ΝΙΚΟΣ ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ

Πάει καιρός που είχα αποφασίσει να μην αρθρογραφήσω ξανά για την πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση. Δεν είναι μόνο που προσπάθειες είκοσι ετών είχαν αποδειχθεί μάταιες. Είχα συγκρουστεί άσχημα με άπειρους συναδέλφους για το θέμα. Δεν χρειαζόταν να χάσω και άλλους. Στο κάτω κάτω της γραφής, είχα κλείσει την ακαδημαϊκή μου σταδιοδρομία. Ας έπαιρναν τη σκυτάλη οι νεότεροι…

 Παρακολουθώντας, ωστόσο, τη συζήτηση των τελευταίων εβδομάδων για το υπό συζήτηση νομοσχέδιο της κ. Κεραμέως, δεν άντεξα στον πειρασμό. Το χούι μιας ολόκληρης ζωής δεν δαμάζεται εύκολα.
 
Προϋπόθεση κάθε ειλικρινούς διαλόγου είναι να μην αρνείται κανείς την πραγματικότητα. Διαβάζοντας, ωστόσο, όσα γράφουν οι περισσότεροι πολέμιοι του νομοσχεδίου, πολύ φοβούμαι ότι, είτε εσκεμμένα είτε επειδή ζουν στον δικό τους κόσμο, δεν βλέπουν τα αυταπόδεικτα και προφανή. «Οι βιαιότητες στα πανεπιστήμια είναι περιθωριακές», υποστηρίζουν. «Οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί δεν εμποδίζονται στη δουλειά τους και οι φοιτητές γεμίζουν τα αμφιθέατρα». Οσο για το επίπεδο των πανεπιστημίων μας, διατείνονται, είναι γενικά υψηλό. «Θα έπρεπε να ντρέπονται όσοι λένε το αντίθετο».
 
Είμαι έτοιμος να δεχθώ ότι περιστατικά όπως η απαίσια διαπόμπευση του πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου, το περασμένο φθινόπωρο, όντως δεν συμβαίνουν κάθε μέρα. Το ίδιο και οι ξυλοδαρμοί πανεπιστημιακών, όπως των συναδέλφων Πανούση και Παπαδάτου, προ ετών στο ΕΚΠΑ. Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι η βία είναι απούσα από την καθημερινότητα του πανεπιστημίου. Τουναντίον. Θα παρακαλούσα, λοιπόν, συναδέλφους που εκτιμώ, όπως η Θάλεια Δραγώνα και ο Δημήτρης Χριστόπουλος, με τους οποίους συμπορευτήκαμε σε τόσα και τόσα τις τελευταίες δεκαετίες, να μου απαντήσουν με το χέρι στην καρδιά αν θα καλούσαν στο μάθημά τους, χωρίς να φοβούνται παρατράγουδα, όχι βέβαια τον Αμερικανό ή τον Γερμανό πρέσβη, αλλά δημοσιογράφους που έχουν αρθρογραφήσει ανοιχτά είτε κατά της 17Ν είτε υπέρ του νεοφιλελευθερισμού. Σε ένα πανεπιστήμιο, ωστόσο, στο οποίο ο διδάσκων δεν μπορεί να καλέσει στο μάθημά του όποιον επιθυμεί δεν υπάρχει ακαδημαϊκή ελευθερία.

 
Προχωρώ όμως λίγο βαθύτερα, σε ένα θέμα-ταμπού, που συνδέεται άμεσα με το νομοσχέδιο: τις αντιγραφές.

Δεν υπάρχει πανεπιστημιακός στην Ελλάδα που να μην του έχει συμβεί, όχι μία αλλά εκατό φορές, να εντοπίσει ανοιχτά βιβλία ή συνεννόηση ανάμεσα στους εξεταζομένους κατά τη διάρκεια των γραπτών εξετάσεων. Οι προφορικές εξετάσεις, που αποτελούν βέβαια την ορθή εναλλακτική λύση, δύσκολα μπορούν να γενικευτούν, ειδικά στις μαζικές σχολές. Επιπλέον, αυτές συνήθως επικρίνονται ως ευνοούσες την «καθηγητική αυθαιρεσία». Προκαλώ, λοιπόν, τους ίδιους συναδέλφους να μου αναφέρουν έστω και μία περίπτωση που ο αντιγραφέας να τιμωρήθηκε στη σχολή τους με κάτι περισσότερο από την αφαίρεση της κόλλας του στη συγκεκριμένη εξέταση. Κάτι που σημαίνει ότι, τρεις μήνες το πολύ αργότερα, μπορεί να εμφανιστεί και να περάσει το μάθημα –αντιγράφοντας ή όχι, είναι αδιάφορο– σαν να μην συνέβη τίποτα.

 
Προκαλώ ακόμη τον Νίκο Φίλη και τον Κώστα Γαβρόγλου, που έχουν ξιφουλκήσει τελευταία περί του αντιθέτου, να μου αναφέρουν έστω και ένα πανεπιστήμιο στην Ευρώπη, στην Αμερική ή και στην Ασία στο οποίο να μην υπάρχει πειθαρχικό συμβούλιο για τέτοια περιστατικά και όπου, από φόβο προπηλακισμού ή ακόμη και μιας «αδέσποτης» κατάληψης «για να απαλλαγούν οι εγκαλούμενοι», δεν τολμά κανείς να αντιμιλήσει σε αυτούς που με τραμπουκισμούς δυναμιτίζουν την ηρεμία, την οποία είναι φυσικό να επιζητεί κανείς σε πανεπιστημιακούς χώρους. Υπό αυτές τις συνθήκες, για ποιον «κώδικα τιμής» κατά των αντιγραφών, για ποιο περιβάλλον στοχασμού και αυτοσυγκέντρωσης μιλούν κάποιοι αφελείς συνάδελφοι; Δίχως άλλο, θύλακες ποιότητας υπάρχουν στα ελληνικά πανεπιστήμια. Κανείς δεν τους αρνείται. Η πραγματικότητα, ωστόσο, δεν κρίνεται από αυτούς, αλλά από τους μέσους όρους.

Για τη συνέχεια kathimerini