ΑΠ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
Στο Τούνεζι, στην Τυνησία, άρχισε το δράμα αλλά, μετά το Κάϊρο, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα τελειώσει εκεί. Όπως δεν είναι βέβαιο ότι η όποια λύση βρεθεί θα είναι σταθερή. Οι, άγνωστες για την ώρα, ηγεσίες των κινητοποιήσεων ίσως χρειαστούν ένα «δεύτερο γύρο» για να προβάλλουν και επιβάλλουν την παρουσία τους ως μορφοποιημένες πολιτικές δυνάμεις. Αν αυτό συμβεί τότε μπορεί να υπάρξουν ανατροπές απροσδόκητες, σε βάθος. Αν δεν αναδυθούν πραγματικά νέες δυνάμεις τότε, μεσοπρόθεσμα, θα επικρατήσει μια κάποια σταθερότητα.

Από όσα, λίγα, έχω διαβάσει και ακούσει τις τελευταίες μέρες κατάλαβα ότι όλοι «έπεσαν από τα σύννεφα» πρώτα για την Τυνησία και μετά για την Αίγυπτο. Ο τελευταίος που πήρε μυρουδιά τι τρέχει ήταν ο Νετανιάχου. Η πανταχού παρούσα Μοσσάντ κοιμόταν όταν οι πληβείοι βγήκαν στους δρόμους του Καϊρου παρά το άμεσο, ζωτικό, ενδιαφέρον του Ισραήλ. Νόμιζαν, αρχικά, σύμφωνα με τις δηλώσεις τους, από το Λευκό Οίκο ως το Τελ Αβίβ, ότι τα ουσιώδη μπορούσαν να σωθούν και κυρίως να τη γλιτώσει ο Μουμπάρακ. Τους πήρε μέρες να αντιληφθούν ότι αυτή η παρτίδα είχε χαθεί.
Για μια ακόμα φορά οι μυστικές και οι ξένες διπλωματικές υπηρεσίες φάνηκε ότι αδυνατούν να καταλάβουν τι συμβαίνει στα υπόγεια της κοινωνίας. Εκεί επαινούσαν τον Μπεν Αλί και τις επιτυχίες του καθεστώτος, εδώ επαινούν τον Παπανδρέου και την κυβέρνηση, αλλά και τον λαό για την υπομονή του. Οι απρόσεκτοι.
Στην Αίγυπτο και στην Τυνησία οι παραδοσιακές τοπικές δυνάμεις βρέθηκαν εκτός τόπου και χρόνου. Οι περιβόητοι «αδελφοί μουσουλμάνοι» δρουν πάνω από 60 χρόνια στην Αίγυπτο (τον περισσότερο καιρό στην παρανομία, είναι αλήθεια)αλλά δεν κατάλαβαν ότι επιτέλους ήρθε η ιστορική ευκαιρία, έστω και ως ένα «ίσως, τώρα είναι η ώρα». Η πρώτη τους αντίδραση ήταν να μείνουν μακριά από τις διαδηλώσεις, ενώ έτσι αντέδρασε και ο Μπαραντέϊ ο οποίος δεν ήθελε, αρχικά, να γυρίσει στο Κάϊρο-ζούσε στην Ελβετία. Θυμίζει τον γαλλικό Μάη του 68 όπου το ΚΚΓ αποδοκίμαζε τις πρώτες φοιτητικές διαδηλώσεις έως ότου αποφασίσει να τις ελέγξει. Το ΚΚΓ τότε τα κατάφερε. Οι ΗΠΑ τώρα αγωνίζονται και αγωνιούν για το αύριο, το Ισραήλ επίσης, η ΕΕ ιδρώνει και ακολουθεί, ως συνήθως.
Κανείς, λοιπόν, δεν ξέρει τι ακριβώς συμβαίνει, που θα βγάλει τελικά αυτή η ιστορία. Και αυτό καθιστά τις αισιόδοξες κραυγές (ιδίως από την πλευρά της Αριστεράς), περί ξεσηκωμού για «ψωμί και ελευθερία», απλές φωνασκίες. Τέτοιες διαδηλώσεις μπορούν, όπως αποδείχθηκε, να διώξουν ένα πρόσωπο/εκπρόσωπο ενός διεφθαρμένου καθεστώτος. Αλλά το ίδιο το καθεστώς είναι άλλου παπά ευαγγέλιο. Άλλωστε για ποιο «άλλο» καθεστώς μιλάμε;
Η «έκτακτη περίσταση» που ξέσπασε, μάλλον θα αποκαλύψει τις αδυναμίες ενός δυναμικού αλλά ακέφαλου κινήματος. Κάποιοι της «Αριστεράς» φαίνονται ήδη διατεθειμένοι να βάλουν τα κλάματα επειδή (φαντάζονται ότι) υπάρχει πιθανότητα να έρθουν στα πράγματα οι φανατικοί (ισλαμιστές) και θα χαθεί η «δημοκρατική υπόθεση» χωρίς καν να αναρωτιούνται ποιοι ακριβώς την εκπροσωπούν-ενώ η κ. Κλίντον το γνωρίζει πολύ καλά και προσεύχεται να πάρουν τα ηνία. Ο στρατός (για όσους δεν αναγνωρίζουν κράτος, πατρίδα και τους πυλώνες τους) φαίνεται (στους άμεσα ενδιαφερόμενους Αιγύπτιους) το ύστατο όπλο απαλλαγής από τον Μουμπάρακ ως σύμβολο της φτώχειας και της καταπίεσης. Διότι αν τα τάνκς ανοίξουν πυρ…
Όλα αυτά καλά. Το ερώτημα είναι αν μετά τον «κοσμικό εθνικισμό» του Νάσερ υπάρχει άλλη λύση εκτός από τον εθνικισμό του Ισλάμ. Η Δύση δεν φαίνεται ικανή να αποδεχθεί ούτε καν το ήπιο (όπως θεωρούσε και επαινούσε διθυραμβικά) Ισλάμ του Ερντογάν. Τώρα κι αυτός της ξινίζει και ψάχνουν για διάδοχο. Αλλά η Δύση δεν φαίνεται να έχει άλλο τι να προσφέρει στα εκατομμύρια πάμπτωχων τριτοκοσμικών παρά αέρα κοπανιστό περί δημοκρατίας και εκλογών, πράγματα που απαξιώνονται στις ίδιες τις δυτικές χώρες. Φρόντισε αστόχαστα ο δυτικός καπιταλισμός να τσακίσει ακόμα και την ιδέα της αστικής τάξης στον Τρίτο Κόσμο και να συνεργαστεί μαζί της, άφησε μόνο την «πλέμπα». Αλλά έτσι, χωρίς (τριτοκοσμικούς) αστούς, δηλαδή χωρίς την κοινωνική βάση της (δυτικού τύπου) δημοκρατίας, αφήνοντας μόνο ανδρείκελα και διεφθαρμένους «αξιωματούχους», κάθε «αποκατάσταση της δημοκρατίας», κάθε ανατροπή του τύραννου δεν θα είναι παρά προσωρινό διάλλειμα έως ότου οι βαθύτερες κοινωνικές δυνάμεις βαδίσουν προς τον αναπόφευκτο δρόμο: Του φανατισμού, θα κλαυθμηρίζουν οι τριτοδρομικοί «προοδευτικοί» στις δυτικές πρωτεύουσες, της εθνικής απελευθέρωσης θα ουρλιάζουν (μεσ)ανατολικά.
Το νόστιμο της ιστορίας είναι ότι στη Δύση (κάνουν ότι) δεν καταλαβαίνουν (και γι’ αυτό κλαίγονται ότι «δεν ξέρουν») ότι η αστική τάξη και ο καπιταλισμός μπορούν θαυμάσια να ανθίσουν με αυταρχικά καθεστώτα, στη διάρκεια τουλάχιστον της πρώτης συσσώρευσης. Όπως ακριβώς και ο δυτικός καπιταλισμός άνθισε κάτω από βασιλιάδες και αυτοκράτορες. Και ότι το ρόλο της «εθνικής αστικής τάξης» τον αναλαμβάνει το ίδιο το κράτος είτε ως «Ένοπλες Δυνάμεις»(στήριγμα στον Τσάβες), είτε ως «φανατικό Ισλάμ»(πχ Ιράν) είτε ως Κομμουνιστικό Κόμμα…Κίνας, είτε ως ισχυρός ηγέτης, πχ Πούτιν. Όλος ο καυγάς είναι ότι ακριβώς αυτό δεν θέλουν στη Δύση. Να αναδυθούν δηλαδή αντίπαλοι καπιταλισμοί με τα εθνικά τους χαρακτηριστικά, ανεξάρτητοι. Γι’ αυτό το ιδεολόγημα περί του τέλους των πατρίδων, εκτός Δύσης ούτε καν άγγιξε ενώ εντός ξόφλησε.
Το πιο βλακώδες είναι ότι αυτή η αστόχαστη στάση των δυτικών κουβάλησε εδώ ολόκληρους πληθυσμούς από αυτή την ατέλειωτη «πλέμπα» και τώρα φοβούνται ότι αν η «πλέμπα» ξεσηκωθεί εκεί, η «πλέμπα» εδώ ίσως παρακινηθεί να κάνει το ίδιο. Τριακόσιοι μετανάστες ήταν αρκετοί για να ανατριχιάσουν πολλοί ιθαγενείς αξιωματούχοι, λες και ήταν Πέρσες. Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, είπε ο Μαρξ, αλλά καμιά φορά αντιστρέφεται.