Stratfor: Οι ετήσιες προβλέψεις για το 2013

Στις αρχές του 2012 υποστηρίξαμε ότι το διεθνές σύστημα περνάει από μια φάση μεταμόρφωσης των γενεών, κάτι που προκύπτει κάθε 20 περίπου χρόνια. Ο κύκλος στον οποίον βρισκόμαστε τώρα ξεκίνησε το 2008-2009, όταν η μετάδοση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης εξέθεσε τις υποβόσκουσες αδυναμίες της Ευρώπης και σταδιακά «έσπασε» το προσανατολισμένο στις εξαγωγές οικονομικό μοντέλο της Κίνας.

Η Μέση Ανατολή άρχισε να αποκλίνει από το μεταπολεμικό μοντέλο με την επιχειρούμενη εκ νέου ανάδυση του Ιράν, με την περιφερειακή ανάδυση των Ισλαμιστών και με την πτώση παλαιών απολυταρχικών καθεστώτων στον Αραβικό κόσμο.

Οι αλλαγές των γενεών χρειάζονται χρόνο για να εξελιχθούν και συχνά αρχίζουν με μια περίοδο “αρνήσεων”, καθώς οι δυνάμεις του διεθνούς συστήματος «παλεύουν» για να διατηρήσουν την «παλαιά τάξη πραγμάτων». Το 2013, αυτή η κατάσταση “άρνησης” θα επιμείνει σε πολλούς τομείς. Όμως βρισκόμαστε ήδη εδώ και τέσσερα χρόνια σ’ αυτή την κυκλική μεταμόρφωση. Η αλλαγή γίνεται πιο εμφανής και πολύ πιο δύσκολο να την αρνηθούμε μήνα με τον μήνα.

Στην Ευρώπη, τα βραχυπρόθεσμα «γιατροσόφια» που μέχρι τώρα διατηρούν την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλύπτουν επίσης τα βαθειά δομικά προβλήματα του μπλοκ. Η αυξανόμενη ανεργία, η αυξανόμενη κοινωνική δυσαρέσκεια, η μειούμενη ανταγωνιστικότητα και το δίλλημα μεταξύ ενοποίησης και εθνικής κυριαρχίας σε καιρούς λιτότητας, θα γίνουν πιο εμφανή, αν και η ευρωζώνη και η Ευρωπαϊκή Ενωση θα επιβιώσουν για μια ακόμα χρονιά.
Η Κίνα δεν βρίσκεται σε τόσο δύσκολη θέση. Εχει (περιορισμένη) δυνατότητα να ανταπεξέλθει σε μια δραματική αλλαγή χάρη στην υψηλή ανάπτυξη που βασίζεται στις εξαγωγές. Η μείωση του χρόνου που διαθέτει το Πεκίνο για να κάνει αυτή την αλλαγή, όμως, δημιουργεί την προοπτική οικονομικών προβλημάτων και κοινωνικών εντάσεων που θα μπορούσαν να φέρουν σε μια επικίνδυνα αντιδραστική θέση το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας. Η Κίνα εξακολουθεί να διαθέτει τα εργαλεία για να διαχειριστεί τέτοιες εντάσεις φέτος, όμως θα «αναπληρώσει» της “ελλείψεις” της στο εσωτερικό και την αυξημένη προσοχή που δίνουν οι ΗΠΑ στην περιοχή, δείχνοντας αυξημένη επιθετικότητα έναντι κοντινών χωρών.

Η αλλαγή θα είναι πρωτίστως βίαιη –και ως εκ τούτου πιο δύσκολο να αγνοηθεί- στην Μέση Ανατολή. Οι ισλαμιστές θα συνεχίσουν να έχουν momentum στην περιοχή, αλλά παράλληλα θα πρέπει να αγωνιστούν για να πάρουν την εξουσία από τις τοπικές δυνάμεις που προσπαθούν να διατηρήσουν την παλαιά τάξη πραγμάτων. Το «ξήλωμα» της Συρίας και του Λιβάνου θα ανακόψει τηνπεριφερειακή ανάδυση του Ιράν, περιορίζοντας τον ρόλο της Τεχεράνης σε αυτόν του «ταραξία» της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς η Τεχεράνη θα στρέφει την προσοχή της στην υπεράσπιση των βασικών της συμφερόντων στο Ιράκ.

Ούτε οι ΗΠΑ όμως θα μείνουν ανεπηρέαστες από τις αλλαγές. Στο πλαίσιο αυτής της μεταμόρφωσης των γενεών, και της σύγχυσης που αυτή συνεπάγεται, η Ουάσινγκτον θα αναγκαστεί να μάθει την αξία της αυτοσυγκράτησης σε ότι αφορά την πολιτική της ισορροπίας δυνάμεων, προτιμώντας να βασιστεί στους περιφερειακούς εταίρους της για να διατηρήσει την δική της ισχύ σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι κανόνες που παιχνιδιού αλλάζουν στο διεθνές σύστημα. Το 2013 θα δούμε πως φθίνει η άρνηση ότι αυτές οι αλλαγές γίνονται πραγματικότητα.