Όταν ο γαμπρός του προέδρου Ερντογάν παραιτήθηκε ξαφνικά από τη θέση του υπουργού Οικονομικών στα τέλη του 2020, τέσσερα στελέχη στα κορυφαία δημοσιογραφικά γραφεία της Τουρκίας, είπαν ότι έλαβαν μια σαφή οδηγία από τους διευθυντές τους: Μην το αναφέρετε μέχρι να το πει η κυβέρνηση. 

Όπως γράφει σε άρθρο του το Reuters η παραίτηση του Μπεράτ Αλμπαϊράκ, την οποία ανακοίνωσε ο ίδιος σε ανάρτησή του στο Instagram, αναφέρθηκε από διεθνή και ανεξάρτητα τουρκικά ειδησεογραφικά μέσα. Η λίρα εκτινάχθηκε στα ύψη, με τις ελπίδες για μια νέα κατεύθυνση για την πολιορκημένη οικονομία.

Το επεισόδιο δείχνει πώς τα τουρκικά κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης έχουν γίνει μια σφιχτή διοικητική αλυσίδα, εγκεκριμένων από την κυβέρνηση πρωτοσέλιδων και τηλεοπτικών συζητήσεων. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ρυθμιστικές αρχές αντικατοπτρίζουν μια “βιομηχανία” την οποία ο Ερντογάν έχει λυγίσει με τη θέλησή του, συμπεριλαμβανομένων, λένε οι επικριτές του, του δικαστικού σώματος, του στρατού, της Κεντρικής Τράπεζας και μεγάλων τμημάτων του εκπαιδευτικού συστήματος. Η κυβερνητική πίεση και η αυτολογοκρισία των μέσων ενημέρωσης μοιράζονται την ευθύνη, σύμφωνα με τους ανθρώπους που ρωτήθηκαν από το Reuters.

Οι οδηγίες προς τα δημοσιογραφικά γραφεία προέρχονται συχνά από αξιωματούχους της Διεύθυνσης Επικοινωνιών της κυβέρνησης, η οποία χειρίζεται τις σχέσεις με τα μέσα ενημέρωσης, είπαν στο Reuters, περισσότεροι από δώδεκα γνώστες του χώρου. Η Διεύθυνση είναι δημιουργία του Ερντογάν, απασχολεί περίπου 1.500 άτομα και εδρεύει στην Άγκυρα. Επικεφαλής του είναι ένας πρώην ακαδημαϊκός, ο Φαχρετίν Αλτούν.

Οι αξιωματούχοι του Αλτούν δίνουν τις οδηγίες τους μέσω τηλεφωνικών κλήσεων ή με μηνύματα Whatsapp και μερικές φορές απευθύνονται στους υπεύθυνους των δημοσιογραφικών ειδήσεων με τη λέξη “αδελφέ”, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές και μια ανασκόπηση του Reuters για ορισμένα από τα μηνύματα.

Όταν το Reuters επικοινώνησε με τη Διεύθυνση για σχολιασμό, ένας ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος που γνωρίζει την προσέγγιση του Αλτούν, είπε ότι “δεν είναι” ο Αλτούν που καθορίζει την ατζέντα των ειδήσεων. Ο Αλτούν “ενημερώνει περιστασιακά τους συντάκτες και τους δημοσιογράφους ως μέρος της δουλειάς του. Ωστόσο, αυτά τα καθήκοντα δεν έχουν πραγματοποιηθεί ποτέ με τρόπο που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι παραβιάζει την ανεξαρτησία των ειδησεογραφικών οργανισμών ή παραβιάζει την ελευθερία του Τύπου.”

Ο αξιωματούχος αρνήθηκε να σχολιάσει εάν η Διεύθυνση Επικοινωνίας έδωσε εντολή στα ΜΜΕ να σταματήσουν να αναφέρουν την παραίτηση του Αλμπαϊράκ. Ο Αλμπαϊράκ δεν απάντησε στο αίτημα του Reuters για σχόλιο σχετικά με την κάλυψη των μέσων ενημέρωσης.

Οι υποστηρικτές του Ερντογάν έχουν άλλα εργαλεία για να διαμορφώσουν την κάλυψη των ειδήσεων. Οι μεγαλύτερες επωνυμίες μέσων ενημέρωσης ελέγχονται από εταιρείες και ανθρώπους κοντά στον Ερντογάν και το κόμμα του, μετά από μια σειρά εξαγορών που ξεκινούν το 2008.

Τα έσοδα από τις κρατικές διαφημίσεις διοχετεύονται σε μεγάλο βαθμό σε φιλοκυβερνητικές εκδόσεις, σύμφωνα με το Reuters.

Οι ρυθμιστικές αρχές που έχουν διοριστεί από την κυβέρνηση, επιβάλουν κυρώσεις για παραβίαση του κώδικα των μέσων ενημέρωσης της Τουρκίας, σχεδόν αποκλειστικά σε ανεξάρτητους ή αντιπολιτευόμενους παρόχους ειδήσεων.

“Τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης στην Τουρκία εξυπηρετούν περισσότερο τη λειτουργία της απόκρυψης της αλήθειας παρά της αναφοράς των ειδήσεων”, είπε ο Φαρούκ Μπιλντιριτζί, ένας δημοσιογράφος που εργάστηκε για 27 χρόνια στη μεγαλύτερη εφημερίδα της χώρας, Hürriyet. Μετά την αλλαγή ιδιοκτησίας το 2018, η Hürriyet έγινε επίσης φιλοκυβερνητική.

“Οι δημοσιογραφικές ανησυχίες έχουν αντικατασταθεί από προσπάθειες να τα πάμε καλά με το κυβερνών κόμμα και να πραγματοποιήσουμε τις επιθυμίες τους”, είπε ο Μπιλντιριτζί. “Το κόμμα δίνει οδηγίες για τον καθορισμό της ατζέντας…και οι αρχισυντάκτες, οι ανταποκριτές της Άγκυρας ή οι διευθυντές τηλεοπτικών προγραμμάτων είναι οι κύριες επαφές” με το κόμμα και με τη Διεύθυνση Επικοινωνιών.

για τη συνέχεια Capital