Του Χρήστου Διαμαντόπουλου*

Η απάντηση στο ερώτημα που
τίθεται στον τίτλο του άρθρου είναι μία και μοναδική. Το Ισλαμικό Κράτος του
Ιράκ και του Λεβάντε, γνωστό σε όλους μας ως ISIL ή ISIS, αποτελεί μία ευθεία απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όχι
μόνο διότι λειτουργεί ως μία τρομοκρατική οργάνωση, αλλά διότι αποτελεί  ή τουλάχιστον φιλοδοξεί, να αποκτήσει κρατική
υπόσταση και ήδη κινείται σε αυτό τον άξονα – στόχο.

Ωστόσο, το καταλληλότερο
περιβάλλον για να εδράσουν τις βάσεις τους, δεν μπορεί να είναι άλλο από κράτη
που «πρόσκεινται» φιλικά στους στόχους των τρομοκρατών. Και το ιδανικότερο
μέρος από όλα, είναι σίγουρα ένα κράτος  στο οποίο οι τρομοκράτες μπορούν να ασκήσουν
έλεγχο. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οι τρομοκράτες, όχι μόνο θα είναι ελεύθεροι
από την κρατική εμπλοκή στις υποθέσεις τους, αλλά θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν
τα στοιχεία της κρατικής κυριαρχίας για την εξυπηρέτηση των στόχων τους. Και τα
στοιχεία αυτά δεν είναι άλλα από την αστυνομία, τις υπηρεσίες πληροφοριών, το
τραπεζικό σύστημα, ακόμη και το διπλωματικό σώμα.

Η Al-Qaeda κατάφερε να προσεγγίσει αυτό το  στόχο στο Αφγανιστάν, την περίοδο προ 11ης
Σεπτεμβρίου, όπου τα μέλη της μπορούσαν ανενόχλητα να κυκλοφορούν εντός της
χώρας, να διοικούν κέντρα εκπαίδευσης, να στρατολογούν μέλη, να μεταφέρουν κεφάλαια
και να σχεδιάζουν – ελέγχουν πλήθος τρομοκρατικών χτυπημάτων. 

Μπορεί ορισμένα κράτη να
υποστηρίζουν τρομοκράτες ή κάποιες τρομοκρατικές οργανώσεις να ελέγχουν μικρές
περιοχές, όμως έως τώρα, καμία τρομοκρατική οργάνωση δεν έχει καταφέρει να
ελέγξει ένα ολόκληρο κράτος. Το ISIS φιλοδοξεί να κυβερνήσει το Ιράκ, τη Συρία, την Ιορδανία, τον
Λίβανο, ακόμη ίσως και το Ισραήλ. Ήδη, ελέγχει μεγάλο τμήμα του Ιράκ και της Συρίας,
ενώ οι φιλόδοξοι στόχοι του φτάνουν ακόμη και στην «ένωση» όλου του Μουσουλμανικού
κόσμου, κάτω από τη σκέπη του. Μην ξεχνούμε ότι αυτός ήταν και ο στόχος και το
όραμα της AlQaeda.  Η διαφορά βέβαια είναι ότι η Al-Qaeda ποτέ δεν
κατάφερε να ελέγξει πραγματικά μία γεωγραφική περιοχή, ούτε και φιλοδοξούσε να
αποκτήσει κρατική υπόσταση. Στην περίπτωση του ISIS συμβαίνουν και τα δύο.

Το 1990, οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν
μία μαζική και ευρεία παρέμβαση στη Μέση Ανατολή, προκειμένου να αντιμετωπίσουν
μία μικρότερου εύρους απειλή, όταν ο Σαντάμ Χουσεΐν εισέβαλε στο Κουβέιτ (2
Αυγούστου 1990). Εκείνη την περίοδο ο Σαντάμ δεν αποτελούσε μία ευθεία απειλή
για τις Η.Π.Α., όμως η Ουάσινγκτον επενέβη, καθώς η επιθετικότητά του απειλούσε
τη σταθερότητα μίας ιδιαίτερα σημαντικής, οικονομικά και γεωπολιτικά, περιοχής
και λειτουργούσε αναθεωρητικά, προκαλώντας τη διεθνή τάξη πραγμάτων  που βασίζονταν στην κυριαρχία και στην εδαφική
ακεραιότητα των κρατών της περιοχής αυτής.

Είναι σίγουρο πως το ISIS αποτελεί
μία μεγαλύτερη απειλή για την περιοχή της Μέσης Ανατολής, από ότι αποτελούσε ο
Σαντάμ Χουσεΐν και σίγουρα αποτελεί μία πολύ μεγαλύτερη απειλή για τη διεθνή
τάξη πραγμάτων.

Όπως πολλοί πιστεύουν ότι η
επέμβαση για την απελευθέρωση του Κουβέιτ το 1991 και την ανατροπή των Ταλιμπάν
το 2001 αποτέλεσε ένα σημαντικό λάθος των Ηνωμένων Πολιτειών, έτσι υπάρχουν και
πολλοί που θεωρούν ότι η δημιουργία και η δράση μίας διεθνούς συμμαχίας για την
αποτροπή της δημιουργίας ενός επιθετικού και επεκτατικού κράτους στο μέσο του
αραβικού κόσμου, είναι και αυτή ένα λάθος.

Σίγουρα, υπάρχουν πολλά ερωτήματα
και νομικά ζητήματα, σχετικά με τον τρόπο και τα μέσα που πρέπει να
χρησιμοποιηθούν, ώστε να αποτραπεί ο έλεγχος του Ιράκ και του Λεβάντε από το ISIS. Ωστόσο, αυτό απέχει
πολύ από τη δήλωση ότι το ISIS δεν αποτελεί απειλή για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Προς το παρόν, στεκόμαστε
παρατηρητές των εξελίξεων στην περιοχή, με τις αεροπορικές επιδρομές της
Συμμαχίας να λαμβάνουν πλέον  χώρα σε
συνεχή βάση και την από εδάφους  επέμβαση
να πλησιάζει όλο και πιο κοντά στην υλοποίησή της…

*Ο Χρήστος Διαμαντόπουλος είναι Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων του Πάντειου
Πανεπιστήμιου