Στοκχόλμη: Ραδιενεργά ισότοπα που ανιχνεύθηκαν από σταθμούς μέτρησης στην Ασία υποδεικνύουν ότι η Βόρειος Κορέα πραγματοποίησε το 2010 δύο μυστικές πυρηνικές δοκιμές, οι οποίες ήρθαν να προστεθούν στις προηγούμενες δύο που είχαν γίνει αντιληπτές από τη διεθνή κοινότητα.

Το συμπέρασμα προέρχεται από μελέτη σουηδικής μελέτης ατμοσφαιρικών επιστημόνων, η οποία θα δημοσιευτεί στο τεύχος Απριλίου-Μαΐου Science and Global Security.

Σχολιάζοντας την είδηση στο δικτυακό τόπο του περιοδικού Nature, αρκετοί άλλοι ειδικοί δηλώνουν ότι δεν πείθονται από τα αποτελέσματα της μελέτης, αν και παραδέχονται ότι αδυνατούν να εξηγήσουν με άλλο τρόπο τα επίμαχα δεδομένα.

Τα δεδομένα προήλθαν από το δίκτυο μέτρησης ραδιοϊσοτόπων (ένθετη αριστερά) που διαχειρίζεται ο Οργανισμός για τη Συνθήκη Πλήρους Απαγόρευσης των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBTO). Πρόκειται για τους ίδιους σταθμούς μέτρησης που βοήθησαν να εκτιμηθεί η διασπορά πυρηνικών υλικών μετά το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας.

Τον Αύγουστο του 2010, ειδικοί διαφόρων χωρών συζήτησαν ανεπίσημα στη Βιέννη τις μετρήσεις που είχαν συλλεχθεί εκείνη τη χρονιά από το δίκτυο του CTBTO αλλά και από σταθμούς μέτρησης της Νοτίου Κορέας, στους οποίους είχε καταγραφεί αύξηση των ραδιενεργών ισοτόπων του αέριου ξένου.

Κανείς από τους παρευρισκόμενους δεν μπορούσε να εξηγήσει τις μετρήσεις, επισημαίνει τώρα ο Λαρς-Έρικ ντε Γκέερ της Σουηδικής Υπηρεσίας Αμυντικών Μελετών. Αναλύοντας τις μετρήσεις του CTBΤΟ και της Νοτίου Κορέας, συνεκτιμώντας τα μετεωρολογικά δεδομένα, ο Ντε Γκέερ υπολογίζει ότι η Βόρειος Κορέα πραγματοποίησε δύο επιπλέον πυρηνικές δοκιμές τον Απρίλιο και τον Μάιο.

Οι εκρήξεις, εκτιμά ο ερευνητής, είχαν σχετικά χαμηλή ισχύ, η οποία ισοδυναμούσε με 50 έως 200 τόνους εκρηκτικής ύλης TNT.

Η Βόρειος Κορέα πιστεύεται ευρέως ότι είχε πραγματοποιήσει τις δύο πρώτες δοκιμές πυρηνικών συσκευών το 2006 και το 2009.

Άλλοι ειδικοί, όπως ο Φρανκ φον Χίπελ του Πανεπιστημίου Πρίνστον στις ΗΠΑ, αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τη μελέτη του Ντε Γκέερ, επισημαίνοντας ότι είναι τελείως απίθανο οι δύο δοκιμές να μην έγιναν αντιληπτές από το δίκτυο σεισμογράφων στην κορεατική χερσόνησο και άλλες περιοχές.

Θερμοπυρηνική ενίσχυση
 
Αν όμως ο Ντε Γκέερ έχει δίκιο, η Βόρειος Κορέα όχι μόνο έχει πραγματοποιήσει διπλάσιο αριθμό πυρηνικών δοκιμών, σε σχέση με όσα γνωρίζει σήμερα η Δύση, αλλά επιπλέον δείχνει να έχει βελτιώσει σημαντικά την εγχώρια πυρηνική τεχνολογία.

Ο Σουηδός ερευνητής θεωρεί ότι οι δοκιμές χαμηλής ισχύος το 2010 ήταν το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων που βασίζονται στο ουράνιο αντί στο πλουτώνιο και επιπλέον χρησιμοποιούν τεχνολογία πυρηνικής σύντηξης για την αύξηση της ισχύος τους.

Πολλά προηγμένα πυρηνικά όπλα περιέχουν μικρές ποσότητες βαρέων ισοτόπων υδρογόνου. Όταν το όπλο εκραγεί, τα ισότοπα αυτά υποβάλλονται σε ακραίες πιέσεις και θερμοκρασίες, οπότε συντήκονται και μετατρέπονται σε ήλιο. Η διαδικασία αυτή απελευθερώνει νετρόνια, τα οποία με τη σειρά τους ενισχύουν την αντίδραση πυρηνικής σχάσης.

Μετρώντας την αναλογία των ραδιενεργών ισοτόπων ξένου, ο Ντε Γκέερ υπολογίζει ότι η πρώτη μυστική δοκιμή του 2010 πραγματοποιήθηκε γύρω στα μέσα Απριλίου. Η δεύτερη ακολούθησε γύρω στις 11 Μαΐου, όπως τουλάχιστον υποδεικνύουν τα ισότοπα βαρίου-140 και του προϊόντος που προκύπτει από τη διάσπασή του, του λανθάνιου-140. Άλλα ισότοπα ραδιενεργού ξένου υποδεικνύουν ότι το σχάσιμο υλικό ήταν ουράνιο και όχι πλουτώνιο.

Όλα τα παραπάνω ισότοπα έχουν σχετικά μικρούς χρόνους ημιζωής και δεν μπορεί παρά να προέρχονται από τεχνητές πυρηνικές διαδικασίες.

Όπως επισημαίνει ο Ντε Γκέερ, οι ίδιες αναλογίες ισοτόπων ανιχνεύονταν στη Σουηδία έπειτα από υπόγειες πυρηνικές δοκιμές στην τότε Σοβιετική Ένωση.

Πιο σαφείς εκτιμήσεις θα μπορούσαν ίσως να προκύψουν από μια επίσημη ανάλυση των δεδομένων που συγκέντρωσε το δίκτυο του CTBTO.

Μέχρι στιγμής, καμία από τις 182-χώρες μέλη του οργανισμού δεν έχει ζητήσει επίσημη ανάλυση των στοιχείων, ο Ντε Γκέερ ωστόσο ελπίζει ότι τώρα κάποιος θα αναγκαστεί να το ζητήσει.