Του Χρήστου Νικολόπουλου

Έτυχε να λειτουργήσει ως αφορμή η εικόνα της προτομής του Ιωάννη Καποδίστρια. Όμως τέτοια παραδείγματα ανά την ελληνική επικράτεια είναι πολλά και τρανταχτά. Δεν μιλώ για τις ακραίες εκδηλώσεις βανδαλισμών από «ακτιβιστές» της αντίστασης απέναντι στα σύμβολα της συλλογικής μας μνήμης. Αναφέρομαι σε πράξεις (ή μάλλον παραλείψεις) του απλού καθημερινού μας βίου μέσα στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Εκεί είναι όπου το πέρασμα του χρόνου έμαθε να περιορίζεται στις εναλλαγές της ημέρας με τη νύχτα και σ’ αυτές των τεσσάρων εποχών. Εκεί είναι που οι βιορυθμοί της καθημερινότητας προσπερνάνε αδιάφορα τους συμβολισμούς της εικόνας που αποτυπώνεται στα σύμβολα της συλλογικής μας μνήμης.

Ο Έλληνας έχει τη φοβερή (sic!), απίστευτη ικανότητα ή και δυνατότητα να προκαλεί κατάπληξη, αφήνοντας κάποιον έκθαμβο από θαυμασμό για κάτι το απρόοπτο και το απρόβλεπτο (ευχάριστο ή και δυσάρεστο). Στην καθομιλουμένη (κυρίως εκείνων που διαβιούν ή έχουν διαβιώσει στο εξωτερικό), έχει επικρατήσει ως όρος «το ελληνικό δαιμόνιο». Που, επειδή όμως είναι και δαιμόνιο, δεν ξέρεις ποτέ τι μπορεί να σου δώσει. Είπαμε, από μεγάλες επιβραβεύσεις μέχρι μεγάλες απογοητεύσεις. Αλλά ας αφήσουμε τα ανεκδοτολογικά, ερχόμενοι στην ουσία.

Ένα συλλογικό όραμα είναι αυτό που μπορεί να ενεργοποιήσει στο συλλογικό του υπόστρωμα αξίες, αρχές και αρετές. Να κάνει τους ανθρώπους να δώσουν σπουδαία πράγματα. Για τους δύσπιστους, απευθύνω πρό(σ)κληση ώστε να παρατηρήσουν προσεκτικά τον γεωγραφικό χάρτη της χώρας μας, σε έναν συνδυασμό με τις ημερομηνίες κατά τις οποίες ενσωματώθηκαν οι περιοχές της επικράτειας στο σύγχρονο ελληνικό κράτος. Κάποιες εξ αυτών ακολούθησαν ακόμα και μετά την πλήρη κατάρρευση της Μεγάλης Ιδέας του 1922. Η εγκατάλειψη ή και η μη ύπαρξη οράματος μπορεί να τους βυθίσει σε παραίτηση, γκρίνια, ιδιοτέλεια. Αλλά και στο χειρότερο –πιθανότατα– όλων των χαρακτηριστικών του. Στην έντονη εσωστρέφεια. Ή αλλιώς τη φαγωμάρα. Γιατί τα αναφέρω όλα αυτά τα αρνητικά χαρακτηριστικά;

– Διότι σε μεγάλο βαθμό μπορούν να εξηγήσουν το αλαλούμ, τη βαβέλ που βιώνουμε στη σύγχρονη ελληνική κατάσταση.

– Διότι, έπειτα από μια δεκαετία όπου οι σταθερές χρόνων ανετράπησαν, η ελληνική κατάσταση μοιραία πλέον αντιμετωπίζει τον απολογισμό της.

– Διότι οι δεκαετίες της πλασματικής ευμάρειας που προηγήθηκαν της καταστροφής είχαν διαμορφώσει μία κατάσταση όπου ούτε τα σύμβολα ούτε οι συμβολισμοί με τις ιστορικές τους μορφές είχαν κάποια ιδιαίτερη σημασία στο πέρασμα του χρόνου. Εκεί όπου η μέρα διαδεχόταν τη νύχτα, οι ημέρες τις εβδομάδες, τους μήνες, τις εποχές κ.ο.κ.

– Διότι το δυτικότροπο πρότυπο, που είχε εδραιώσει ένα μοντέλο βαθιά καταναλωτικό, ατομοκεντρικό και ως προς τούτο βαθύτατα παρασιτικό, έχει διαμορφώσει ήδη γενιές που μεγαλώνουν με τα τραύματα παλαιότερων, ανεκπλήρωτων προσδοκιών.

Διότι, όπως τελικά φαίνεται, όλα τα παραπάνω έχουν άμεσα να κάνουν όχι μονο με τα σύμβολα της συλλογικής μας μνήμης αλλά και με το κοινοτιστικό μοντέλο που ο ελληνικός χαρακτήρας διαχρονικά χρειάζεται, ώστε να μπορεί να δίδει νόημα σε αυτόν τον κόσμο. Το πρότυπο της οικογένειας, της γειτονιάς, μαζί με την ενορία της, της κοινότητας και συνολικά της πατρίδας.

ΠΗΓΗ: ardin-rixi.gr