Ομιλία του Αρμένιου πρωθυπουργού για τον συνεχιζόμενο παράνομο αποκλεισμό του Διαδρόμου του Λατσίν από το Αζερμπαϊτζάν και τις προετοιμασίες για εθνοκάθαρση και γενοκτονία κατά του λαού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ

Τακτική συνεδρίαση της κυβέρνησης πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 17 Μαρτίου 2023 υπό την προεδρία του πρωθυπουργού της Δημοκρατίας της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν.

Πριν την έναρξη της συζήτησης της ημερήσιας διάταξης της συνόδου, ο πρωθυπουργός της χώρας έκανε ομιλία στην οποία αναφέρθηκε στον συνεχιζόμενο παράνομο αποκλεισμό του Διαδρόμου του Λατσίν από το Αζερμπαϊτζάν και τις προετοιμασίες για εθνοκάθαρση και γενοκτονία κατά του λαού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ο κ. Νικόλ Πασινιάν μίλησε για την ανάγκη δρομολόγησης πρόσθετων προληπτικών διεθνών μηχανισμών και παρουσίασε επίσης τις εργασίες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της ειρηνευτικής διαδικασίας.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Πρωθυπουργού της Δημοκρατίας της Αρμενίας.

«Αγαπητοί συμμετέχοντες στη συνεδρίαση της κυβέρνησης,

Αγαπητοί συμπατριώτες,

Παρά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της 22ης Φεβρουαρίου του τρέχοντος έτους, το Αζερμπαϊτζάν συνεχίζει να κλείνει παράνομα τον μοναδικό δρόμο που συνδέει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ με την Αρμενία, το Διάδρομο Λατσίν. Ως αποτέλεσμα, η ανθρωπιστική κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ συνεχίζει να είναι τεταμένη.

Ταυτόχρονα, παρατηρούμε συγκεκριμένες ενέργειες του Αζερμπαϊτζάν με στόχο την στρατιωτική επιδείνωση της κατάστασης στη γραμμή επαφής με το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η τελευταία επιδύνση της κατάστασης καταγράφηκε στις 5 Μαρτίου του τρέχοντος έτους με τη δολοφονία τριών αστυνομικών του Ναγκόρνο Καραμπάχ από μια ομάδα δολιοφθοράς του Αζερμπαϊτζάν. Να υπενθυμίσω ότι η αστυνομία με επιβατικό αυτοκίνητο πήγαινε στα χωριά του Ναγκόρνο Καραμπάχ Hin Shen και Mets Shen για υπηρεσιακούς σκοπούς.

Αυτό το τακτικό περιστατικό στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ έλαβε χώρα στην περιοχή ευθύνης των ειρηνευτικών στρατευμάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο μήνυμά του της 6ης Μαρτίου δήλωσε ξεκάθαρα ότι το επεισόδιο ήταν με τη πρωτοβουλία του Αζερμπαϊτζάν. Το μήνυμα του υπουργείου Άμυνας της Ρωσικής Ομοσπονδίας αναφέρει επίσης ότι με τη συμμετοχή εκπροσώπων του Ναγκόρνο Καραμπάχ και του Αζερμπαϊτζάν πραγματοποιούνται διαδικασίες για να μάθουν τις λεπτομέρειες του συμβάντος. Από αυτή την άποψη, νομίζω ότι το γεγονός ότι οι δολοφονίες αστυνομικών του Ναγκόρνο Καραμπάχ έγιναν στον διάδρομο του Λατσίν, πρέπει να αξιολογηθεί ιδιαίτερα.

Όπως θυμάστε, σύμφωνα με το σημείο 6 της τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου του 2020, ο Διάδρομος του Λατσίν δεν είναι μόνο ένας δρόμος που έκλεισε το Αζερμπαϊτζάν από τις 12 Δεκεμβρίου 2022, αλλά και μια περιοχή πλάτους 5 χιλιομέτρων, μια ζώνη ασφαλείας. Επομένως, οι δολοφονίες που πραγματοποίησε το Αζερμπαϊτζάν στις 5 Μαρτίου συνιστούν τριπλή παραβίαση της τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου του 2020: παραβιάστηκε όχι μόνο η κατάπαυση του πυρός, όχι μόνο η γραμμή επαφής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αλλά και η ζώνη των 5 χιλιομέτρων του Διαδρόμου του Λατσίν.

Αξιότιμοι συνεργάτες,

Η κρατική και ελέγχόμενη από την εξουσία προπαγάνδα του Αζερμπαϊτζάν εδώ και πολύ καιρό έχει δημιουργήσει ένα σκηνικό μέσων ενημέρωσης για μια μεγάλης κλίμακας επίθεση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ενώ οι τάσεις για επιδύνωη είναι επίσης ορατές στο έδαφος. Η εκτίμησή μας παραμένει η ίδια: η στρατιωτικοπολιτική ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν κάνει προετοιμασίες για εθνοκάθαρση και γενοκτονία κατά του λαού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αυτό το πρωτόκολλο υπάρχει σε μεγάλο βαθμό στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της 22ας Φεβρουαρίου, όπου δηλώθηκε ξεκάθαρα ότι το κλείσιμο του Διαδρόμου του Λατσίν θα μπορούσε να επιφέρει μη αναστρέψιμες ανθρωπιστικές συνέπειες για τον λαό του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η καταγραφή συτού του γεγονότος υπάρχει σε μεγάλο βαθμό στην απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της 22ας Φεβρουαρίου, όπου δηλώθηκε ξεκάθαρα ότι το κλείσιμο του Διαδρόμου του Λατσίν θα μπορούσε να επιφέρει μη αναστρέψιμες ανθρωπιστικές συνέπειες για τον λαό του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Υπό αυτή την έννοια, θεωρώ σημαντικό και επείγον η Αρμενία να λάβει μέτρα προς την κατεύθυνση της δρομολόγησης διεθνών μηχανισμών για την πρόληψη των γενοκτονιών. Μιλάμε, συγκεκριμένα, για τους μηχανισμούς που προβλέπονται στο πλαίσιο του ΟΗΕ. Σχετικά με αυτό έχω δώσει αντίστοιχες οδηγίες στο Υπουργείο Εξωτερικών.

Θέλω να σας υπενθυμίσω ότι οι εργασίες για την αποστολή διεθνούς διερευνητικής αποστολής στον Διάδρομο του Λατσίν και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ βρίσκονται σε εξέλιξη. Νομίζω ότι η διερευνητική αποστολή είναι επίσης σημαντική για την αντιμετώπιση των αβάσιμων ισχυρισμών του Αζερμπαϊτζάν ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας έχει στρατό στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και ότι πραγματοποιούνται στρατιωτικές μεταφορές από την Αρμενία στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αυτοί οι ισχυρισμοί είναι αβάσιμοι και το Αζερμπαϊτζάν προσπαθεί να τους χρησιμοποιήσει ως νέο πρόσχημα για περιφερειακή στρατιωτική κλιμάκωση. Επομένως, η αποστολή διεθνούς διερευνητικής αποστολής στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στο Διάδρομο του Λατσίν καθίσταται επίσης απαραίτητη από αυτή την άποψη.

Όπως ανέφερα στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη μέρα, μια συζήτηση για αυτό το ζήτημα έχει γίνει επίσης στις 6 Οκτωβρίου στην Πράγα, κατά τη συνάντηση μεταξύ του Προέδρου της Γαλλίας, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν και εμένα. Ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν ισχυρίστηκε ότι η Δημοκρατία της Αρμενίας έχει στρατό στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, εγώ ισχυρίστηκα ότι δεν έχει, ο άλλος συνέχιζε να ισχυρίζεται ότι έχει. Πρότεινα να σταλθεί μια διεθνή διερευνητική αποστολή στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ για να διευκρινίσει το θέμα, αλλά ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν αρνήθηκε.

Όπως γνωρίζετε, υπάρχει στρατός Άμυνας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, και όσο η απειλή της εθνοκάθαρσης και της γενοκτονίας κρέμεται πάνω από τον λαό του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η ύπαρξη αυτού του στρατού είναι, ναι, δικαιολογημένη. Αλλά ο στρατός Άμυνας δεν είναι ο μόνος μηχανισμός για την πρόληψη της γενοκτονίας του λαού του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ένας τέτοιος μηχανισμός είναι επίσης τα ςιρηνευτικά στρατεύματα της Ρωσικής Ομοσπονδίας.

Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι στις 18 Νοεμβρίου του 2020, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο της Ρωσικής Ομοσπονδίας εξέδωσε απόφαση για την αποστολή ειρηνευτικού σώματος των Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ως προς αυτό, στην επιστολή αίτησης που απευθύνθηκε στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο, ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντιμίρ Πούτιν ανέφερε διάφορους σκοπούς για την αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Παραθέτω: «Για να διατηρηθεί η κατάπαυση του πυρός και να σταματήσουν όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις από την πλευρά της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, για να αποφευχθούν μαζικές απώλειες του άμαχου πληθυσμού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και σημαντικές ζημιές σε πολιτικά αντικείμενα, έχω αποφασίσει να στείλω αμέσως στρατιωτικές δυνάμεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ». – αναφέρεται στην επιστολή του Βλαντιμίρ Πούτιν προς το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο.

Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο συμπεριέλαβε την ίδια διατύπωση, το ίδιο λεξιλόγιο στην απόφαση που εγκρίθηκε στις 18 Νοεμβρίου. Έτσι, μπορούμε να καταγράψουμε ότι η Ρωσική Ομοσπονδία κατέγραψε επίσημα την πιθανότητα μαζικής δολοφονίας του άμαχου πληθυσμού του Ναγκόρνο Καραμπάχ και ανέλαβε τον ρόλο του εγγυητή της ασφάλειας του λαού και των αστικών υποδομών του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Έχω μιλήσει για αυτό πολλές φορές στο παρελθόν, αλλά τώρα θέλω να το επαναλάβω. Ελπίζουμε ότι η Ρωσική Ομοσπονδία θα εκπληρώσει πλήρως τις προαναφερθείσες ευθύνες, αλλά εάν η φίλη και σύμμαχός μας η Ρωσική Ομοσπονδία δεν μπορεί να εκπληρώσει αυτόν τον ρόλο για οποιονδήποτε αντικειμενικό λόγο, νομίζω ότι η ίδια πρέπει να απευθυνθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, προειδοποιώντας σχετικά με τον κίνδυνο μαζικών δολοφονιών του άμαχου πληθυσμού του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και την καταστροφή πολιτικών υποδομών και την ανάγκη να δρομολογηθούν πρόσθετοι διεθνείς μηχανισμοί στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στον Διάδρομο του Λατσίν για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο.

Επιπλέον, δεν έχω καμία αρχική υπόθεση για τη δραστηριότητα των ειρηνευτικών στρατευμάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο Ναγκόρνο–Καραμπάχ. Απλά τελευταία περισσότερα από δύο χρόνια σειρά γεγονότων, όπως, για παράδειγμα, η κατοχή του Khtsaberd, του Hin Tagher, τα γεγονότα του Paroukh, o παράνομος αποκλεισμός του Διαδρόμου Λατσίν, οι δολοφονίες αστυνομικών και πολιτών, οι τακτικές παραβιάσεις του καθεστώτος κατάπαυσης του πυρός, οι ενέργειες με στόχο την τρομοκράτηση του άμαχου πληθυσμού είναι ανησυχητική. Ταυτόχρονα, δεν μπορώ να μην αναφέρω τον ιδιαίτερο ρόλο των ειρηνευτικών στρατευμάτων της Ρωσικής Ομοσπονδίας στο γεγονός ότι η ανθρωπιστική κρίση στο Ναγκόρνο–Καραμπάχ δεν εξελίχθηκε σε μια ανθρωπιστική καταστροφή λόγω του παράνομου κλεισίματος του Διαδρόμου του Λατσίν από τις 12 Δεκεμβρίου, και θέλω να ευχαριστήσω για τις προσπάθειες που γίνονται για αυτόν τον στόχο.

Αξιότιμοι φίλοι,

Στα γεγονότα που εκτυλίσσονται γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, είναι επίσης ανησυχητικό ότι το Αζερμπαϊτζάν κάνει τα πάντα για να ματαιώσει τον διάλογο Μπακού-Στεπανακέρτ. Σε αντίθεση με τις συμφωνίες που επετεύχθησαν σε διεθνές επίπεδο, μετά από δύο μόνο συναντήσεις, το Αζερμπαϊτζάν ανακοινώνει ότι με τους Αρμένιους του Ναγκόρνο-Καραμπάχ θα συζητήσει το θέμα της επανένταξης. Εν τω μεταξύ, η διεθνής συμφωνία λέει ότι η συζήτηση πρέπει να αφορά τα δικαιώματα και την ασφάλεια του λαού του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Σε αυτό το πλαίσιο, η έναρξη του διεθνούς μηχανισμού διαλόγου Στεπανακέρτ-Μπακού γίνεται πιο σημαντική, γιατί τώρα είναι ήδη προφανές ότι χωρίς έναν τέτοιο μηχανισμό, η ατζέντα θα αποτύχει, θα ξεχαστεί από το Μπακού. Για μας είναι ανησυχητικό και το γεγονός ότι ένας άλλος διεθνής μηχανισμός που ορίζεται στο σημείο 7 της τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου του 2020, δεν έχει ακόμη δρομολογηθεί. Υπενθυμίζω ότι το σημείο 7 της τριμερούς Δήλωσης λέει, παραθέτω: «Εσωτερικά εκτοπισμένοι και πρόσφυγες επιστρέφουν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στις γειτονικές περιοχές υπό την επίβλεψη της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες». Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δρομολογηθούν διεθνείς μηχανισμοί για την επιστροφή των Αρμενίων από την περιοχή Hadrut του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, τις περιοχές Shushi, Martuni και Martakert, Shahumyan, Getashen, Lachin και άλλες περιοχές που γειτνιάζουν με το Nagorno–Karabakh, και έχω δώσει εντολή στο Υπουργείο Εξωτερικών για την έναρξη επίσημων διαπραγματεύσεων για το θέμα αυτό με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες του ΟΗΕ. Εν τω μεταξύ, ως προς αυτό οι εκπρόσωποι των εκτοπισμένων Αρμενίων από το Μπακού, το Σιρβάν, το Σουμγκάιτ, το Κιροβαμπάντ, το Χανλάρ, το Σαμχόρ, το Ναχιτσεβάν και άλλες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν απευθύνουν επίσης έκκληση στις κρατικές αρχές, διαμαρτυρόμενοι γιατί δεν θίγουμε το ζήτημα των δικαιωμάτων τους για επιστροφή στα σπίτια τους συνοδευόμενοι από διεθνείς ειρηνευτικές δυνάμεις. Το πρόβλημα είναι ότι στο σημείο 7 της τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου αναφέρεται μόνο για τους πρόσφυγες και τους εσωτερικά εκτοπισμένους του Ναγκόρνο Καραμπάχ και των άμεσα γύρω περιοχών. Αλλά αυτό, φυσικά, δεν αποτελεί εμπόδιο για τους εκπροσώπους των εκτοπισμένων Αρμενίων στο Μπακού, Σιρβάν, Σουμγκάιτ, Κιροβαμπάντ, Χανλάρ, Σαμχόρ, Ναχιτσεβάν και άλλες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν να οργανωθούν και να υπερασπιστούν την περιουσία, την επιστροφή και άλλα δικαιώματά τους στα διεθνή δικαστήρια.

Αγαπητοί συμμετέχοντες στη συνεδρίαση της κυβέρνησης,

Αγαπητοί αυμπατριότες,

Θέλω επίσης να σας ενημερώσω ότι λάβαμε τις νέες προτάσεις του Αζερμπαϊτζάν σχετικά με τη συνθήκη ειρήνης. Έτσι, μπήκαμε στον τέταρτο γύρο συζήτησης του σχεδίου σύμβασης. Θα συζητήσουμε και σύντομα θα παρουσιάσουμε τις παρατηρήσεις μας. Παραμένουμε πιστοί και δεν θα παρεκκλίνουμε από την ειρηνευτική ατζέντα. Ταυτόχρονα, πρέπει επίσης να επιστήσω την προσοχή της διεθνούς κοινότητας στο γεγονός ότι, σε αντίθεση με το σημείο 8 της τριμερούς Δήλωσης της 9ης Νοεμβρίου του 2020, το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει ακόμη επιστρέψει Αρμένιους αιχμαλώτους, ομήρους και άλλους κρατούμενους, και συνεχίζει να διατηρεί υπό κατοχή τα κυρίαρχα εδάφη της Δημοκρατίας της Αρμενίας που κατελήφθησαν ως αποτέλεσμα της επιθετικότητας του 1994, 2021, 2022.

Ευχαριστώ».