Τα  χρηματιστήρια από τα ιστορικά υψηλά που σημείωσαν στα τέλη του 2021 γράφουν απώλειες περί το 20% και αρκετοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται αν οι τιμές στα παρόντα επίπεδα αποτελούν ευκαιρίες για τοποθετήσεις.

Να θυμίσουμε πως η  πεποίθηση που ήταν κυρίαρχη πέρυσι, υποστήριζε πως ο πληθωρισμός είναι παροδικός και πως από φέτος θα είχαμε επιστρέψει στην ευημερούσα κανονικότητα των… ποσοτικών χαλαρώσεων και των χρηματιστηριακών ρεκόρ…

Η άποψη της στήλης εδώ και αρκετά χρόνια ταυτίζεται με μια μειοψηφία αναλυτών που υποστηρίζουν πως βρισκόμαστε στα πρώτα στάδια μιας δομικής κρίσης, ανάλογης με το κραχ του ’29 ή έστω την περίοδο στασιμοπληθωρισμού της δεκαετίας του ’70.

Επιπλέον, διάγουμε μια φάση τεράστιων γεωπολιτικών ανακατατάξεων με τη Δύση να χάνει μερίδιο της παγκόσμιας ισχύος. Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί έναν από τους πρώτους κρίκους μιας γεωπολιτικής αναμέτρησης που έχει ξεκινήσει μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Από τη μία πλευρά είναι οι ΗΠΑ, η Ευρώπη, η Αυστραλία, η Ιαπωνία κλπ και από την άλλη ένας άξονας αναθεωρητικών δυνάμεων όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Τουρκία, το Ιράν κλπ.

To 2022 λοιπόν οι  κεντρικές τράπεζες αναγκάστηκαν να  αυξάνουν τα επιτόκια προκειμένου να ελέγξουν τον πληθωρισμό ο οποίος πλησιάζει πλέον διψήφια ποσοστά.

Τα βασικά αίτια της ανόδου του πληθωρισμού είναι οι διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες, οι αχαλίνωτες νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές μετά το κραχ του 2008 και η υποχώρηση της παγκοσμιοποίησης.

Θα χρειαστεί σημαντική και μακρά προσπάθεια προκειμένου να μαζευτούν οι συνέπειες των αχαλίνωτων νομισματικών πολιτικών. Τούτο δεν θα γίνει χωρίς πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις και συγκρούσεις. Ο πληθωρισμός πέφτει με οικονομική  ύφεση και ύφεση σημαίνει ανεργία, χρεοκοπίες και αναπροσαρμογή των κοινωνιών και οικονομιών σε νέα δεδομένα.

Οι πληθωριστικές πιέσεις της δεκαετίας του ’70 που εκδηλώθηκαν με αφορμή την πετρελαϊκή κρίση και εκμηδενίστηκαν από  τη νεοφιλελεύθερη επανάσταση του Ρήγκαν και της Θάτσερ που άλλαξαν το μεταπολεμικό οικονομικό υπόδειγμα.

Σημαντικό ρόλο στη συνέχεια έπαιξε η ένταξη των εξαθλιωμένων από την κομμουνιστική λαίλαπα χωρών της Αν. Ευρώπης και της Κίνας στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα. Το εξαθλιωμένο εργατικό δυναμικό τους πλημμύρισε τις δυτικές αγορές με φθηνά προϊόντα επιδρώντας αποπληθωριστικά στις δυτικές οικονομίες. Η αποπληθωριστική δύναμη ήταν τέτοια που υπήρξαν ακόμη και αρνητικά επιτόκια και τεράστια προγράμματα ποσοτικών χαλαρώσεων και δημοσιονομικών υπερβάσεων χωρίς να “ξυπνήσει” ο πληθωρισμός.

Τώρα όμως “ξύπνησε” και αυτό επιφέρει αλυσιδωτές αλλαγές.

Τούτο σημαίνει πως ένα σημαντικό μέρος των μελλοντικών πληθωριστικών πιέσεων θα οφείλεται στο τέλος της Παγκοσμιοποίησης με τις προσπάθειες απεξάρτησης της Δύσης από τις φθηνές εισαγωγές από την Ασία.

Η πανδημία ανέδειξε τον κίνδυνο της εξάρτησης από ανταγωνιστικές γεωπολιτικές δυνάμεις. Τώρα βιώνουμε την αντιστροφή των αλλαγών των δεκαετιών του ’80 και του ΄90.

Αν πολλές επιχειρήσεις υπέστησαν φέτος ζημιές από τη διακοπή των δραστηριοτήτων στη Ρωσία, υποθέστε τι θα μπορούσε να συμβεί, αν μετά από μια επιθετική ενέργεια της Κίνας στην Ταιβάν ή αλλού, η Δύση αποφασίσει να επιβάλει μέτρα ανάλογα με αυτά της Ρωσίας στην Κίνα.

Ναι λοιπόν. Οι χρηματιστηριακές αγορές μοιάζει να έχουν ελκυστικές αποτιμήσεις αλλά αυτές υπολογίζονται με τα κέρδη που εξασφάλισε η περίοδος της ζήτησης που προέκυψε από τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης και της παγκοσμιοποίησης. Δηλαδή τα κέρδη προκύπτουν και από την παραγωγή των περισσότερων προϊόντων στην Ασία με ελκυστικά περιθώρια αλλά και τις εξαγωγές και πωλήσεις στις ανερχόμενες μεσαίες τάξεις των χωρών αυτών.

Για τη συνέχεια Capital