω τη Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου εδώ και χρόνια. Η καθηγήτρια και πρόεδρος του Τμήματος Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών τολμάει να θίγει τα κακώς κείμενα του δημόσιου πανεπιστημίου, χωρίς να κρύβεται. Διατυπώνει τις απόψεις της με ευθύτητα χωρίς να φοβάται. Το έδειξε και στην κουβέντα μας. Αλλωστε, για την παρρησία της βρέθηκε αυτές τις ημέρες στη δίνη μιας κόντρας με κάποιες φοιτητικές ομάδες στη σχολή της. Της επιτέθηκαν επειδή υποστήριξε την άποψη πως «οι κινητοποιήσεις για το δυστύχημα στα Τέμπη δεν μπορεί να έχουν τοξικότητα, ούτε βία. Αυτά δεν συνάδουν με καμία διαμαρτυρία, πόσο μάλλον σε ένα συλλαλητήριο για μια εθνική τραγωδία». Η αναφορά αυτή προκάλεσε την αντίδραση ομάδων φοιτητών, που τη στοχοποίησαν. «Κάποιοι με κατηγορούν ότι είμαι εχθρός της κοινωνίας, που διαμαρτύρεται για την τραγωδία των Τεμπών», παρατηρεί.

– Τι σας έμεινε από τα γεγονότα αυτά;

– Απογοήτευση, αληθινή απογοήτευση. Είναι αδιανόητο ότι κάποιοι μου ζητούν να αυτολογοκριθώ. Στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών διδάσκω πολιτική φιλοσοφία. Στο μεταπτυχιακό ασχολούμαι με τον ολοκληρωτισμό. Εξηγώ στους φοιτητές τι είναι ολοκληρωτισμός και πώς διαφέρει από τα άλλα πολιτεύματα. Ο ολοκληρωτισμός συνιστά την κατάρρευση της ιδιωτικής σφαίρας και είναι το σύστημα που λειτουργεί μέσω του απόλυτου τρόμου και εγκαθιδρύεται όταν συναντάει απαθείς απολιτικοποιημένες μάζες.

– Το συναντάμε στη σημερινή ελληνική κοινωνία και πολιτική ζωή;

– Συναντάμε στοιχεία επικίνδυνα, τα οποία εάν κάποια στιγμή αποκρυσταλλωθούν και συντεθούν, μπορεί να έχουμε πολύ δυσάρεστες εξελίξεις. Ενα χαρακτηριστικό είναι η πλήρης περιφρόνηση για όλους τους θεσμούς, όπως η πολιτική και η Δικαιοσύνη. Οταν απαξιώνεται η πολιτική τάξη στο σύνολό της, αυτό σημαίνει ότι ανοίγει ο δρόμος για την έλευση του σωτήρα. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στους ανθρώπους είναι να πιστεύουν στους σωτήρες, οι οποίοι τάχα θα έλθουν για να τιμωρήσουν τη διεφθαρμένη τάξη και να επιβάλουν την ιδιομορφία της δικής τους ιδεολογίας και, βέβαια, της βούλησής τους. Γι’ αυτό και η ευαισθητοποίησή μου, όταν μου ζητήθηκε να λογοκριθώ διά της βίας, μέσω τραμπουκισμών και εκφοβισμού, για μια πολιτική άποψη που εξέφρασα. Ξέρετε, το «αλήτες πολιτικοί, έρχονται κρεμάλες» είναι ένα βήμα πριν παγιωθούν τάσεις εκτροπής του δημοκρατικού πολιτεύματος.

– Ωστόσο, δεν είναι μειοψηφικές οι αντιδράσεις αυτές;

– Είναι μειοψηφικές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να είμαστε αντιμέτωποι κάθε φορά που τα συναντάμε. Και όταν λέω εναντίωση δεν εννοώ διά ροπάλου, αλλά εκφράζοντας τη διαφωνία μας και πιθανόν διαφωτίζοντας ανθρώπους που δεν το έχουν σκεφτεί να κατανοήσουν τι διακυβεύεται.

– Σας επιτέθηκαν διά ζώσης, αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ωστόσο, έχουν μια ανθρωποφαγική διάσταση.

– Ο Πλάτωνας έχει πει ότι οποιαδήποτε μορφή γνώσης –εγώ θα πρόσθετα και εργαλείο επικοινωνίας– έχει να κάνει με τον τρόπο χρήσης του. Υπάρχει τοξικότητα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά δεν υπάρχει στην πολιτική ζωή, όταν βουλευτές χυδαιολογούν και καθυβρίζουν τους πολιτικούς τους αντιπάλους; Ο πολίτης γιατί δεν θα επηρεαστεί από αυτό; Η τοξικότητα, η χυδαιολογία, ο πολακισμός έχουν κατακλύσει τον δημόσιο λόγο και τα είδαμε να παρεισφρέουν και στις διαδηλώσεις. Προσέξτε τη διαστροφή. Οσοι μου επιτίθενται θεωρούν πως χαρακτηρίζουμε φασίστες όσους διαμαρτυρήθηκαν για τα Τέμπη και ότι εξ αυτού φασίστες ήταν και οι φοιτητές που συμμετείχαν. Οι δικοί μου φοιτητές πήγαν παρακάτω και είπαν ότι το λέω αυτό διότι είμαι εγκάθετη της Ν.Δ. Από την άλλη, στην περίπτωσή μου είδαμε ανθρώπους που στάθηκαν δίπλα μου παρότι δεν με ξέρουν προσωπικά, γι’ αυτό που υπερασπίστηκα: την ελευθερία του λόγου και την πολυφωνία μέσα στο πανεπιστήμιο. Οπότε είναι πώς χρησιμοποιεί κάποιος το Facebook.

– Θα συνομιλούσατε πλέον με όσους σας επιτέθηκαν;

– Εάν έρχονταν να συζητήσουμε, βεβαίως. Οι φοιτητές μου έχουν εκπαιδευτεί στον αντίλογο. Αλλο διάλογος, άλλο αντίλογος με δημοκρατικούς όρους και άλλο τραμπουκισμός, εκφοβισμός και προπηλακισμός. Δημοσιοποίησα την ιστορία μου, γιατί αυτό έχει γίνει κανονικότητα στα πανεπιστήμια. Μετά λόγου γνώσης το έκανα.

για τη συνέχεια kathimerini