Κωνσταντινούπολη -Χρειάστηκαν 16 δικαστές για να καταδικάσουν τους Κούρδους πολιτικούς Kisanak και Sebahat Tuncel, με την κατηγορία πως ανήκουν σε εγκληματική οργάνωση, τον περασμένο χρόνο.

Η δίκη τους στο Diyarbakir, την μεγαλύτερη Κουρδική πόλη στην νοτιοανατολική Τουρκία, ολοκληρώθηκε σε 12 συνεδριάσεις, δεδομένου ότι εκείνη την περίοδο η επιτροπή των τρειών δικαστών διέπραττε συνεχώς δίκες. Οι γυναίκες, οι οποίες διατηρούν την αθωότητά τους, πήγαν στο δικαστήριο μόνο μία φορά, για να ακούσουν την ”ένοχη” ετυμηγορία.

Ο δικηγόρος τους Cihan Aydin, ανέφερε πως η υπεράσπιση ήταν αδύνατο να επιτύχει, καθώς δεν γνώριζε ποιός επρόκειτο να δικαστεί. Οι δικαστές ήταν οι περισσότεροι νέοι και άπειροι, άλλαζαν συνεχώς στα έδρανα, χωρίς εξηγήσεις.

”Η θέση επίσης του επικεφαλής δικαστή έχει αλλάξει τέσσερις φορές”, δήλωσε ο Aydin, δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πρόεδρος τοπικού δικηγορικού συλλόγου. ”Σε κάθε ακροαματική διαδικασία υπήρχε ία νέα ομάδα δικαστών και κάθε φορά έπρεπε να ξεκινήσουμε την υπεράσπιση από την αρχή. Ήταν αδύνατο για τους δικαστές να διαβάσουν τις χιλιάδες σελίδες του φακέλου της υπόθεσης, με αποτέλεσμα κάθε φορά να πρέπει να συνοψίζουν τα περιεχόμενα του κατηγορητηρίου”, δήλωσε ο Aydin.”Ήταν δουλειά μας να διδάξουμε τους δικαστές”.

Το δικαστήριο αρνήθηκε να σχολιάσει την υπόθεση.

Οι κατηγορίες για τρομοκρατία που εχρησιμοποιήθησαν για δύο γυναίκες σαν τις προαναφερθείσες έχουν γίνει πλέον πολύ συχνές στην Τουρκία, ειδικά μετά την αποτυχημένη προσπάθεια του στρατιωτικούς πραξικοπήματος ενάντια στον Tayyip Erdogan το 2016. Ακολούθησαν μαζικές συλλήψεις.

Επίσης, πολύ συνήθης τακτική είναι αυτή του να αλλάζουν δικαστές πάνω σε μία δίκη, το Reuters ανέφερε πως χρειάστηκαν πάνω από 12 για την προαναφερθείσα υπόθεση. Οι Τούρκοι υπεύθυνοι δηλώνουν πως τέτοιες αλλαγές αποτελούν ρουτίνα, καθώς οφείλονται σε λόγους υγείας. Οι δικαστές από τους οποίους πήρε συνέντευξη το Reuters ανέφεραν πως η διαδικασία αυτή είναι ένας τρόπος της κυβέρνησης να ελέγχει τα δικαστήρια.

”Ο συνεχής ανασχηματισμός των δικαστών είναι ένας απλός αλλά πολύ χρήσιμος μηχανισμός. Για κάθε φορά που η κυβέρνηση εμπλέκεται με τέτοιο τρόπο στο δικαστικό σώμα, υπάρχουν εκατοντάδες ακόμα υποθέσεις στις οποίες οι δικαστές μαθαίνουν το μάθημά τους”, δηλαδή να μην αντιδρούν στα κυβερνητικά συμφέροντα, ανέφερε ο Gareth Jenkins, πολιτικός αναλυτής που εργάζεται στην Κωνσταντινούπολη.

Ούτε το γραφείο του Ερντογάν, αλλά ούτε και το Υπουργείο Δικαιοσύνης έδωσε απάντηση σχετικά με τα λεγόμενα του άρθρου. Ο Mehmet Yilmaz αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων, που αποτελεί κρατικό φορέα που διορίζει δικαστικά στελέχη, ανέφερε ότι το νομικό σύστημα της Τουρκίας ”δεν βρίσκεται πίσω από οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο”.

Το δικαστικό σώμα χρησιμοποιείται για να προωθεί την κυβερνητική ατζέντα εδώ και δεκαετίες στην Τουρκία. Υπό τον Ερντογάν, αναφέρουν οι αντίπαλοί του, έχει αναπτυχθεί ως ένα πολιτικό στήριγμα και έχει εκκενωθεί σε πρωτοφανή βαθμό.

Στο πλαίσιο της εκκαθάρισής του χιλιάδες δικαστές έχουν απολυθεί από την κυβέρνηση για τον σκοπό αυτό. Έχουν αντικατασταθεί από άπειρους νεοφερμένους, ακατάλληλα εξοπλισμένους για να χειριστού την δραματική αύξηση στο φόρτο εργασίας, η οποία έχει προκύψει μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Τουλάχιστον το 45% των περίπου 21.000 δικαστών της Τουρκίας έχουν τριετή εμπειρία, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

”Δεν ισχυριζόμαστε πως το κυβερνητικό σώμα ήταν ανεξάρτητο από τις κυβερνήσεις στο παρελθόν” ανέφερε ο Zeynel Emre, νομοθέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος CHP της αξιωματικής αντιπολίτευσης. ”Ωστόσο μία περίοδος όπως αυτή, όπου η κυβέρνηση χρησιμοποιεί το δικαστικό σώμα σαν ξίφος της πολιτικής και ειδικά έναντι της αντιπολίτευσης, δεν έχει ξαναϋπάρξει”.

Από την μέρα σύλληψής τους το 2016, η Kisanak και η Tuncel ήταν εξέχουσες προσωπικότητες στην εδώ και δεκαετίες εκστρατεία της Κουρδικής μειονότητας για κοινωνική, οικονομική και πολιτική ισότητα. Ο Kisanak, 58 ετών, πρώην δημοσιογράφος είχε πρόσφατα εκλεγεί δήμαρχος του Diyarbakir. Ο Tuncel, 44 ετών, ήταν νομοθέτης σε τοπικό δικαστήριο. Φυλακίστηκαν για 15 χρόνια  ο καθένας, με τις κατηγορίες πως διέδιδαν τρομοκρατική προπαγάνδα και συμμετείχαν στην τρομοκρατική οργάνωση ΡΚΚ, το οποίο έχει απαγορευτεί στην Τουρκία, ενώ ταυτόχρονα έχει κατηγορηθεί ως τρομοκρατική οργάνωση και από τις ΗΠΑ και από την ΕΕ.

Ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Κωνσταντινούπολης, Mehmet Durakoglu, δήλωσε πως χρησιμοποιώντας το δικαστικό σώμα ως εργαλείο εναντίον των αντιπάλων του, η κυβέρνηση του Ερντογάν ”κατάφερε αυτό που δεν μπορούσε να κάνει με πολιτικά μέσα” στην κάλπη. Η τουρκική κυβέρνηση αντιλαμβάνεται πως το δικαστικό της σύστημα είναι τόσο προηγμένο όσο και κάθε δυτικής χώρας, αλλά και πως οι απειλές κατά της εθνικής της ασφάλειας απαιτούν αυστηρούς αντιτρομοκρατικούς νόμους.

Ο Yilmaz από το Κρατικό Συμβούλιο Δικαστών παραδέχθηκε ότι ”αντιμετωπίζουμε προβλήματα στην ποσότητα εργασίας, η οποία ξεπερνά τον παγκόσμιο μέσο όρο”.

Προκλήσεις

Ο Ερντογάν βρίσκεται επικεφαλής της τουρκικής πολιτικής για σχεδόν δύο δεκαετίες, από το 2003 εώς το 2014 ως πρωθυπουργός και μετέπειτα ως πρόεδρος.

Υπήρξαν προκλήσεις στην εξουσία του. Τ 2013, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τις αυταρχικές πολιτικές του κράτους. Το έναυσμα ήταν ένα κυβερνητικό σχέδιο για την κατασκευή ενός πάρκου στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης. Δύο χρόνια μετά οι ειρηνευτικές συνομιλίες απέτυχαν μεταξύ της κυβέρνησης και του ΡΚΚ, το οποίο για δεκαετίες διεξήγαγε βίαιη αστυνομική εκστρατεία. Τον Ιούλιο του 2016 έγινε απόπειρα πραξικοπήματος

Σε κάθε περίπτωση οι αρχές κατέστειλαν τις εξεγέρσεις.

Το Φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα HDP, που αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο αντιπολιτευτικό κόμμα του τουρκικού κοινοβουλίου, αναφέρει πως χιλιάδες υποστηρικτές του έχουν φυλακιστεί εδώ και χρόνια από τότε που κατέρρευσαν οι συνομιλίες μεταξύ κυβέρνησης και ΡΚΚ. Μεταξύ τους είναι και ο πρώην συναρχηγός του κόμματος Selahattin Demirtas, ο οποίος κρατείται με κατηγορίες περί τρομοκρατίας οι οποίες είναι ψευδείς.

Οι δικηγόροι που υπερασπίζονται τα μέλη του κόμματος HDP αντιμετωπίζουν διώξεις. Το 2017, επιβλήθηκε πρόστιμο στον Aydin, πρόεδρο του δικηγορικού συλλόγου Diyarbakir, για διατάραξη των δικαστικών διαδικασιών. Η καταγγελία προέκυψε το 2012 όταν ο Aydin και άλλοι δικηγόροι υπεράσπισης αποχώρησαν από μία μαζική δίκη Κούρδων ακτιβιστών οι οποίοι κατηγορούνται ότι ανήκουν στο ΡΚΚ. Ο Aydin και οι συνάδελφοί του διαμαρτύρονται για την απόφαση του δικαστηρίου να απολύσει τους πελάτες τους από το κατηγορητήριο. Η υπόθεση του Aydin μετατέθηκε για πέντε χρόνια αργότερα.

Η πρακτική της παρακολούθησης ακτιβιστών και δικηγόρων ”είναι επίσης μέρος της ίδιας τάσης και νοοτροπίας παρακολούθησης του κάθε αντιφρονούντα με σκοπό να υπάρχει ένας έτοιμος φάκελος για κάθε ενδεχόμενο”. δήλωσε ο Aydin. ”Εάν αρχίσετε να μιλάτε πολύ ή εάν αναλαμβάνετε υποθέσεις υψηλού προφίλ θα έχετε παρόμοια κατάληξη”.

Οι διώξεις έχουν επεκταθεί και σε ακαδημαϊκούς. Περίπου 40 ακαδημαϊκοί έχουν κατηγορηθεί για διάδοση προπαγάνδας, επειδή υπέγραψαν αίτημα το 2016, το οποίο καλούσε για τερματισμό της σύγκρουσης με τους Κούρδους στο νοτιοανατολικό τμήμα. Καταδικάστηκαν σε έως και 3 χρόνια φυλάκιση.

Η Yonca Demir, ένας ακαδημαϊκός του Bilgi University ήταν ένας εκ των 2.000 υπογραφόντων της αναφοράς που πυροδότησε την μαζική σύλληψη. Αποκάλεσε την δίκη της ως απάτη.

”Ό,τι και να πεις στο δικαστήριο δεν έχει καμία επίπτωση στους δικαστές.  Από το κατηγορητήριο μέχρι τις αποφάσεις όλα είναι αντιγραφή-επικόλληση”, ανέφερε. ”Ναι όλοι έχουν πολιτικές απόψεις, ωστόσο πρέπει να μην δείχνουν τις ιδεολογίες τους στον νόμο”.

Πραξικόπημα

Ο Ερντογάν κατηγόρησε τον εδραζόμενο στις ΗΠΑ Fethullah Gulen, ως κύριο ενορχηστρωτή του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2016 και άρχισε να απομακρύνει τους υποστηρικτές του από τα δημόσια αξιώματα. Ο Gullen αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη.

Έπειτα από 4 χρόνια περισσότεροι από 91.000 άνθρωποι έχουν φυλακιστεί και 150.000 έχουν χάσει τις δουλειές τους λόγω φερόμενων διασυνδέσεων με τον Gullen. Οι κατηγορίες περιλαμβάνουν την χρήση των υπηρεσιών μιάς τράπεζας που ιδρύθηκε από τον Gullen με σκοπό την επικοινωνία των υποστηρικτών του μέσω κρυπτογραφημένης εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων.

”Μία περίοδος σαν αυτήν όπου η κυβέρνηση κυβερνά το δικαστικό σώμα σαν ξίφος στην πολιτική και ειδικά έναντι στην αντιπολίτευση είναι άνευ προηγουμένου”

Μέχρι τον περασμένο Νοέμβρη 3.926 δικαστές και εισαγγελείς είχαν απομακρυνθεί από τα αξιώματά τους, ανέφερε ο Υπουργός Δικαιοσύνης Abdulhamit Gul στο κοινοβούλιο. Περισσότεροι από 500 είναι στην φυλακή. Οι απελάσεις είχαν ως αποτέλεσμα την έλλειψη έμπειρων δικαστών και εισαγγελέων, ανέφερε στο Reuters ο πρόεδρος του Ανώτατου Εφετείου της Τουρκίας  Ismail Rustu Cirit.

Οι εκκαθαρίσεις έχουν αυξήσει τον φόρτο εργασίας του δικαστικού συστήματος της Τουρκίας. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν ερευνηθεί για την απόπειρα πραξικοπήματος. Κάποιοι ύποπτοι έχουν φυλακιστεί για μήνες χωρίς να τους απαγγελθεί κατηγορία ή ημερομηνία δίκης.

Ο δικηγόρους του Ερντογάν Huseyin Aydin, ανέφερε στο Reuters πως ”οι δίκες του πραξικοπήματος ήταν οι σημαντικότερες στην ιστορία της Τουρκίας”.

”Όταν εξετάζουμε τις γενικές τουρκικές δικαστικές παραδόσεις, βλέπουμε πως αποτελούν υποθέσεις που έχουν τηρηθεί με την μεγαλύτερη δικαστική ακρίβεια” ανέφερε ο Huseyin Aydin.

Όμως δεν συμφωνούν όλοι οι δικηγόροι της Τουρκίας με αυτές τις θέσεις. Τον Αύγουστο, 51 από τις 81 ενώσεις bar της χώρας μποϊκόταραν την τελετή των δικαστών στο μέγαρο του Ερντογάν. ”Ανέφεραν πως οι πολιτικές του Ερντογάν σηματοδοτούν την έλλειψη εξουσιών και παραβιάσεων του κώδικα δεοντολογίας τους. Η ένωση δικηγορικών συλλόγων της Άγκυρας έχει αναφέρει πως το δικαστικό σύστημα έχει περιέλθει στο χάος με τους δικηγόρους φυλακισμένους αλλά και μία αμηχανία και έλλειψη εμπιστοσύνης να πλανάται στους νεοφερμένους εισαγγελείς και δικαστές.

Οι νεοφερμένοι

Αναγνωρίζοντας τους αγώνες του υπουργείου του με το προσωπικό, ο Υπουργός Δικαιοσύνης Gul , δήλωσε στο κοινοβούλιο πως το προηγούμενο έτος η Τουρκία αποσκοπούσε στο να αυξήσει τον αριθμό των δικαστών και εισαγγελέων.

Στοιχεία από το Συμβούλιο Δικαστών και Εισαγγελέων δείχνουν πως έχουν προσληφθεί τουλάχιστον 9.323 δικαστές και εισαγγελείς μετά την απόπειρα του πραξικοπήματος.

Ο Hakki Koylu, πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιοσύνης στον κοινοβούλιο της Τουρκίας, παραδέχθηκε πως κάποιοι δικαστές και εισαγγελείς έχουν διοριστεί ”χωρίς την επαρκή εκπαίδευση”.

Οι αποφάσεις του Ανώτατοι Εφετείου της Τουρκίας αγνοούνται επίσης.

Ο Cirit, πρόεδρος του δικαστηρίου, δήλωσε στο Reuters ότι ο διορισμός δικαστών με εμπειρία μικρότερη των 5 ετών στο Ανώτατο Εφετείο ”θέτει κινδύνους όχι μόνο για την εύλογη διάρκεια των διαδικασιών, αλλά και για το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη”.

Η υπόθεση ανέφερε μία πολύ μικρή διαφωνία σχετικά με ένα χρέος μεταξύ δύο επιχειρήσεων. Ο δικαστής δεν είχε κανένα πρόβλημα να πάρει την απόφαση. Στην συνέχεια προς έκπληξη του Yesim, ζήτησε μία χάρη. Ο δικαστής που φαινόταν μικρότερος από 25 με ρώτησε, ”Κυρία δικηγόρε, μπορείς να με βοηθήσεις να γράψω την ετυμηγορία; Δεν είμαι σίγουρος για το πως πρέπει να την κάνω.” Δεν μπορούσα να μην γελάσω, αλλά γράψαμε μαζί την απόφαση, είπε.

Η Τουρκία δεν δείχνει σημάδια να αλλάζει πορεία. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα ακύρωσε πρόγραμμα εκπαίδευσης δικαστικών αξιωματούχων της ΕΕ και ανέφερε πως θα τους εκπαιδεύσει μόνη της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε σε ετήσια έκθεσή της για το 2019 πως οι συνεχόμενες προσλήψεις τόσο πολλών δικαστών είναι ”ανησυχητικές”. Η Τουρκία απάντησε πως οι επικρίσεις τις ΕΕ ήταν άδικες και δυσανάλογες.

Ο δικηγόρος Veysel Ok έχει κατηγορήσει αρκετούς δημοσιογράφους σε ενδεχόμενο συμμετοχής τους στο δίκτυο Gullen. Του απονεμήθηκε το περσινό διεθνές μετάλλιο Thomas Dehler, το οποίο πήρε το όνομά του από τον Γερμανό δικηγόρο που υπερασπίστηκε τους Εβραίους πολίτες ενάντια των Ναζί. Ο Veysel Ok ανέφερε ότι οι νεαροί δικαστές προάγονται λόγω των πολιτικών διασυνδέσεών τους, με μικρή εργασιακή εμπειρία και ανεπαγγελματικότητα.

”Αυτό από μόνο του αποτελεί αδικία”, ανέφερε ο Veysel Ok. ”Παλαιότερα ερευνούσαμε τους δικαστές που διορίζονταν, με σκοπό να δούμε αν έχουν ύποπτες διασυνδέσεις με την εξουσία. Τους θέλαμε αμερόληπτους. Οι καιροί έχουν αλλάξει”, αστειεύτηκε με δόλιο τρόπο. ”Τώρα δεν χρειάζεται να το κάνουμε, επειδή γνωρίζουμε πως είναι όλοι υπέρ της κυβέρνησης”.

Μετάφραση Χωριανόπουλος Άγγελος

πηγή: www.reuters.com