Τι θησαυρός, αλήθεια, αυτές οι κιτρινισμένες απ’ τα χρόνια σελίδες με τα μυρμηγκάκια που σουλατσάρουν περιμένοντάς σε να σε προικίσουν γνώση, συγκίνηση, νοσταλγία. Σκαλώνεις σε μια αφιέρωση: «Στις 21/11/95, στην Κύπρο με πολλή φιλία». Τα λοξά μικροσκοπικά ψηφία τα ’χει χαραγμένα το χέρι ενός από τους μεγαλύτερους στοχαστές του σύγχρονου ελληνισμού, ενός καυστικού συγγραφέα, ενός δαιμόνιου της επικοινωνίας. Νίκος Δήμου. Χρόνια και χρόνια σε μαγεύει με τη γραφή του, τώρα τον έχεις αντίκρυ σου σε εκπομπή, ρουφάς κάθε λέξη του που βγαίνει με τη σιγουριά της αλήθειας του.
Ψάχνεις καλοκαίρια! Και βυθίζεσαι στις σελίδες του. Ζεστός Σεπτέμβρης του 1971, ο Δήμου συναντά την Κερύνεια. Κουβαλάει μαζί του τα ποιήματα του Σεφέρη, σαν οδηγό, Σαλαμίνα, Πλάτρες, Αγία Νάπα και ανακαλύπτει την Κύπρο. «Αυτός ο κόσμος δεν είναι δικός μας, είναι του Ομήρου». Και γρήγορα καταλήγει: «Πιο Ελλάδα από την Ελλάδα η Κύπρος δίνει αίσθηση αρχοντιάς. Ίσως με τη γλώσσα πιο σκληρά πελεκημένη, πιο άμεση. Ίσως είναι το φως, το χρυσό δίχτυ». Ανηφορίζει κατά την Κερύνεια, θαμπώνεται. Μια μικρή λυρική ποίηση σαν ξεθωριασμένη γκραβούρα. Η εμπειρία του μοναδική. «Ναι. Καλά το είπε ο Σεφέρης, η Κύπρος είναι ένας τόπος όπου το θαύμα λειτουργεί ακόμα. Κι είπα θα ξανάρθω Κερύνεια, θα ’ρθω να μείνω».
Μετά την καταστροφή γράφει: «Λίγα πράγματα μου έχουν λείψει όσο αυτή η γλυκιά, ζεστή αγκαλιά. Αισθάνομαι εξόριστος από μια πατρίδα που ο ίδιος διάλεξα. Σα να ’χα μια πόλη ερωμένη. Κάπου να με περιμένει προσφέροντας μικρούς μαστούς, καθώς η τελευταία ακτίνα του ήλιου χτυπά στο κάστρο και τα νερά βαθαίνουν, σκοτεινιάζουν. Θυμάμαι το σεργιάνι στο Μπέλα-Πάις: Ένα αληθινό μοναστήρι, όχι σαν αυτά που ήξερα. Ένα μοναστήρι φωτεινό, μέσα από τις άδειες αιχμηρές αψίδες ανθίζουν λουλούδια, βουκαμβίλιες. Μεσογειακή γλύκα και γοτθική αυστηρότητα, μια απροσδόκητη σύνθεση φοβερής έντασης και ανάτασης. Το μόνο που μπόρεσα να κάνω ήταν να γράψω δυο λέξεις: “Δεν Ξεχνώ” και να τις στείλω σ’ όλο τον κόσμο. Βλέπω τις φωτογραφίες του ’71 –πόσο φωτεινές είναι οι διαφάνειες με τον ήλιο της Κύπρου. Κάθε λεπτομέρεια, κάθε πέτρα, κάθε αγκάθι είναι τυπωμένο στη μνήμη μου. Δεν θέλω να τη σκέφτομαι όπως θα ’ναι τώρα την Κερύνεια. Θέλω να τη θυμάμαι όπως την άφησα, με την υπόσχεση της επιστροφής. Μια μικρή ζεστή φίλη, πολλοί σ’ αγαπούσαν, πολλοί σ’ έχασαν. Πολλοί περιμένουν και δεν ξεχνούν».
Γράφει παραλληλίζοντας την Κερύνεια με την Ιερουσαλήμ: «Εάν επιλάθωμαί σου, Κερύνεια, επιλησθείη η δεξιά μου. κολληθείη η γλώσσα μου τω λάρυγγί μου, εάν μη σου μνησθώ». «Αν σε λησμονήσω Κερύνεια, ας μαραθεί το δεξί μου χέρι, ας κολλήσει η γλώσσα μου στον ουρανίσκο μου, αν δεν σε θυμηθώ».
Ψάχνεις καλοκαίρια! Σαν εκείνα, σεργιάνι στον μόλο με τις βάρκες στο γλυκό λίκνισμά τους, τον φάρο, το κάστρο, τους γλάρους. «Αν επιλάθωμαί σου, Κερύνεια…»