Του Dan Arbell

Από τις αρχές Μαρτίου, όταν επιβεβαιώθηκε το πρώτο κρούσμα κορονοϊού στην Τουρκία, η χώρα δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει το ξέσπασμα της πανδημίας, καθώς έχουν επιβεβαιωθεί συνολικά 163.100 κρούσματα, και έχουν ανακοινωθεί 4.515 θάνατοι μέχρι σήμερα. Χρειάστηκε να περάσουν κάποιες ημέρες προτού ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan επιβάλει τα αυστηρά μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, απαγόρευση κυκλοφορίας, αλλά σχεδόν τρεις μήνες μετά, τα στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχει πτώση στον αριθμό των θανάτων, των επιβεβαιωμένων περιπτώσεων και των ασθενών στις ΜΕΘ.

Την 1η Ιουνίου ήρθησαν οι περιορισμοί ταξιδιών με τρένο, άνοιξαν τα εστιατόρια, τα καφέ, τα πάρκα και οι αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς και τα μουσεία, οι παραλίες και το Μεγάλο Παζάρι της Κωνσταντινούπολης. Ο πρόεδρος και οι υπουργοί στην κυβέρνηση του έχουν καταστήσει σαφές ότι τα νέα μέτρα αντανακλούν την κατανόηση ότι η χώρα βρίσκεται σε τροχιά επιστροφής στις συνθήκες προ Μαρτίου, αλλά ακόμη δεν βρίσκονται εκεί. Παρόλα αυτά, οι Τούρκοι αξιωματούχοι ασφαλώς είναι ενθαρρυμένοι από την πτωτική τάση της ασθένειας. Ο Erdogan προχώρησε ακόμη περισσότερο λέγοντας ότι η κυβέρνησή του είχε αντιμετωπίσει τον κορονοϊό καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση στον κόσμο.

Οι εθνικοί οικονομικοί δείκτες προκαλούν ανησυχία

Πέρα από το ζήτημα της υγείας που αντιμετωπίζει η χώρα, η περιοχή η οποία έχει πληγεί περισσότερο σοβαρά από την πανδημία, είναι η οικονομία της Τουρκίας, η οποία βρισκόταν σε ευάλωτη θέση πριν από την πανδημία, με ένα νόμισμα που υποχωρεί (άνοδος του δολαρίου έναντι της τουρκικής λίρας 13% στις αρχές του 2020), υψηλό χρέος, μειούμενα συναλλαγματικά αποθέματα και αύξηση της ανεργίας (13,4% τον Ιανουάριο).

Από τον Μάρτιο οι κλάδοι που δεν προσφέρουν τα είδη πρώτης ανάγκης, έκλεισαν και έχει σταματήσει τις δραστηριότητες ο μεγάλος κλάδος του τουρισμού. Η κυβέρνηση διέθεσε δεκάδες δισ. λίρες για χρηματοδότηση σε επιχειρήσεις, στήριξη των ανέργων και αναβολή των πληρωμών στεγαστικών δανείων. Τα τρία ζητήματα που προκάλεσαν τις περισσότερες ανησυχίες στην τουρκική ηγεσία, είναι η πτώση της λίρας έναντι του αμερικανικού δολαρίου, η άνοδος της ανεργίας και η πτώση των συναλλαγματικών αποθεμάτων. Στις 6 Μαΐου, η λίρα υποχώρησε στο χαμηλότερο καταγεγραμμένο επίπεδο έναντι του δολαρίου, οι εκτιμήσεις για την ανεργία βρίσκονται στο 17,2% και τα μεικτά συναλλαγματικά αποθέματα μειώθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2009 (στα 77,4 δισ. δολάρια σύμφωνα με το ΔΝΤ) εξαιτίας της πολιτικής της κεντρικής τράπεζας να πουλήσει περίπου 44 δισ. δολάρια για να τονώσει τη λίρα.

Οι αναλυτές προβλέπουν ήδη ένα έτος ύφεσης, συμπεριλαμβανομένης της κατάρρευσης του τουρισμού, κάτι που θα ενισχύσει τις πιέσεις στο έλλειμμα και στη λίρα. Αντιμετωπίζοντας αυτές τις δυσκολίες, ο Erdogan έχει απορρίψει τις συστάσεις ειδικών να αποδεχθεί την στήριξη του ΔΝΤ. Ενώ οι όχι και τόσο καλές αναμνήσεις από την παρέμβαση του Δ.Ν.Τ το 1998 στην τουρκική οικονομία είναι ακόμη φρέσκες, οι επικριτές του προέδρου επισημαίνουν ότι η άρνηση του να δεχθεί βοήθεια από το Δ.Ν.Τ προκύπτει από πολιτικούς και όχι από οικονομικούς λόγους, καθώς η στήριξη από το Δ.Ν.Τ δεν συμβαδίζει με την εικόνα που προσπαθεί να περάσει ο Erdogan για την Τουρκία, ως μια παγκόσμια δύναμη και επίσης θα δείξει στο εσωτερικό τις δικές του λανθασμένες κινήσεις στην οικονομία.

Σε αυτό το πλαίσιο, φαίνεται ότι ο Erdogan τοποθετεί τις περισσότερες ελπίδες του στη δημιουργία πιστωτικών γραμμών/γραμμών ανταλλαγής με ξένες κεντρικές τράπεζες, κυρίως με την αμερικανική Federal Reserve και τις ευρωπαϊκές τράπεζες, για να αναζωογονήσει την τουρκική οικονομία. Ωστόσο για την ώρα, τα αμερικανικά και ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν δείχνουν σημάδια ευελιξίας και επιμένουν ότι η Τουρκία πρέπει να πληροί τα αυστηρά κριτήρια εάν επιθυμεί να καθιερώσει τις γραμμές ανταλλαγής.

Καθώς οι επιλογές της Τουρκίας φάνηκε να εξαντλούνται, ο σύμμαχος της το Κατάρ έχει έρθει να τη διασώσει, ανακοινώνοντας στις 20 Μαΐου τον τριπλασιασμό της συμφωνίας νομισματικής ανταλλαγής με την Τουρκία από τα 5 δισ. δολάρια στα 15 δισ., προσφέροντας την πολύ αναγκαία ξένη χρηματοδότηση για να ενισχυθούν τα εξαντλημένα αποθεματικά της Τουρκίας. Παρόλα αυτά, η Τουρκία συνεχίζει την επιθετική γοητεία της με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, με την ελπίδα ότι μπορεί να διασφαλίσει περισσότερη χρηματοδότηση στις επόμενες εβδομάδες, εν όψει ενός δεύτερου κύματος κορονοϊού που μπορεί να έλθει το φθινόπωρο.

 Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδω: https://www.iiss.org/blogs/analysis/2020/06/turkey-economy

Πηγή: capital.gr