Η ανεξέλεγκτη διάδοση των στρατιωτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών και η παντελής έλλειψη κανόνων χρήσης τους χαρακτηρίζει την «δεύτερη Εποχή των Drones» προειδοποιεί η ειδική εισηγήτρια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για θέματα εξωδικαστικών, συνοπτικών ή αυθαίρετων εκτελέσεων, Agnès Callamard.

«Δεν υπάρχουν αυστηροί κανόνες που να διέπουν την ανάπτυξη, διάδοση, εξαγωγή (των drones) ή την δυνατότητα χρήσης βίας. Καμμία διαφάνεια. Καμμία αποτελεσματική εποπτεία. Καμμία λογοδοσία» δηλώνει στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ.

Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αξιολογήσει την πρόκληση που συνιστά η εξέλιξη των οπλισμένων drones σε σχέση με το Διεθνές Δίκαιο, τονίζει η Γαλλίδα εμπειρογνώμων. «Οι επιδρομές με drones φαίνεται ότι είναι εξίσου προσφιλείς σε άτομα που λαμβάνουν αποφάσεις και σε στρατιωτικούς για την αποδοτικότητα, την αποτελεσματικότητα, την προσαρμοστικότητα, τον βαθμό αποδοχής τους, την δυνατότητα διάψευσης και τα πολιτικά οφέλη» λέει χαρακτηριστικά.

Οι παρατηρήσεις της ανεξάρτητης εισηγήτριας έγιναν κατά την παρουσίαση έκθεσης προς τον διεθνή οργανισμό για τις στοχευμένες δολοφονίες με οπλισμένα drones υπό το πρίσμα της διάδοσης της χρήσης πολεμικών UAV και της διεύρυνσης των δυνατοτήτων τους την τελευταία πενταετία. «Από το 2011, τουλάχιστον 11 χώρες φέρονται να έχουν αναπτύξει οπλισμένα drones με σκοπό την χρήση βίας, όπως στοχευμένες δολοφονίες» επισημαίνει.

Σύμφωνα με την Ανιές Καλιμάρ, τουλάχιστον 102 χώρες διαθέτουν στρατιωτικά drones σε υπηρεσία, με 35 εξ αυτών να κατέχουν τα μεγαλύτερα και πιο φονικά. Περίπου 40 ακόμη κατέχουν ή προμηθεύονταν εξοπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Στην έκθεσή της φιγουράρουν χώρες όπως η Βρετανία, η Αίγυπτος, το Ιράν, το Ιράκ, το Ισραήλ, η Νιγηρία, το Πακιστάν, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Κρατικές και μη οντότητες αναπτύσσουν όλο και πιο προηγμένες τεχνολογίες drone και πολλές χώρες επιδιώκουν να γίνουν μέλη του ‘drone power club’, υπογραμμίζει.

Η κα Καλιμάρ ζητεί από τις χώρες που διαθέτουν οπλισμένα drones την θέσπιση διαφανών διαδικασιών με στόχο την καθιέρωση ρυθμιστικών κανόνων και μηχανισμών απόδοσης ευθυνών για την χρήση και εξαγωγή τους. Προτείνει δε μεταξύ άλλων στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών την διεξαγωγή διεθνούς έρευνας και αποστολών πραγματογνωμοσύνης σχετικά με τις δολοφονίες με drones.

Μάλιστα στην έκθεσή της χαρακτηρίζει την αμερικανική επιδρομή με drone έξω από το διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο του πανίσχυρου Ιρανού Στρατηγού Κάσεμ Σολεϊμάνι «παράνομη» και «αυθαίρετο φόνο» που παραβιάζει τον Χάρτη του ΟΗΕ. Υπενθυμίζεται ότι στην επιδρομή της 3^ης Ιανουαρίου σκοτώθηκε και ο Ιρακινός συνεργάτης του, Αμπού Μαχντί αλ-Μουχάντισι, επικεφαλής φιλοϊρανών παραστρατιωτικών στο Ιράκ.

Οι χαρακτηρισμοί της προκάλεσαν δηλώσεις επιδοκιμασίας από τον πρεσβευτή του Ιράν στην Γενεύη ο οποίος δεν έχασε την ευκαιρία για μια «αγιογραφία» του Σολεϊμάνι και μύδρους από την πλευρά των ΗΠΑ. «Θέλει ιδιαίτερη πνευματική ανεντιμότητα η υποβολή μιας έκθεσης που καταδικάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες επειδή έδρασαν σε αυτοάμυνα, εξωραΐζοντας το διαβόητο παρελθόν του Στρατηγού Σολεϊμάνι, ενός εκ των πλέον θανατηφόρων τρομοκρατών του κόσμου» ήταν η οργισμένη απάντηση της εκπροσώπου του Στέητ Ντηπάρτμεντ.

Σημειωτέον ότι η Ανιές Καλαμάρ δεν μιλά εξ ονόματος του ΟΗΕ, απλώς αναφέρει σε αυτόν. Δεδομένης της πολυδιαφημισμένης χρήσης τουρκικών UAV σε επιχειρήσεις σε Συρία και Λιβύη, για τις οποίες επαίρεται η Άγκυρα, να περιμένουμε ότι η επόμενη έκθεση της ειδικής εισηγήτριας των Ηνωμένων Εθνών θα περιλαμβάνει τις τουρκικές… «αυθαιρεσίες» σε ξένες χώρες;

Αλέξανδρος Θεολόγου

www.ptisidiastima.gr