Ντοκουμέντα των ΗΠΑ για τη γενοκτονία που διέπραξαν οι Τούρκοι

Τι έγραψε ο ναύαρχος Μαρκ Μπρίστολ τον Ιούλιο του 1921, σύμφωνα με τα Ημερολόγια Πολέμου του Ναυτικού των ΗΠΑ

Ελάχιστα γνωστή, αλλά αδιαμφισβήτητη όπως προκύπτει από τα Εθνικά Αρχεία των ΗΠΑ, είναι η παρουσία του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού στον Εύξεινο Πόντο στις αρχές του 20ού αιώνα, με τους αξιωματικούς να γίνονται αυτόπτες μάρτυρες της Γενοκτονίας των Ελλήνων.

Ο στολίσκος στα τουρκικά ύδατα την περίοδο 1919-1923 σχετιζόταν με την προστασία των Αμερικανών πολιτών λόγω του Ελληνοτουρκικού Πολέμου και των όσων ακολούθησαν μετά την επανάσταση στη Ρωσία. Πιο συγκεκριμένα, βρισκόταν συνεχώς στον Εύξεινο Πόντο και τη Σαμψούντα από τον Μάιο του 1921 έως το φθινόπωρο του 1922.

Τα ντοκουμέντα που υπάρχουν, και εν πολλοίς στοιχειοθετούν το έγκλημα της Γενοκτονίας, έχουν συγκεντρώσει στο έργο τους Η Γενοκτονία των Ελλήνων μέσα από τα Ημερολόγια Πολέμου του Αμερικανικού Ναυτικού οι Σάββας Κοκτζόγλου και δρ Ρόμπερτ Σενκ. Η έρευνά τους για πρώτη φορά φέρνει στο φως τα συγκεκριμένα ιστορικά αρχεία σε αυτή την έκταση.

Στα ελληνικά το έργο τους κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Δίσιγμα, ενώ στα αγγλικά από το Πανεπιστήμιο της Νέας Ορλεάνης, γεγονός που το καθιστά ακαδημαϊκή μελέτη.

Σε ένα από τα σετ των ημερολογίων του αντιτορπιλικού Overton υπάρχει ένα μήνυμα¹ προς τον Μουσταφά Κεμάλ από τον ναύαρχο Μαρκ Μπρίστολ, Ύπατο Αρμοστή των ΗΠΑ με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Το περιεχόμενο έχει ιδιαίτερη σημασία και με δεδομένο και ότι ο αποστολέας απέβλεπε σε πολύ μεγαλύτερα οικονομικά οφέλη σε σύγκριση ακόμα και με αυτά που επεδίωκε η ίδια του η χώρα μετά την πιθανή επικράτηση των Κεμαλικών στην εξουσία, ενώ το ενδιαφέρον του για την προστασία των χριστιανικών μειονοτήτων ήταν ελάχιστο.

Προς: Μουσταφά Κεμάλ Πασά
Από: Ναύαρχο Μπρίστολ

Πληροφορούμαι ότι οι γυναίκες, τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι ελληνικής καταγωγής πρόκειται να μεταφερθούν από τη Σαμψούντα στην ενδοχώρα. Υπάρχουν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία κατά την πρόσφατη μετακίνηση Ελλήνων ανδρών πολλοί πέθαναν κατά το ταξίδι. Η μεταφορά στο εσωτερικό ανδρών σε ηλικία στράτευσης μπορεί να εκληφθεί ως στρατιωτικό μέτρο, αλλά η μεταφορά ηλικιωμένων ανδρών και γυναικόπαιδων δεν φαίνεται να δικαιολογείται από τη στρατιωτική αναγκαιότητα.

Αυτή η προτεινόμενη μεταφορά περίπου 10.000 ατόμων υπό τις παρούσες συνθήκες θα θέσει αναγκαστικά σε μεγάλο κίνδυνο την προσωπική τους ασφάλεια κατά τη μεταφορά.

Επομένως, πιστεύω ότι στο όνομα του ανθρωπισμού θα εμποδίσετε την επανέναρξη της μεταφοράς αυτών των γυναικόπαιδων από τη Σαμψούντα.

Η ανθρωπότητα είναι βέβαιο ότι θα θεωρήσει το φόνο όσων βρίσκονταν υπό τη φύλαξη για στρατιωτικούς λόγους ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια πολέμου. Οποιαδήποτε μεταφορά γυναικόπαιδων που θα συνεπάγεται απώλειες ζωής ασφαλώς θα αντιμετωπιστεί με έντονη ανησυχία και θα δημιουργήσει μια ιδιαίτερα δυσμενή εντύπωση για εσάς και το λαό σας.

Ελπίζω ότι για το συμφέρον της Τουρκίας θα επανεξετάσετε αυτή την απόφαση, αν έχει ήδη ληφθεί. Θα αναμένω με ικανοποίηση μια σύντομη και θετική απάντησή σας την οποία θα μπορούσα να μεταφέρω στην κυβέρνησή μου.

/υπογραφή/Ναύαρχος Μπρίστολ

—
1. Το μήνυμα αυτό, το οποίο παραλήφθηκε από την Κωνσταντινούπολη όπως περιγράφεται εν συντομία στις 19 Ιουλίου 1921 από το ημερολόγιο πολέμου του Overton, μεταφράστηκε και προωθήθηκε με ασφάλεια με τηλεγράφημα από τη Σαμψούντα στην Άγκυρα με σειριακό αριθμό 90–0018. Μερικές μικρές λεπτομέρειες από το κείμενο του ημερολογίου πολέμου του μηνύματος έχουν διορθωθεί με βάση ένα σύνολο μηνυμάτων που στάλθηκαν από το Overton και βρίσκονται στα Εθνικά Αρχεία RG Θέμα 1911-27, Φακ. Αρχειοθέτησης 832, Ντοσιέ #2, Σαμψούντα.

Η αναδημοσίευση γίνεται με άδεια των εκδόσεων Δίσιγμα, αποκλειστικά στο pontosnews.gr.