Του Κώστα Ράπτη

Το να οδηγείται στη χρεοκοπία μία χώρα εκ των διεθνών “πρωταθλητών” στο δημόσιο χρέος, η οποία επιπλέον βρίσκεται εδώ και μήνες σε οικονομική και πολιτική περιδίνηση δεν είναι κάτι το παράδοξο. Ωστόσο, η στάση πληρωμών που κήρυξε η Χώρα των Κέδρων το Σάββατο δεν παύει να προκαλεί αίσθηση: διότι είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του Λιβάνου που συμβαίνει κάτι αντίστοιχο – και διότι η συγκυρία που επέτρεψε την συγκεκριμένη εξέλιξη σημαδεύεται από μεγάλες πολιτικές και γεωπολιτικές προκλήσεις εντός και εκτός των συνόρων.

Ο Λιβανέζος πρωθυπουργός Χασάν Ντιάμπ ανακοίνωσε το βράδυ του Σαββάτου ότι η Βηρυτός δεν θα αποπληρώσει ομόλογο ύψους 1,2 δισ. δολαρίων, το οποίο λήγει την Δευτέρα 9 Μαρτίου, αλλά θα επιδιώξει αναδιάρθρωση του λιβανικού χρέους. Δύο ακόμη ευρωομόλογα, ύψους αντιστοίχως 700 και 600 εκατ. δολαρίων, θα πρέπει να αποπληρωθούν τον Απρίλιο και τον Ιούνιο, αλλά πιθανότατα θα ακολουθήσουν την ίδια τύχη. Συνολικά εντός του 2020 θα πρέπει να καταβληθούν 4,6 δισ. δολάρια για κεφάλαιο και τοκοχρεωλύσια.

Της πρωθυπουργικής ανακοίνωσης προηγήθηκε σύσκεψη υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Μισέλ Αούν, με τη συμμετοχή του προέδρου της Βουλής Ναμπίχ Μπέρι, του κεντρικού τραπεζίτη Ριάντ Σαλαμέ και του προέδρου της Ένωσης Λιβανικών Τραπεζών Σαλίμ Σφέιρ.

Ο Ντιάμπ επικαλέστηκε στο διάγγελμά του την δραματική έλλειψη συναλλαγματικών διαθεσίμων. Πράγματι από το φθινόπωρο οι εισροές κεφαλαίων έχουν μειωθεί δραματικά, η ανεργία και ο πληθωρισμός έχουν εκτοξευθεί, ενώ έχει επιβληθεί όριο αναλήψεων από τραπεζικούς λογαριασμούς σε συνάλλαγμα. Η λίρα, η οποία από το 1997 παραμένει προσδεδεμένη στο δολάριο, είδε επίσης την ισοτιμία της στην παράλληλη αγορά να υποχωρεί ραγδαία. Ο Λίβανος, υπενθυμίζεται, καλύπτει το 80% των αναγκών του από εισαγωγές.

“Η απόφαση” τόνισε ο Λιβανέζος πρωθυπουργός δεν ήταν εύκολη. Προέκυψε μετά από ανάλυση των διαθέσιμων επιλογών σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών και νομικών πτυχών. Ο Λίβανος” συμπλήρωσε “είναι χώρα που τιμά τις υποχρεώσεις της. Ωστόσο, τη στιγμή αυτή το κράτος δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί. Σε αυτό το φόντο, η κυβέρνηση θα επιδιώξει την αναδιάρθρωση των χρεών κατά τρόπο που θα είναι συμβατός με το εθνικό συμφέρον, μέσω μιας διαδικασίας διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές σε καλή πίστη και σε εναρμόνιση με τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές”.

“Πληρώνουμε τα λάθη του παρελθόντος – ας μην τα κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας” ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ντιάμπ, ενώ στην δραματικότερη αποστροφή του επικαλέστηκε πρόσφατες εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας ότι το 40% του λιβανέζικου πληθυσμού απειλείται να περάσει στη ζώνη της φτώχειας. Ωστόσο, αναρωτιέται κανείς πώς οι κλυδωνισμοί μιας στάσης πληρωμών θα μετριάσουν αυτό το αμείλικτο στατιστικό στοιχείο – χωρίς καν να συνυπολογιστεί το γεγονός ότι ο Λίβανος μόλις εισήλθε, μάλλον απαράσκευος, στον αστερισμό της επιδημίας του κοροναϊού.

για τη συνέχεια capital