Η χείρα βοηθείας που δίνει το Βερολίνο στη Μόσχα με τον Nord Stream 2 δείχνει να αγνοεί τις ανησυχίες των χωρών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Οι ατυχείς δηλώσεις Steinmeier και το «ηθικό χρέος».

Με καμία άλλη χώρα της Δύσης δεν έχει η Ρωσία τόσο βαριά ιστορία όσο με τη Γερμανία. Τον Ιούνιο θα είναι η 80ή επέτειος της ναζιστικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση, που αποτέλεσε το πρελούδιο τιτάνιων μαχών και πολεμικών θηριωδιών που εξακολουθούν να επηρεάζουν την εικόνα που έχει η Γερμανία για τον εαυτό της και να βαρύνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τις επίσημες συμπεριφορές έναντι της Ρωσίας.

Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν μπορεί να αποτελέσει δικαιολογία για ορισμένα κακής κρίσεως σχόλια που έκανε την περασμένη εβδομάδα ο Γερμανός πρόεδρος Frank-Walter Steinmeier για τις γερμανορωσικές σχέσεις. Σε συνέντευξή του σε εφημερίδα, υπερασπίστηκε το project του αγωγού Nord Stream 2, που στόχο έχει να παραδώσει ρωσικό αέριο στη Γερμανία δια μέσου της Βαλτικής Θάλασσας, λέγοντας πως είναι μια από τις λίγες γέφυρες μεταξύ της Ρωσίας και της Ευρώπης σε ένα κατά τα άλλα επιδεινούμενο κλίμα σε επίπεδο διπλωματίας και ασφάλειας.

Ο κ. Steinmeier συνέχισε λέγοντας πως «για εμάς τους Γερμανούς, υπάρχει μια άλλη διάσταση» -οι περισσότεροι από 20 εκατ. Σοβιετικοί που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. «Αυτό δεν δικαιολογεί τις όποιες αδικοπραξίες της ρωσικής πολιτικής σήμερα, αλλά δεν πρέπει να χάσουμε τη μεγαλύτερη εικόνα», είπε.

Το πρόβλημα με την υπεράσπιση του Nord Stream 2 από τον κ. Steinmeier, ως αποπληρωμή ενός ηθικού χρέους προς τη Ρωσία, είναι πως ο πρόεδρος δεν ανέφερε καμία άλλη χώρα που καταστράφηκε στο διάστημα 1939-1945 από τα χέρια των ναζί. Η Ρωσία έγινε το νόμιμο διάδοχο κράτος της Σοβιετικής Ένωσης στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μετά το τέλος του κομμουνισμού το 1991. Αλλά οι Ρώσοι δεν ήταν το μόνο διάδοχο κράτος σε όρους ηθικού χρέους, όπως υπέδειξε γρήγορα ο πρέσβης της Ουκρανίας στο Βερολίνο.

Πράγματι, η λίστα των ευρωπαϊκών χωρών που θα μπορούσαν να ισχυριστούν πως τους χρωστά ηθικά η Γερμανία είναι οδυνηρά μεγάλη και πάει πολύ πέραν των συνόρων της νεκρής Σοβιετικής Ένωσης. Αναμφίβολα η πρώην Δυτική Γερμανία και το επανενωμένο γερμανικό κράτος μετά το 1990 προσπάθησαν με αξιοθαύμαστη επιμονή και υψηλό αίσθημα ευθύνης να διορθώσουν τα ναζιστικά εγκλήματα. Αλλά τα σχόλια του κ. Steinmeier υπογραμμίζουν ότι η Ρωσία, για πολλούς Γερμανούς πολιτικούς και επιχειρηματικά στελέχη, παραμένει ειδική περίπτωση.

H συνεργασία της Γερμανίας με τη Ρωσία στον Nord Stream 2 εγείρει ανησυχίες σε μέρη της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, όπου η ιστορική μνήμη διαρκεί αιώνες. Η Πολωνία εξαλείφθηκε από τον χάρτη της Ευρώπης για 123 χρόνια λόγω των τριών διαμελισμών μεταξύ του 1772 και του 1795, που οργανώθηκαν κυρίως από την Πρωσία και τη Ρωσία. Η συνθήκη Ναζί-Σοβιετικών του 1939 ήταν το πρελούδιο για μια ακόμα διπλή επίθεση στην Πολωνία.

O Nord Stream 2, ένα έργο που βρίσκεται τόσο κοντά στην ολοκλήρωση που ίσως είναι πολύ αργά για να σταματήσει, δεν φέρει απειλή εδαφικών προσαρτήσεων ή στρατιωτικής επιθετικότητας. Αλλά για τις χώρες που βρίσκονται ανάμεσα στη Γερμανία και τη Ρωσία, μοιάζει με έναν ακόμα διακανονισμό που έγινε ερήμην τους και με μια σκανδαλώδη έλλειψη προσοχής από την πλευρά του Βερολίνου στις ανησυχίες τους.

Για τη συνέχεια Euro2Day