Γιάννης Σπανός   

Πολλοί ξένοι διερωτώνται πώς οι Έλληνες μπόρεσαν ν’ αντιμετωπίσουν τη φονική επιδημία που μολύνει την υδρόγειο, ανοίγοντας απέραντα νεκροταφεία στο μακάβριο πέρασμά της. Πώς τα κατάφερε ο Ελληνισμός να παραμείνει όρθιος στην τρικυμία του αφανισμού που σαρώνει τον πλανήτη. Και μετατρέπει έθνη και λαούς σε θλιβερές ακολουθίες νεκρών που οι άνθρωποι δεν μπορούν ν’ αποχαιρετήσουν στις τελευταίες στιγμές της ζωής. Το περιοδικό «Τάιμ» επιχειρεί μια έρευνα του νέου ελληνικού φαινομένου που εκφράζεται από ένα συνήθως αλληλοσυγκρουόμενο πλήθος κομμάτων, που συνασπίζονται σε μέτωπο, εναντίον αοράτου εχθρού. Και στα Βαλκάνια ακούγονται δοξαστικά που θέλουν την Ελλάδα  ηγέτιδα χώρα στην υπευθυνότητα. Στην οποία συμμετέχει, βέβαια, και η Κύπρος μας με, ώς τώρα,  επινίκεια. Είναι απορίες ξένων που δεν βρίσκουν απάντηση στο ερώτημα του Νίτσε, ότι όλοι αναζητούν το φαρμάκι που θα εξοντώσει τους Έλληνες χωρίς να το βρίσκουν. Και πως ο Μαρξ κι ο Λένιν μελετούσαν αρχαία ελληνικά έργα στην ανάπτυξη των θεωριών τους.

Πιστεύω πως την απάντηση προβάλλει η έρευνα στα ελληνικά πεπραγμένα. Που πληροφορεί ότι το μυστήριο αναβλύζει από τις επάλξεις της σκέψης. Από την αχανή ιστορία της φιλοσοφίας της εμπειρίας αφάνταστων περιπετειών και εμμονών, στην αρχή των όντων του πολιτισμού των ιδεών, των αρετών και των συστημάτων δημιουργίας του σωστού ανθρώπου. Της γενέσεως των κοινωνιών του πνεύματος που εμπνέει τις αρχές και τις αξίες του κόσμου. Και τη δύναμη της μνήμης που πυργώνει την αξία του ανθρωπισμού και την προοπτική της ζωής. Οι Πυθαγόρειοι και εν συνεχεία ο Πλάτων, απάλλαξαν την αλήθεια μιας επιδημίας από τη «θεομηνία», που εμφάνιζε τον εφιάλτη σαν οργή θεού και έβλεπαν το Σύμπαν σαν ενότητα συμμετρίας με την ερμηνεία των φαινομένων, όπως οι επιδημίες. Και λογικά απάλλαξαν την αλήθεια από τις αισθήσεις και την εισήγαγαν στο μυαλό.    

Η ελληνική σκέψη ορμάται από την ανάθεση της πανδημίας στο μυαλό και στη συσπείρωση έναντι του αοράτου κινδύνου. Και στην εξέλιξη φώτισαν τα ερωτήματα οι επιστήμες των αιώνων, με αναλύσεις γεγονότων και συμπερασμάτων. Από τον καιρό του Ομήρου, του Θαλή του Μιλησίου, του Αναξίμανδρου, του Δημόκριτου, των τραγικών, του Θουκυδίδη. Που ανάστησαν από το χάος τον Αισχύλο με τον «Προμηθέα», τον Σοφοκλή με τον «Οιδίποδα», τον Θουκυδίδη με την «Ξυγγραφή» και την εκπληκτική περιγραφή της επιδημίας που θέρισε την Αθήνα (430 π.Χ.) και τον Ιπποκράτη με την προτροπή του «προλαμβάνειν ή θεραπεύειν». Το σύστημα που οι Έλληνες εφάρμοσαν τώρα. Διότι οι Έλληνες, τρεις χιλιάδες χρόνια πριν, έμαθαν να σκέπτονται και να εδραιώνουν τον πολιτισμό που ο  Χριστιανισμός αξιοποίησε ως εφαλτήριο της εξάπλωσής του. Διέγραφαν τις αισθήσεις και αντιμετώπιζαν τα πράγματα με τη συνολική σκέψη και αντίδραση, απαλλαγμένοι από την υλική ωφέλεια έναντι της προσφοράς. Με γνώμονα τον ανθρωπισμό. Η αναζήτηση οδήγησε στον Αισχύλο, στους Πλατωνικούς διαλόγους, στον Σωκράτη και στο μέγα επίτευγμα της αναλλοίωτης στον αιώνα «ανθρωπιάς»! Στο φιλότιμο! Μια καθαρά ελληνική αξία που λεκτικά υπάρχει μονάχα στο λεξικό μας. Γιατί δεν υπάρχει ξένη λέξη που να αποδίδει το νόημά της. Και οι αποδεικτικές ενέργειες παραδίδονται από την Ιστορία. Οι Έλληνες το 490 πολέμησαν την «επιδημία» των Περσών για να σώσουν την ανθρωπότητα. Ναυμάχησαν στη Σαλαμίνα το 480 για να σώσουν τον κόσμο από τη λαίλαπα του Ξέρξη. (Αισχύλου «Πέρσαι»). Στις Θερμοπύλες πολέμησαν για την τιμή του ανθρώπου.(Ηρόδοτος). Το 1917 μπήκαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ((Μαρκεζίνης) ΑΝΤΑΝΤ εναντίον Γερμανίας, Αυστροουγγαρίας, Βουλγαρίας, Τουρκίας. Το 1940 οι Έλληνες, υπό δικτατορία, χωρίς διαφώτιση, πολέμησαν τον φασισμό. Το 1955 αγωνίστηκαν εναντίον της Βρετανικής αυτοκρατορίας. (Διγενής). Πίσω από τα γεγονότα υπάρχει η πανάρχαιη ελληνική πνοή του ανθρωπισμού. Οι Έλληνες υπέδειξαν πως ο πυρήνας της Δημιουργίας ήταν ο άνθρωπος και υπέβαλαν την ύψιστη ανάγκη να τον τελειώσουν υπαρξιακά με ανώτερες ιδέες και αρετές διά της αναγνώρισης της άγνοιάς του, «εν οίδα ότι ουδέν οίδα» (Σωκράτης), και της στροφής στον εσωτερικό κόσμο που καταργούσε τον εγωισμό στην εξέλιξη του Δελφικού «γνώθι σ’ αυτόν». Που εξύψωνε το ιδεώδες του ανθρωπισμού (Πλάτων) και μετατρεπόταν στην εστία των επιτευγμάτων που στεφάνωναν με δάφνη την προέλαση στα μεγαλεία του  πολιτισμού. 

Το φαινόμενο του σύγχρονου Ελληνισμού που απαλύνει τον πανικό μιας πανδημίας, είναι γέννημα και προέκταση των καταβολών μας. Προελαύνει στον χρόνο με δόρυ τον ανθρωπισμό. Δεν κυνηγά τον πλούτο. Προσφέρει. Μετατρέπει τον χωροχρόνο του σε νέο Ασκληπιείο ιάσεως του ανθρώπινου πόνου. Ο σημερινός Έλληνας βλέπει την απελπισία με ιαματική ανθρωπιά. Την προσκομίζει στην ώρα του ανθρώπινου πάθους η παράδοση. Το μυστήριο αναπηδά από την καταχνιά του Καυκάσου, όπου ο Προμηθέας μαρτυρεί γιατί δώρισε στους ανθρώπους το φως. Και είναι κρίμα που οι πολιτικοί φωτοσβέστες αποκόπτουν τον Νεοέλληνα από τις πηγές ερμηνειών των φαινομένων, με την κατάργηση της κλασικής σπουδής που οι ξένοι υπηρετούν με την παιδεία τους. Γιατί διαισθάνονται από καταβολών πως στα βάθη της σκέψης και στα νοήματά της, θα αναλύσουν τα συστατικά και θα επιλύσουν την πανδημική συμφορά.