του Βαλεντίνου Βασιλέσκου*
.
Με το ξέσπασμα του τελευταίου πολέμου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όλος ο κόσμος περίμενε να καταλήξει  όπως ο πόλεμος που έληξε το 1994, με τη συντριπτική νίκη της Αρμενίας. Ωστόσο, όσον αφορά τα όπλα και την ηγεσία στη μάχη, η Αρμενία παρέμεινε στο επίπεδο του 1994. Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια, η Αρμενία προχώρησε σε μια αβέβαιη και μακροπρόθεσμη διαδικασία ένταξης στο ΝΑΤΟ, καταστρέφοντας έτσι το σύστημα στρατιωτικής συμμαχίας με τη Ρωσία.
.
Από την άλλη πλευρά, το Αζερμπαϊτζάν προετοιμάζεται για στρατιωτική εισβολή στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ για περισσότερο από μια δεκαετία, παρέχοντας σημαντικές υπηρεσίες προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ και την Τουρκία. Αυτές οι υπηρεσίες του Αζερμπαϊτζάν ανταμείφθηκαν με την παράδοση σύγχρονου στρατιωτικού εξοπλισμού ικανού να εξουδετερώσει τους Αρμένιους και από την εκπαίδευση των στρατιωτικών του Αζερμπαϊτζάν στη χρήση τους.
.
Τα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μας δείχνουν ότι χάρη στις ακριβείς αεροπορικές επιδρομές, που πραγματοποιήθηκαν με τα ισραηλινά μην επανδρωμένα επιθετικά αεροσκάφη Harop και τα τουρκικά μην επανδρωμένα επιθετικά αεροσκάφη Bayraktar TB2 ή με ισραηλινούς αντιαρματικούς πυραύλους Spike NLOS, το Αζερμπαϊτζάν κατάφερε να εξουδετερώσει έναν εντυπωσιακό αριθμό αρμενικού στρατιωτικού εξοπλισμού. Αυτό επέτρεψε στον στρατό του Αζερμπαϊτζάν να επιτύχει τον πρωταρχικό του στόχο να κατακτήσει σχεδόν το 20% του εδάφους του θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

• Στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και πιθανές μελλοντικές εξελίξεις

Ο τρόπος με τον οποίο οι Αζερμπαϊτζάνοι σχεδιάζουν και πολεμούν μοιάζει πολύ με τα πρότυπα του ΝΑΤΟ. Υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι ο τουρκικός στρατός, χάρη στα πιο αποτελεσματικά αυτοματοποιημένα συστήματα, είναι εκείνος που διασφαλίζει τη de facto στρατηγική διοίκηση της επιχείρησης του αζερικού στρατού στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αυτός είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο η Ρωσία αποφάσισε να παρακολουθήσει τις μάχες στην περιοχή πολύ προσεκτικά και επίσης να δοκιμάσει τα νέα της ηλεκτρονικά μέσα πολέμου.

• Τι ενδιαφέρει τους Ρώσους στον πόλεμο Ναγκόρνο-Καραμπάχ;.

Μέχρι τώρα, υπήρχε η τάση να θαυμάσουμε την εξαιρετική ικανότητα των αζερμπαϊτζάνων μην επανδρωμένων επιθετικών αεροσκαφών να εκτελούν, στο πλαίσιο μιας και μόνης αποστολής, τον εντοπισμό και την εξουδετέρωση των αρμενικών στρατιωτικών μέσων. Αυτό είναι λάθος, η αλήθεια είναι ότι είναι ο τουρκικός στρατός που ανιχνεύει τους αρμενικούς στόχους στο έδαφος και στον αέρα, και στη συνέχεια αναφέρει τις συντεταγμένες GPS τους στα αζερικά επιθετικά UAV.Λίγες ώρες πριν ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μιλήσει στο τηλέφωνο με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βίντεο που αποδίδεται στο Αρμενικό Υπουργείο Άμυνας εμφανίστηκε στα κοινωνικά μέσα. Εξηγεί πώς ο τουρκικός στρατός ανιχνεύει τους αρμενικούς στρατιωτικούς στόχους και πώς μεταδίδει τις συντεταγμένες τους στα αζερικά UAV. Στον παραπάνω χάρτη, βλέπουμε τη διαδρομή του τουρκικού αεροπλάνου E-7A AEW που πετά 30-40 χλμ. από τα σύνορα με την Αρμενία.

Ο τουρκικός στρατός διαθέτει 4 αεροσκάφη E-7A AEW, Boeing 737 στα οποία η Northrop έχει τοποθετήσει μια σταθερή κεραία ραντάρ στη ζώνη L (1 – 2 GHz) και όχι μια περιστρεφόμενη κεραία όπως αυτή του E-3 AWACS. Όταν το E-7A πετά σε υψόμετρο 9.000 μ, το ραντάρ μπορεί να παρακολουθεί 180 στόχους και έχει απόσταση ανίχνευσης εναέριων στόχων 600 χλμ. Ο εξοπλισμός ELINT (Electronic Signals Intelligence) χρησιμοποιεί την ίδια κεραία και μπορεί να ανιχνεύσει εχθρικά ραντάρ μέχρι 850 χλμ. Το E-7A AEW είναι παρόμοιο με το ρωσικό Beriev A-100 (εξοπλισμένο με ραντάρ Vega Premier) και χρησιμοποιείται ως ιπτάμενη επιτελική διοίκηση. Ταυτόχρονα, το E-7A AEW είναι και πληροφορικός κόμβος, που μεταδίδει και λαμβάνει την εναέρια και επίγεια διάταξη τακτικής, στους πιλότους στα αεροπλάνα τους και στις μονάδες στο έδαφος. Αν και αυτό παραβλέπεται, το ραντάρ MESA (Multi-Role Electronically-Scanned Array) έχει επίσης τη δυνατότητα ανίχνευσης θωρακισμένων οχημάτων ή πολεμικών πλοίων σε απόσταση 180-240 χλμ. Υποθέσουμε ότι το αεροσκάφος E-7A ξεκίνησε τις εναέριες αναγνώρισεις λίγους μήνες πριν από την έναρξη της εισβολής του Αζερμπαϊτζάν. Με αυτό το τρόπο, το Γενικό Επιτελείο του Τουρκικού Στρατού είχε στο χάρτη τη θέση όλων των αρμενικών όπλων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Στη συνέχεια, ολοκλήρωσε τον χάρτη της επιχείρησης με τα μέσα ενίσχυσης που έφερε η Αρμενία. 
.
Το βίντεο δείχνει επίσης ότι, μετά από πρόταση της Τουρκίας, ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν οργάνωσε περιοχές αεροπορικής εξυπηρέτησης με μην επανδρωμένα αεροσκάφη, όπως και ο στρατός των ΗΠΑ στο Ιράκ και το Αφγανιστάν προκειμένου να μειωθεί ο χρόνος αντίδρασης για να επιτευχθούν οι στόχοι. Ο χάρτης δείχνει επίσης την περιοχή εξυπηρέτησης στην περιοχή Νο. 1, στην οποία υπάρχει αζέρικο αναγνωριστικό και επιθετικό UAV ανά πάσα στιγμή, έτοιμο να επέμβει. Η περιοχή βρίσκεται στα σύνορα με την Αρμενία, πολύ κοντά στη ρωσική στρατιωτική βάση 102, στο Gyumri και το Ερεβάν, όπου βρίσκονται η ρωσική αεροπορική βάση 3624 και το 988^ο σύνταγμα πυραύλων S-300V4. Πριν από την επίθεση των αρμενικών στόχων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ από τις περιοχές αεροπορικής εξυπηρέτησης Νο. 2 και Νο. 3, τα αζερικά UAV επίθεσης λαμβάνουν τις συντεταγμένες αυτών των στόχων, που αποστέλλονται από το αεροσκάφος E-7A AEW.
.
Κατά την άποψή μου, η Αρμενία δεν διαθέτει τόσο ισχυρό ραδιο-ηλεκτρονικό αναγνωριστικό εξοπλισμό για να πραγματοποιήσει μια τόσο εμπεριστατωμένη ανάλυση. Η Ρωσία, πιθανότατα, χάρη στον εξοπλισμό της στρατιωτικής βάσης 102 στο Γουύμρι, έλαβε αυτές τις πληροφορίες και τις έδωσε στην Αρμενία. Με στόχο, που μόλις διαδοθούν, ότι θα προβληματιστεί ο πρόεδρος Ερντογάν για το γεγονός ότι ο Πούτιν γνωρίζει απολύτως όλα όσα κάνει, όχι μόνο αυτά που λέει.
.
Βαλεντίνος  Βασιλέσκου
.
Μετάφραση από ρουμανικά Avic: Διεθνές Δίκτυο
.
*Πιλότος της ρουμανικής Πολεμικής Αεροπορίας, πρώην αναπληρωτής διοικητής των στρατιωτικών δυνάμεων στο αεροδρόμιο Otopeni (Ρουμανία), αποφοίτησε με ειδικότητα τις στρατιωτικές επιστήμες από την Ακαδημία Στρατιωτικών Σπουδών στο Βουκουρέστι 1992.
.