Γιορτάζουμε τα διακόσια χρόνια από την εθνεγερσία του 1821 κι όσο η χώρα ταλαντεύεται μεταξύ των στρατηγικών της επιλογών και των νοοτροπιών μας, τόσο το Εικοσιένα παραμένει ευκαιρία για αναστοχασμό.

Στο πρόσωπο του Κολοκοτρώνη οι Έλληνες αναγνωρίζουν τον πρωτεργάτη της ελληνικής ελευθερίας, όχι όμως και στο Μαυροκορδάτο, όπως τονίζει στο Liberal o επιφανής βρετανός καθηγητής και φιλέλληνας Ρόντρικ Μπίτον, εξηγώντας ότι χωρίς την διπλωματική και διοικητική ικανότητα τέτοιων ανθρώπων και χωρίς την ευρύτερη πολιτική εμβέλεια των ιδεών τους, δεν θα μπορούσε να γίνει η Ελλάδα το αυτόνομο κράτος και μέλος της οικογένειας των ευρωπαϊκών εθνών-κρατών που έγινε.

Ο 70χρονος Μπίτον συνδυάζει μια ξεχωριστή ιδιότητα: Κάτοχος επί τρεις δεκαετίες της Έδρας Κοραή (Νεοελληνικής και Βυζαντινής Ιστορίας, Γλώσσας και Λογοτεχνίας) στο King’s College του Λονδίνου και μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας, αγάπησε την Ελλάδα, όχι για το ένδοξο παρελθόν της, αλλά για τον τόπο, όπως τον ζει σήμερα, ταξιδεύοντας πάνω από μισό αιώνα στη χώρα μας.

Έχει γράψει τη βιογραφία του Σεφέρη (του ποιητή που κλείνει στο έργο του την ουσία του οικουμενικού ελληνισμού) και πρόσφατα αποφάσισε να γράψει τη βιογραφία της χώρας που θεωρεί δεύτερη πατρίδα του.

To βιβλίο του «Ελλάδα: Βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους» κυκλοφόρησε πέρυσι στην ελληνική έκδοσή του (Πατάκης) και η προσέγγισή του δεν έχει τη φιλοδοξία ενός ιστορικού: Δεν αρκείται στην παράθεση των γνωστών μεγάλων γεγονότων, αλλά περισσότερο ανατέμνει τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας, με νηφαλιότητα και την αναγκαία απόσταση του ξένου παρατηρητή. Βαθιά ευρωπαϊστής – με σφοδρότητα έχει ταχθεί εναντίον του Brexit -, ο Ρόντρικ Μπίτον μας έχει χαρίσει ακόμη τον πολιτικό Βύρωνα στο βιβλίο «Ο Πόλεμος του Μπάιρον».

Συνέντευξη στον Γιώργο Μυλωνά

– Από την τελευταία κουβέντα μας, θυμάμαι πως ξεχωρίσατε από το ’21, όχι κάποιον ήρωα, αλλά τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Θα ήθελα να μας το εξηγήσετε.

Ο Μαυροκορδάτος είναι πανέξυπνος και μάλλον ο πιο μορφωμένος από όλους τους ηγέτες της Επανάστασης. Μιλάει 8 γλώσσες · έχει σπουδάσει στη Γενεύη και στην Πίζα, και είχε μάθει τη διπλωματία επί 6 χρόνια όταν υπηρετούσε ως γραμματέας τον θείο του, τον φαναριώτη Ιωάννη Καρατζά, ο οποίος διατέλεσε Ηγεμών της Βλαχίας στο Βουκουρέστι (1812-18).

Πριν ακόμα από το 1821 ο Μαυροκορδάτος έχει ενστερνιστεί τέλεια τις προοδευτικές ιδεολογίες στις οποίες βασίζονται τα συντάγματα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της επαναστατημένης Γαλλίας. Στον Μαυροκορδάτο, πιο πολύ από κάθε άλλον, οφείλεται το Σύνταγμα της Επιδαύρου (1822), το οποίο (θεωρητικά, τουλάχιστο) υπήρξε ο θεμέλιος λίθος του μελλοντικού ελεύθερου ελληνικού κράτους.

Αυτός είναι που πρώτος επινοεί τη λύση του περίφημου «Ανατολικού Ζητήματος», σύμφωνα με την οποία οι αγγλογάλλοι έπρεπε να υποστηρίξουν ένα ανέξαρτητο ελληνικό κράτος ως αντίβαρο της δύναμης της Ρωσίας στην ανατολική Μεσόγειο, μια που η Οθωμανική Αυτοκρατορία αρχίζει να πνέει τα λοίσθια.

Πρώτος ο Μαυροκορδάτος, με τη δική του πρωτοβουλία (για την οποία τον κατηγορεί δριμύτατα ο Κολοκοτρώνης), απευθύνεται στον τότε καινούργιο Υπουργό Εξωτερικών της Μεγ. Βρετανίας, Γεώργιο Κάννιγκ, το καλοκαίρι του 1823, να του εξηγήσει τις ιδέες αυτές και να ζητήσει για πρώτη φορά την επέμβαση της χώρας του στον ελληνικόν Αγώνα.

για τη συνέχεια Liberal