Νίκος Μελέτης

Σοβαρό πρόβλημα συνεννόησης ακόμη και για το τι συζητείται και τι αποφασίζεται έχει προκύψει στις τελευταίες συναντήσεις και επαφές του ΓΓ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ με την ελληνική πολιτική ηγεσία και τις ηγεσίες των Υπουργείων Εξωτερικών και Άμυνας, με ευθύνη και του κ. Στόλτενμπεργκ ο οποίος με δημόσιες δηλώσεις του και ανακοινώσεις θέλει να προκαταλάβει συνήθως εμπιστευτικές επαφές και συνεννοήσεις που υπάρχουν μεταξύ των δυο πλευρών.

Πρώτα ήταν η γνωστή επεισοδιακή ανακοίνωση από τον κ. Στολτενμπεργκ για την Συμφωνία των δυο πλευρών για διάλογο με στόχο την θέσπιση μηχανισμού για την αποκλιμάκωση, δήλωση την οποία έσπευσε να διαψεύσει το ΥΠΕΞ αν και αποδείχθηκε ότι και επαφές είχαν ξεκινήσει και παρά την προσπάθεια να υποβαθμιστούν οι διαπραγματεύσεις αυτές κατέληξαν και σε Συμφωνία των στρατιωτικών εκπροσώπων των δυο χωρών στο ΝΑΤΟ.…

Στην προχθεσινή σύνοδο μέσω τηλεδιάσκεψης των Υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ, προέκυψε νέο περιστατικό προβληματικής συνεννόησης . Στο τέλος της ημέρας κανείς δεν γνώριζε τι είχε συμφωνηθεί: Γενικό μορατόριουμ ασκήσεων σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, ακόμη και εντός των χωρικών υδάτων, στην περίοδο εορτών; Μορατόριουμ ασκήσεων μόνο στο Αιγαίο στην περίοδο των εορτών όπως προβλέπει το Μνημόνιο Παπούλια-Γιλμάζ; Ακύρωση μόνο των δυο ασκήσεων που είχαν προγραμματισθεί για την επόμενη εβδομάδα από Ελλάδα και Τουρκία;

Ο κ. Στολτενμπεργκ έσπευσε να ανακοινώσει συμφωνία των δυο υπουργών για την ακύρωση των δύο ασκήσεων που είχαν προγραμματίσει οι δυο χώρες στις εθνικές εορτές αντίστοιχα. Η Τουρκία για την 28η Οκτωβρίου και η Ελλάδα για την 29η Οκτωβρίου.

«Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η Ελλάδα και η Τουρκία αποφάσισαν να ακυρώσουν τις στρατιωτικές ασκήσεις που είχαν προγραμματισθεί για την επόμενη εβδομάδα στις εθνικές εορτές τους. Καλωσορίζω αυτή την απόφαση», δήλωσε ο ΓΓ του ΝΑΤΟ.

Ο κ. Στολτενμπεργκ μίλησε συγκεκριμένα για τις προγραμματισμένες ασκήσεις την επόμενη εβδομάδα. Ούτε για μορατόριουμ, ούτε για οτιδήποτε άλλο. Εξάλλου δεν θα μπορούσες να πει και πολλά καθώς η απαγόρευση ασκήσεων στην διάρκεια θρησκευτικών ή εθνικών εορτών και στην διάρκεια του καλοκαιριού αποτελεί δέσμευση από το Μνημόνιο Παπούλια-Γιλμάζ (1988) το οποίο φυσικά παραβιάζεται συστηματικά.

Το Ελληνικό Υπουργείο Άμυνας μέχρι και το πρωί του Σαββάτου δεν επιβεβαίωνε την ανακοίνωση του κ. Στόλτενμπερκ και ενώ πηγές ανέφεραν ότι για την συγκεκριμένη άσκηση είχε μεν εκδοθεί NAVTEX για δέσμευση της περιοχής δεν είχε γίνει προγραμματισμός άσκησής, το δελτίο τύπου του ΥΕΘΑ σχετικά με την συμμετοχή του κ. Παναγιωτόπουλου στη Σύνοδο ανέφερε τα εξής: «…Ο Γενικός Γραμματέας NATO κ. Γιενς Στόλτενμπεργκ πρότεινε αμοιβαία αναστολή δραστηριότητος στρατιωτικών ασκήσεων σε περίοδο εορτών και προέτρεψε την Τουρκία να αποφύγει τη συνέχιση των σεισμικών ερευνών και να επιλύσει οποιαδήποτε διαφορά βάσει του Διεθνούς Δικαίου».

Έτσι χωρίς να δίνεται καμία απάντηση για το εάν πράγματι υπήρξε τέτοια συμφωνία, δινόταν η εντύπωση ότι η πρόταση αφορούσε συνολικό μορατόριουμ για τις περιόδους εορτών, όπως ακριβώς προβλέπει το Μνημόνιο Παπούλια-Γιλμάζ.

Αντιθέτως ο τούρκος υπουργός άμυνας Χ. Ακάρ έδινε άλλη εκδοχή που ταίριαζε με εκείνη του Γ. Στόλτενμπεργκ.

«Η γειτονική μας χώρα, Ελλάδα είχε εκδώσει NAVTEX για τις 29 Οκτωβρίου και εμείς για τις 28 Οκτωβρίου. Αξιολογήσαμε τις χθεσινές εξελίξεις και κάναμε μια πρόταση σύμφωνα με τη γενική ροή και τις αρχές της συνάντησης. Είπαμε ως δείγμα καλής θέλησης ότι μπορούμε να ακυρώσουμε αυτή τη NAVTEX για να συμβάλουμε στην ενίσχυση του διαλόγου και κάναμε πρόταση στην Ελλάδα. Ο Γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ εξέφρασε την στήριξη του προς την πρόταση μας την οποία στήριξε και ο Έλληνας ομόλογος μου και ότι προσεγγίζει θετικά στην πρόταση της Τουρκίας».

Αργά το βράδυ της Παρασκευής και ενώ υπήρχε θολή εικόνα για το τι είχε συμφωνηθεί, με αρκετούς στην Αθήνα να θεωρούν ότι επρόκειτο περί γενικού μορατόριουμ, η Τουρκία εξέδωσε τρεις NAVTEX για ασκήσεις οι οποίες βεβαίως δεν έχουν καμία σχέση με το Αιγαίο και αφορούν κυρίως τουρκικά χωρικά ύδατα στην νότια Τουρκία ανατολικά του Καστελόριζου, άρχισε ο νέος κύκλος ερμηνειών για το εάν πρόκειται για παραβίαση μορατόριουμ η όχι….

Με δεδομένο ότι η στάση του Γ. Στολτενπεργκ είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων «ίσων αποστάσεων» απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στον χειρισμό τέτοιων θεμάτων που άπτονται των ελληνοτουρκικών ειδικά αυτή την περίοδο. Η συζήτηση πρέπει να είναι καθαρή και να έχουν τουλάχιστον όλες οι πλευρές την ίδια αντίληψη για το τι συζητήθηκε, που υπήρξε συμφωνία, που διαπιστώθηκε διαφωνία.

Οι νεφελώδεις συζητήσεις δεν βοηθούν κανέναν άλλο, παρά τον κ. Στόλτενμπεργκ να εμφανίζει κάθε τρεις και λίγο υποτιθέμενες «επιτυχίες» του και την Τουρκία που συνηθίζει να ψαρεύει στα θολά νερά…

www.liberal.gr