Τα Βαλκάνια ανέκαθεν αποτελούσαν έναν υπερευαίσθητο γεωγραφικό χώρο, ο οποίος αντανακλούσε διπλωματικές εμπλοκές και συγκρούσεις Μεγάλων Δυνάμεων στο τρίγωνο Δυτ. Ευρώπης – Μόσχας – Ανατ. Μεσογείου. Οι εξελίξεις στην Εγγύς Ανατολή με εμπλοκή της Ρωσίας στον πόλεμο στη Συρία, σε συνδυασμό με την κρίση στην Ουκρανία, που οδήγησε στην ενσωμάτωση της Κριμαίας στη Ρωσία και τις κυρώσεις της Δύσης σε βάρος της, έφεραν στην επιφάνεια και την έρπουσα σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ Δύσης και Ρωσίας στα Βαλκάνια.
Με συγχρονισμένο βηματισμό, ΕΕ και ΝΑΤΟ μεθόδευσαν αμέσως μετά την κατάρρευση του Συμφώνου της Βαρσοβίας τη δημιουργία μιας επιθετικής ζώνης στα ευρωπαϊκά πλευρά της Ρωσίας, εντάσσοντας με στρατηγικές κινήσεις ως μέλη τους τις βαλτικές χώρες Εσθονία, Λεττονία και Λιθουανία (πρώην σοβιετικές δημοκρατίες) στον Βορρά, και τις δύο βαλκανικές, παράλιες, στην αυξημένων ρωσικών συμφερόντων Μαύρη Θάλασσα, Βουλγαρία και Ρουμανία (μέλη του τέως Συμφώνου της Βαρσοβίας) στον Νότο.

Παρά τα σημερινά δεδομένα, που δείχνουν μια σαφή υπεροχή της Δύσης η βαλκανική σκακιέρα μάς έχει συνηθίσει σε ανατροπές, και τα όποια «δεδομένα» έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να ανατραπούν πολύ γρήγορα ανάλογα με τις εξελίξεις στην παγκόσμια σκακιέρα. Ένας κύριος παράγων, που μπορεί εύκολα και εκτός προγραμματισμού να ανατρέψει τις εύθραυστες ισορροπίες στα Βαλκάνια και να οδηγήσει σε μη προβλέψιμες εξελίξεις, είναι ο αλβανικός αλυτρωτισμός με ούριο άνεμο τις δημογραφικές εξελίξεις στην πΓΔΜ και στο Μαυροβούνιο.