τοῦ Νέστορα Νικηφορίδη
Ἡ δημοκρατία δέν ἐξαντλεῖται στήν ἐκλογική διαδικασία, ἀλλά ἀρχίζει ἀπό αὐτήν. Βασίζεται στήν ὀρθή, καλόπιστη καί σύμφωνη μέ τό εὑρύτερο δημόσιο συμφέρον ἑρμηνεία τῶν ἐκλογικῶν ἀποτελεσμάτων.
Ἐγγυητής τούτου, ἀπό συνταγματική ἄποψη,  δέν εἶναι ὁ ἕνας ἤ ὁ ἄλλος πολιτικός σχηματισμός, οὔτε οἱ πολιτικοί καί οἱ δημοσιογράφοι. Εἶναι ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας πού ἔχει καί τήν συνταγματική εὐθύνη γιά τήν τυχόν ἐκ προθέσεως παραβίαση τοῦ Συντάγματος. Εἶναι ἡ μόνη δημόσια ἀρχή πού πρέπει νά ἐγγυᾶται τήν εὔρυθμη λειτουργία τοῦ πολιτεύματος, ἀνεξάρτητα ἀπό συγκυρίες καί σκοπιμότητες.
Παρά τήν ἔμμεση ἐκλογή του, ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας εἶναι ὑποχρεωμένος νά διασφαλίζῃ ὅτι δέν θά ὑπάρχῃ ποτέ προφανής δυσαρμονία τοῦ πολιτικοῦ κόσμου πού κυβερνᾶ, τῆς Κυβερνήσεως ἤ/καί τοῦ “καθεστῶτος”, πρός τό “λαϊκό αἴσθημα”, τήν κοινή καί ἀνόθευτη ἀπό προπαγάνδες τῶν Μ.Μ.Ε. (ὄχι περιστασιακή οὔτε τεχνητά διαμορφωμένη) ἀντίληψη τῶν πολιτῶν περί τοῦ τί ἐπιτάσσει στά σοβαρά θέματα τό δημόσιο συμφέρον.  
Σέ μία πραγματικά δημοκρατική Πολιτεία, ἡ δημοκρατία δέν εἶναι ἁπλῶς μία δεδομένη διαδικασία, ἀλλά εἶναι τό ζητούμενο ὡς βελτίωση τῆς διαδικασίας καί ὡς σεβασμός τῆς οὐσίας τῆς δημοκρατίας: σεβασμός τοῦ ἀνθρώπου –πολίτη καί σεβασμός τῆς ἐλευθέρας θελήσεως τῶν πολιτῶν.  
“Συνταγματικά τόξα” ὡς κόμματα ἤ πρόσωπα ἐξουσίας, πού μονίμως κυβερνοῦν,  καί δή με τρόπο πού ἄν δέν ἐκλεγοῦν αὐτοί θά προκληθοῦν καταστροφές, δέν προβλέπονται ἀπό τό Σύνταγμα καί συνιστοῦν ἀντισυνταγματικά μορφώματα ἤ ἀντισυνταγματικές πρακτικές τίς ὁποῖες ὁ Πρόεδρος κάθε δημοκρατικῆς χώρας ὀφείλει νά ἀποτρέπῃ διά τῆς ἐπιρροῆς τοῦ λόγου του, τῶν δηλώσεών του πρός τόν λαό. Δέν ὑπάρχει οὔτε ἀπόλυτη κυβερνητική  αὐθεντία γιά τόν προσδιορσμό τοῦ δημοσίου συμφέροντος, οὔτε ἀνεύθυνο τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας ὡς ἀνωτάτου ὀργάνου τῆς Πολιτείας.
Διαγγέλματα  τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας, δηλαδή δημόσιος λόγος του κατόπιν διαβουλεύσεων καί ἀδείας, χρειάζονται μόνο σέ πολύ σοβαρές περιστάσεις ἤ σέ ἀκραῖες συνθῆκες τοῦ ἐθνικοῦ βίου. Τοῦτο ὅμως δέν ἀποκλείει τόν δημόσιο λόγο του σέ ὅλες τίς ἄλλες  περιπτώσεις, λόγον σωφροσύνης ἤ τόλμης ὅταν χρειάζεται, λόγο πού νά κατευθύνῃ πολιτικές ἡγεσίες καί πολίτες,  καί ὄχι ἁπλῶς νά διαπιστώνει τά αὐτονόητα.
Οὔτε ἀποκλείονται ἀπό τό Σύνταγμα, ἀντιθέτως ἐπιβάλλονται, οἱ οὐσιαστικές παρεμβάσεις τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας, κατά τόν σχηματισμό Κυβερνήσεως δύο ἤ περισσοτέρων κομμάτων. Ἐκεῖ εἶναι πού ἰδίως χρειάζεται ἡ ἀμερόληπτη καί συνταγματικά ὀρθή ἑρμηνεία τῶν ἐκλογικῶν ἀποτελεσμάτων ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας ὡς συνταγματικά ἁρμόδιο καί ὑπερκομματικό ὄργανο. Ἐν ἀνάγκῃ, μέ τήν ἐπικουρία πολιτικῶν συμβούλων του ἀπό ὅλλο τό πολιτικό φάσμα (χωρίς ἐξαιρέσεις).    
Γιά τήν ἑρμηνεία αὐτήν, εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ἀνάγνωση τῶν ἐκλογικῶν ἀποτελεσμάτων μέ κριτήρια τά βασικά διλήματα πού ἐτέθησαν πρός τόν  λαό ἀπό τά κόμματα καί τούς ὑποψηφίους, καί τίς ἀπαντήσεις πού σύμφωνα μέ τό ἐκλογικό ἀποτέλεσμα  ἐδόθησαν στά διλήματα αὐτά. Ὄχι ὅμως μόνον αὐτά. Διότι ἐνδέχεται νά ὑπάρχουν καί σοβαρά ἐθνικά διλήματα, ὠς πρός τά ὁποῖα τά κόμματα καί οἱ ὑποψήφιοι ἀπέφυγαν νά λάβουν θέση, ἤ πού δέν ἦταν δυνατόν νά ἔχουν τεθῆ  βορά στήν ἐκλογική διαμάχη λόγῳ τῆς οὐσιαστικῆς πολιτικῆς περιπλοκότητας τῶν ζητημάτων, ὅπως τά ζητήματα θεμελιώδους οἰκονομικῆς ἤ στρατιωτικῆς στρατηγικῆς πού ἅπτονται ἐθνικῶν ἀπορρήτων ἁρμοδιότητας θεσμοθετημένων ἐπιτροπῶν τεχνικῶν συμβούλων.  
Ἔχοντας ἕνας Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας τέτοια θέματα ὑπ’ ὄψιν, θέτοντας κατά μέρος κάθε προηγούμενη κομματική ἔνταξή του, ἀκόμη καί τούς κομματικούς συσχετισμούς πού τόν  ἔφεραν στό προεδρικό ἀξίωμα,  ὀφείλει νά προβῆ στήν θέση θεμελιακῶν ἐρωτημάτων πρός τούς πολιτικούς ἀρχηγούς τῶν κομμάτων, προκειμένου νά σχηματισθῆ Κυβέρνηση ὄχι ἁπλῶς τυπικά σύμφωνη μέ τό τελευταῖο ἐκλογικό ἀποτέλεσμα, ἀλλά σύμφωνη μέ τήν ἀληθινή θέληση τοῦ λαοῦ στίς εἰδικότερες ἐκφάνσεις της ὅπως αὐτές ἐμφαίνονται στό ἐκλογικό ἀποτέλεσμα – μέ ὅριο στήν ἐν λόγῳ δημοκρατικῶς κυρίαρχη θέληση, τυχόν  ἀπόρρητο πραγματικό δημόσιο συμφέρον γιά τό ὁποῖο σέ ἀνύποπτο χρόνιο ἔχει χαραχθῆ ἀπό τεχνικούς καί πολιτικούς συμβούλους ἐθνική στρατηγική πραγματικά κοινῆς ἀποδοχῆς ἀπό ὅλα εἰ δυνατόν τά κόμματα.
Ὁ πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, εἶναι ἀρμόδιος νά θέτῃ στούς πολιτικούς ἀρχηγούς ἀλλά καί σέ ἄλλους πολιτικούς μέ τούς ὁποίους τό Σύνταγμα δέν τοῦ ἀποκλείει νά ἔχῃ διαβουλεύσεις ἐν ὄψει σχηματισμοῦ Κυβερνήσεως, ἐρωτήματα, ὅπως : Ἀπό τίς θέσεις τοῦ Α, Β καί Γ κόμματος προκύπτει ὅτι ὁ λαός προέκρινε τήν κοινή θέση τους “δεῖνα”, δηλαδή ὅτι….. , ἐνῶ ἀπό τίς θέσεις τῶν ἑτέρων Δ, Ε, κ.λ.π. κομμάτων, προκύπτει ὅτι ὁ λαός προέκρινε κάμψη τῆς ἐν λόγῳ θέσεως στίς ἑξῆς περιπτώσεις, ….Πῶς βλέπετε τήν ἑρμηνεία αὐτή τοῦ ἐκλογικοῦ ἀποτελέσματος καί γιατί; ….Ποῖος ἄρα  Ὑπουργός καί ποίου κόμματος μπορεῖ νά ἐξασφαλίσῃ τήν ἐξυπηρέτηση τοῦ δημοσίου συμφέροντος πού ἐκφράζεται ἀπό τήν αὐτή τήν θέση τοῦ λαοῦ, μετριασμένη ὡς ἄνω; Καί ἐν τέλει, ἀφοῦ αὐτά περίπου τά πρόσωπα θά μποροῦσαν νά συγκροτήσουν νέα Κυβέρνηση, ποιός θά ῆταν καλλίτερος ὡς Πρωθυπουργός γιά νά τά συντονίζῃ καί γιά νά σεβασθῆ ὅλα τά ἀνωτέρω, χωρίς νά παραβλαφθῆ τό τάδε (τυχόν ἀπόρρητο, ἤ ὄχι) ἐθνικό συμφέρον;
Ἡ διαδικασία αὐτή στήν ὁποία πρέπει νά πρωτοστατεῖ, κατά τό Σύνταγμα καλοπίστως ἑρμηνευόμενο, ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, προκειμένου νά μήν ἀποτελματώνεται ἡ πολιτική ζωή, ἰσχύει βεβαίως   προκειμένου περί ἐθνικῶν ἐκλογῶν πού δέν ἔδωσαν πλειοψηφία σέ ἕνα κόμμα.
Ἀλλά ἰσχύει καί πάντα ὅταν διαπιστώνεται σοβαρότατη ἀπόκλιση μεταξύ Κυβερνήσεως καί “λαϊκοῦ αἰσθήματος” μέ τήν ἀνωτέρω ἔννοια.  Ἕνας λαός ποτέ δέν κυβερνᾶται καλά, ἐναντίον τῆς σαφῶς ἐκπεφρασμένης θελήσεώς του.
Ἰδίως μετά ἀπό ἐκλογές δημοτικές ἤ εὐρωπαϊκές ἤ περιφερειακές, ἡ καλόπιστη καί ἀμερόληπτη ἀνάγνωση τῶν ἐκλογικῶν ἀποτελεσμάτων, ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας καί στά πλαίσια προκαλούμενων ἀπό αὐτόν πολιτικῶν διαβουλεύσεων,  ἀκόμη καί ὅταν δέν συνεπάγεται ἄμεσες ἐκλογές ἤ ἄμεση ἀλλαγή Κυβερνήσεως, πάντως διευκολύνει ὅλους στήν ἁπάλυνση τῶν ἀντιθέσεων καί στήν ὁμαλή μετάβαση σέ νέες πολιτικές πραγματικότητες.  
Καί ἐπειδή δέν ζοῦμε σέ κόσμο ἁγίων ἀγγέλων, εἶναι ὑποχρεώση τοῦ ἰδίου τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας, μέ ἤπιο τόνο, νά ἐκθέτῃ στήν κοινή θέα, ὅποιον τυχόν προξενεῖ ἀδικαιολόγητα πολιτικές ὀξύτητες χωρίς νά σέβεται τίς ἐπιλογές τοῦ λαοῦ καί  τήν πρόταξη τοῦ τυχόν ἁρμοδίως ἐκπεφρασμένου, κατά τά ἀνωτέρω λεχθέντα, δημοσίου συμφέροντος.
Διά τοῦτο καί στίς λοιπές χρονικές περιόδους, ἡ ἀναζήτηση ἀπό τόν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας κοινῶν τόπων ἐθνικῆς πολιτικῆς  σέ θεμελιώδη πολιτικά καί στρατηγικά ζητήματα, μέ ἔκφραση τῆς ἀπόψεως ἁρμοδίων πρός τοῦτο εἰδικῶν συμβούλων ἀπό ὅλο τό πολιτικό φάσμα, πέραν τῶν κομμάτων πού κυβερνοῦν, καί ἀπό εἰδικούς πού δέν ἐντάσσονται πολιτικά, καί ὅλα αὐτά μέ θεσμοθετημένη μορφή ἐπιτροπῶν συμβούλων, ἀποτελεῖ  προϋπόθεση συνταγματικῶς ὑγιοῦς καί πολιτικῶς ἐπιτυχοῦς ἀσκήσεως τῶν Προεδρικῶν  καθηκόντων.
Τά ἀνωτέρω ἐγράφησαν μέ τήν εὐκαιρία τῆς τρέχουσας συγκυρίας, καί ἴσως εἶναι χρήσιμα στήν ἑπόμενη χρονική περίοδο μετά τίς σημερινές ἐκλογές (25-5-2014, ὥρα 9.20 μ.μ.),  καί ὅσες πολιτικές ἐξελίξεις ἐνδέχεται νά ἀκολουθήσουν, μέχρι καί τήν ἐπιλογή τοῦ νέου Προέδρου τῆς Δημοκρατίας (Φεβρουάριος τοῦ 2015), ὁ ὁποῖος νομίζουμε ὄτι καλό θά εἶναι νά ἔχῃ προσόντα ἀντίστοιχα πρός τά ἀνωτέρω καθήκοντα καί σοβαρή πολιτική ὑπόσταση, εἰ δυνατόν ὄντας ἤδη, μέ τίς θέσεις του καί τήν ζωή του, ὑπεράνω κομμάτων καί πέραν πάσης δεσμεύσεως ὑπό πάσης φύσεως μή δημοκρατικῶν “κογκλαβίων”, καί δή τοῦ ἐξωτερικοῦ.