Τακτικές και στρατηγικές αποτυχίες της Ρωσίας προ της εισβολής «στοιχειώνουν» τις εξελίξεις στο μέτωπο των μαχών. Τα εναλλακτικά σενάρια που δεν ακολούθησε ο Πούτιν και γιατί δεν ξέσπασε η «λαϊκή οργή» που πολλοί περίμεναν.

Όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξαπέλυσε την «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» του στην Ουκρανία, πιθανότατα οραματίζονταν πως η ετήσια ομιλία του στους βουλευτές το 2023 θα ήταν μια ομιλία θριάμβου μετά την επιτυχημένη «επιστροφή» μεγάλων τμημάτων της Ουκρανίας στον «ρωσικό πολιτισμό». Αλλά μετά από έναν χρόνο κτηνώδους μάχης, η Ρωσία βρίσκεται εγκλωβισμένη σε έναν κοστοβόρο πόλεμο κατά του Κιέβου και των δυτικών του συμμάχων χωρίς να διαφαίνεται πως θα υπάρξει γρήγορα τέλος –μια πραγματικότητα που αντανακλάται στην ομιλία που εκφώνησε ο Πούτιν στις 21 Φεβρουαρίου.

Ο Ρώσος ηγέτης επανέλαβε τη βαθιά του αντιπάθεια για τη Δύση και συγκεκριμένα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αντηχώντας τα θέματα της ομιλίας που είχε εκφωνήσει ακριβώς πριν από έναν χρόνο. Το αξιοσημείωτο όμως είναι πως δεν έδωσε έναν ξεκάθαρο οδικό χάρτη για μια ρωσική νίκη στην Ουκρανία, πέραν των διαβεβαιώσεων πως η Ρωσία είναι προετοιμασμένη για μακροχρόνια αντιπαράθεση με τη Δύση.

Σε μια «ανταγωνιστική» ομιλία που πραγματοποιήθηκε λίγες ώρες αργότερα στη Βαρσοβία, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ομοίως τόνισε την ετοιμότητα της χώρας του για παρατεταμένη σύρραξη, δεσμευόμενος να διασφαλίσει πως η Ουκρανία «δεν θα είναι ποτέ νίκη για τη Ρωσία». Αυτό συνέβη μόλις μια μέρα μετά την ιστορική επίσκεψη του Μπάιντεν στο Κίεβο εν όψει της επετείου ενός έτους από τη ρωσική εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου στην Ουκρανία, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Μπάιντεν επιβεβαίωσε πως ο Πούτιν «νόμιζε πως θα μπορούσε να αντέξει περισσότερο από εμάς. Δεν νομίζω πως το σκέφτεται αυτό τώρα».

Καθώς ο πόλεμος εισέρχεται στον δεύτερο χρόνο του, θεώρησα πως θα ήταν συναφές να εξετάσουμε τις τακτικές και στρατηγικές αποτυχίες της Ρωσίας στην Ουκρανία (που επιβεβαιώνουν γιατί πολλοί, εμού συμπεριλαμβανομένου, θεωρήσαμε πως μια ολοκληρωτική εισβολή ήταν σχετικά απίθανη εξ αρχής), μαζί με τους τρόπους που η σύγκρουση έχει επηρεάσει τις ζωές των Ρώσων και αντανακλά τις αντιλήψεις των ηγετών τους για τον κόσμο.

Γιατί έμοιαζε απίθανη η εισβολή

Κοιτάζοντας πίσω, πριν από έναν χρόνο εδώ στη RANE αναγνωρίζαμε απόλυτα την πιθανότητα μιας εισβολής, αλλά δεν φαίνονταν το πιθανότερο σενάριο μέχρι την ομιλία του Πούτιν στις 22 Φεβρουαρίου στην οποία ουσιαστικά παραδέχονταν την πρόθεσή του να κυριαρχήσει την Ουκρανία και να αντικαταστήσει την ηγεσία της. Και έναν χρόνο μετά την έναρξη της εισβολής, οι αναποδιές της Ρωσίας στον πόλεμο υπογραμμίζουν πολλούς από τους λόγους για τους οποίους δεν νόμιζα πως ήταν το πιθανότερο σενάριο εξ αρχής, καθώς και ορισμένους τομείς στους οποίους οι ρωσικές προσπάθειες ξεπέρασαν τις προσδοκίες μου.

Το ότι το Κρεμλίνο ονειρεύονταν την επιστροφή του ρωσικού ελέγχου στην Ουκρανία ήταν ξεκάθαρο, ιδιαίτερα μετά την γεμάτη ψεύδη έκθεση που δημοσιοποιήθηκε με το όνομα του Πούτιν τον Ιούλιο του 2022, όπου υποστηρίζονταν πως η Ουκρανία δεν είναι πραγματική χώρα. Και δεν ήταν μυστικό πως ο Πούτιν επεδίωκε να εκδικηθεί για την ήττα της Ρωσίας στον Ψυχρό Πόλεμο με το να ταπεινώσει τις ΗΠΑ, υπονομεύοντας ταυτόχρονα τη δημοκρατία και το μεταπολεμικό διεθνές νομικό πλαίσιο –κάτι που θα συνεπάγονταν μια επιτυχημένη κατάληψη, κατοχή και προσάρτηση μεγάλων τμημάτων της Ουκρανίας από τη Ρωσία.

Αλλά το πρόβλημα ήταν πως η ολοκληρωτική εισβολή και αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο –με τα οποία απειλούσε η ρητορική του Κρεμλίνου και η συγκέντρωση Ρώσων στρατιωτών- δεν είχε αρκετούς πόρους για να είναι επιτυχημένη. Μου ήταν ασαφές το πώς μια ρωσική δύναμη εισβολής μικρότερη των 300.000 ατόμων, που ήταν συγκεντρωμένη στη Λευκορωσία και όλη τη συνοριογραμμή σε πολλαπλούς άξονες προέλασης, θα μπορούσε με επιτυχία να καταλάβει μια χώρα με περισσότερους από 40 εκατ. κατοίκους και η οποία σχεδίαζε να επιστρατεύσει 700.000 ή και περισσότερους μαχητές σε περίπτωση εισβολής.

Το θράσος του σχεδίου της Ρωσίας τονίζονταν από το γεγονός πως οι προθέσεις της Ρωσίας να εισβάλει, και ακόμα και το ίδιο το βασικό σχέδιο, κυκλοφορούσαν ευρέως στον ουκρανικό και δυτικό τύπο για σχεδόν τέσσερις μήνες πριν την εισβολή – με αποτέλεσμα η Ρωσία να μην έχει κάποιον στρατηγικό αιφνιδιασμό, ο ουκρανικός στρατός να έχει χρόνο να προετοιμαστεί και η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν να έχει ευκαιρία να συσπειρώσει έναν ευρύ συνασπισμό για να υποστηρίξει την Ουκρανία. Αλλά ο κόσμος και πάλι σοκαρίστηκε όταν συνέβη, σε μεγάλο βαθμό επειδή ήταν μια τόσο μεγάλη παραβίαση της κοινής ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της ιδέας πως τα κράτη δεν μπορούν εισβάλλουν και να προσαρτούν τους γείτονές τους, επικαλούμενα τα «ιστορικά εδάφη» τους.

Για ατη συνέχεια Euro2Day