Hπανδημία του κορωνοϊού έχει εισχωρήσει σε κάθε γωνιά της ζωής, συμπεριλαμβανομένου και του στρατού. Στην ημικατεχόμενη Κύπρο η Covid-19 είχε ως αποτέλεσμα την αναβολή αρκετών ασκήσεων και την παράταση στην παρουσίαση των εφέδρων. Η Εθνική Φρουρά λαμβάνει μέτρα προκειμένου να διατηρηθεί το αξιόμαχο των αποτρεπτικών της δυνάμεων, ενώ όταν χρειάστηκε δήλωσε παρούσα για εφαρμογή των υγειονομικών μέτρων/ελέγχων.

Οι ανησυχίες για τον αντίκτυπο του COVID-19 στα στρατεύματα παγκοσμίως είναι υψηλές, καθώς η πανδημία άλλαξε τη συζήτηση γύρω από τη στρατιωτική ετοιμότητα και αμφισβήτησε και αναμόρφωσε τις στρατιωτικές σχέσεις εντός των χωρών και μεταξύ των κρατών.

Πεδίο δράσης και ανησυχίες

Τα στρατόπεδα έχουν επίσης χρησιμεύσει ως βάσεις για την ιατρική καινοτομία. Σχεδόν σε όλες τις χώρες, οι ένοπλες δυνάμεις και τα μέλη τους παρείχαν υλικοτεχνική και ιατρική υποστήριξη στις Αρχές. Μεταξύ άλλων, τους ανατέθηκε η μεταφορά ιατρικών προμηθειών, η δημιουργία νοσοκομείων υπαίθρου, η διανομή εξοπλισμού ατομικής προστασίας και η παροχή ιατρικού εξοπλισμού και προσωπικού. Επιπλέον, σε ορισμένες χώρες ζητήθηκε από το στρατιωτικό προσωπικό να επιβάλει μέτρα lockdown ή είχε άλλα καθήκοντα, όπως η απολύμανση δημόσιων χώρων, η διεξαγωγή δοκιμών ή η μεταφορά σορών. O ατομικός προστατευτικός εξοπλισμός έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος πολλών στρατιωτικών στολών. Μονάδες στου στρατού, π.χ. στο Ηνωμένο Βασίλειο, μπήκαν στη μάχη για καταπολέμηση της παραπληροφόρησης των Fake News για τα εμβόλια Covid.

Παρόλα αυτά, παρατηρείται και ένας εύλογος αυξανόμενος προβληματισμός αλλά και αντίσταση στη στρατιωτική εμπλοκή στον τομέα της υγείας, που σχετίζεται με συγκεκριμένους τομείς ανησυχίας. Σε αυτά εμπίπτουν αρνητικές επιπτώσεις των πολιτικοποιημένων παρεμβάσεων στον τομέα της υγείας (για παράδειγμα, η χειραγώγηση των στόχων υγείας για στρατηγικούς σκοπούς), κάτι που θεωρείται ανήθικο και αντιπαραγωγικό. Μια άλλη ανησυχία έγκειται στην πιθανή «κατάληψη» πολιτικών θεσμών από μια μιλιταριστική κουλτούρα, από οργανισμούς που χρησιμοποιούν τα κυβερνητικά διατάγματα και την εξουσία τους με πρόσχημα τη δημόσια υγεία για να παρακωλύσουν τις πολιτικές ελευθερίες.

Επομένως, καθώς τα κράτη έχουν στραφεί στους στρατούς τους για βοήθεια, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν το πώς μπορεί ή πρέπει να μοιάζει αυτή η βοήθεια για να καθορίσουν παραμέτρους και όρια εμπλοκής.

Το τρίπτυχο εμπλοκής

Έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν από έναν χρόνο στο Cambridge University Press παρατηρεί ότι η πανδημία του κορωνοϊού αποτελεί κομβική στιγμή για τη σύγχρονη παρουσία των στρατών στην παγκόσμια υγεία. Καθώς επιβλήθηκαν τα περιοριστικά μέτρα και τα συστήματα υγείας τέθηκαν υπό πίεση, οι στρατιωτικές παρεμβάσεις εκδηλώθηκαν μέσω τριών σαφών τάσεων εμπλοκής: (1) Ελάχιστη τεχνική στρατιωτική υποστήριξη. (2) Μεικτές πολιτικοστρατιωτικές συνεισφορές, και (3) Στρατιωτικές αποκρίσεις. Σύμφωνα λοιπόν με τη μελέτη του Cabridge, υπό το φως αυτών των τριών επιπέδων συμμετοχής, φαίνεται ότι η προσφυγή στον στρατό είναι τριπλή. Πρώτον, ακολουθεί την ιστορική κληρονομιά μιας χώρας στις πολιτικοστρατιωτικές σχέσεις και την αντίληψη της στρατιωτικής παράδοσης. Δεύτερον, αυτές οι εμπλοκές συμβαίνουν για να καλύψουν τα κενά όταν τα συστήματα υγείας κατακλύζονται. Αυτό είναι καθολικό, ακολουθεί τα επίπεδα απειλής μετάδοσης και την ικανότητα των συστημάτων υγείας να αντιμετωπίζουν την πίεση της επιδημίας. Αυτή είναι επίσης μια σταδιακή διαδικασία, πιο διαδεδομένη σε κράτη με πιο αδύναμα συστήματα υγείας ή όπου ο στρατός διέθετε ιστορικά υπηρεσίες που εξυπηρετούν πολίτες. Μια τρίτη και σημαντική δυναμική συνδυάζεται με τα πλαίσια ετοιμότητας και παράδοσης για την πανδημία από πάνω προς τα κάτω. Όταν υιοθετούν βιοϊατρικές παρεμβάσεις, οι χώρες με αδύναμα συστήματα υγείας πρέπει να καταφεύγουν σε μέσα από πάνω προς τα κάτω (συχνά στρατιωτικά).

Ακολουθούν παραδείγματα διαφόρων τρόπων εμπλοκής του στρατού σε μεγάλες χώρες.

Ηνωμένο Βασίλειο

Το στρατιωτικό προσωπικό του Βρετανικού Στρατού, της Βασιλικής Αεροπορίας και του Βασιλικού Ναυτικού ήταν βασικό μέρος της αντίδρασης του Ηνωμένου Βασιλείου για τον COVID-19 τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, με τις Ένοπλες Δυνάμεις να έχουν πλέον σημαντικό ρόλο τους χειμερινούς μήνες.

Τον περασμένο μήνα, το βρετανικό Υπουργείο Άμυνας επιβεβαίωσε ότι έχει γίνει η μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση στη χώρα σε καιρό ειρήνης, με περισσότερους από 5.000 υπαλλήλους να συμμετέχουν. Μαζί με το NHS, το στρατιωτικό προσωπικό αναπτύσσει ένα πρόγραμμα μαζικού εμβολιασμού κατά του COVID-19, με τρία εμβόλια που έχουν πλέον εγκριθεί για χρήση στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Κίνα

Το εμβόλιο CanSino της Κίνας για τον COVID -19, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (PLA), ήταν ένα από τα πρώτα διαθέσιμα εμβόλια και οι στρατιώτες του PLA ήταν από τους πρώτους που το έλαβαν. Η Κίνα έχει εντείνει τη στρατολόγηση επιστημόνων και ιατρικών ερευνητών στο πλαίσιο των προσπαθειών της να εκσυγχρονίσει τον στρατό της.

Ρωσία

Ο εμβολιασμός κατά του COVID-19 δεν είναι υποχρεωτικός για τους Ρώσους στρατιωτικούς, αλλά το Υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας ανακοίνωσε τον Μάιο του 2021 ότι 800.000 από τους 850.000 ενεργούς στρατιωτικούς του είχαν εμβολιαστεί (χωρίς τους στρατεύσιμους ή τους εφέδρους). Η Μόσχα συνεχίζει επίσης να επιδιώκει την ανάπτυξη εμβολίων, συμπεριλαμβανομένου ενός εμβολίου με τη μορφή τσίχλας.

Ουκρανία

Όταν η Ουκρανία έλαβε τα πρώτα της εμβόλια για τον COVID-19 τον Φεβρουάριο του 2021, οι στρατιώτες και οι γιατροί ορίστηκαν ως ομάδα εμβολιασμού προτεραιότητας, αλλά πολλοί από αυτούς αρνήθηκαν το εμβόλιο, επικαλούμενοι ανεπαρκείς πληροφορίες. Fake News που κυκλοφόρησαν από ρωσικά μέσα ενημέρωσης, για Ουκρανούς στρατιώτες που πέθαναν μετά τον εμβολιασμό, μπορεί επίσης να συνέβαλαν στον δισταγμό τους.

Ηνωμένες Πολιτείες

Στα χαρακώματα της άμυνας και της ιατρικής τεχνολογίας βρίσκεται ο αμερικανικός στρατός, του οποίου οι επιστήμονες ανέπτυξαν ένα εμβόλιο για την καταπολέμηση όλων των παραλλαγών του COVID. Το νέο «υπερεμβόλιο» SpFN είναι πρωτεϊνικό, με αρχές δράσης παρόμοιες με αυτές των άλλων εμβολίων.

Βραζιλία

Τον Απρίλιο του 2021, ο Πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο ζήτησε από τον στρατό να καταπνίξει την κοινωνική αναταραχή που σχετίζεται με την πανδημία του COVID-19. Εκείνη την εποχή, η Βραζιλία βίωνε ένα από τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από COVID-19 παγκοσμίως.

Ανάγκη ετοιμότητας της Ε.Φ.

Tα πιο πάνω καθιστούν πλέον επιτακτικό τον προγραμματισμό και στην Εθνική Φρουρά, για να είναι σε θέση να παρέχει επαρκή εκπαίδευση, προετοιμασία και εξοπλισμό για στρατιωτικό προσωπικό που αντιμετωπίζει κρίσεις δημόσιας υγείας. Καθώς αυτού του είδους η κρίση είναι πιθανό να συμβεί και στο μέλλον, η προετοιμασία και ο εξοπλισμός θα πρέπει να υπάρχουν διαθέσιμα για τέτοιες περιστάσεις.

Σημερινή