Στέφανος Φωτίου

Επιτροπή του ΟΗΕ απέρριψε αίτημα για επέκταση της ζώνης οικονομικής εκμετάλλευσης της νήσου της Αναλήψεως σε ακτίνα 350 μιλίων,
δημιουργώντας νομικό προηγούμενο για ανάλογες εκκρεμότητες στα Φόκλαντς ή στο νησί Ρόκαλ.

Μήλον της Έριδος για τη Βρετανία είναι το νησί της Αναλήψεως (Ascention) και η ζώνη εκμετάλλευσης φυσικών πόρων του που εκτείνεται υποθαλάσσια σε εκατοντάδες μίλια και εκτιμάται ότι κρύβει μεγάλες ποσότητες μεταλλευμάτων και πετρελαίου. Το Λονδίνο καταβάλλει έντονες προσπάθειες για να πείσει την αρμόδια επιτροπή του ΟΗΕ ότι έχει το δικαίωμα να επεκτείνει την κυριαρχία του στη ζώνη οικονομικής εκμετάλλευσης του πυθμένα κατά 77.000 τετραγωνικά μίλια γύρω από το νησί, υποστηρίζοντας ότι η ηπειρωτική του πλάκα απλώνεται σε μια απόσταση περίπου 350 ναυτικών μιλίων από τις ακτές του νησιού.
Ωστόσο, η πρώτη επίσημη απάντηση από τον ΟΗΕ ήταν πρόσφατα ότι η Βρετανία δεν μπορεί να διεκδικήσει τον πυθμένα του νησιού πέρα από τα 200 ναυτικά μίλια που δικαιούται σήμερα βάσει της διεθνούς νομοθεσίας, γεγονός που προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στους νομικούς κύκλους τόσο στη Βρετανία όσο και διεθνώς, δεδομένου ότι δεν υπάρχει άλλη χώρα που να διεκδικεί την έκταση που ζητά η Βρετανία γύρω από το νησί. Το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών αποφεύγει για την ώρα να σχολιάσει την απόφαση του ΟΗΕ, αλλά κύκλοι του Φό-ρεϊν Όφις επισημαίνουν ότι θα κατατεθεί ένσταση κατά της απόφασης τις επόμενες μέρες.

Αναλυτές τονίζουν ότι η αποτυχία του Λονδίνου να αποκτήσει δικαιώματα σε μια περιοχή στη μέση του Ατλαντικού, όπου δεν υπάρχουν διεκδικήσεις από άλλες χώρες, θα δημιουργήσει ένα
νομικό προηγούμενο που θα πλήξει τα βρετανικά συμφέροντα και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, η Βρετανία ήδη βρίσκεται σε δικαστική διαμάχη, ζητώντας επέκταση της υφαλοκρηπίδας και της ζώνης εκμετάλλευσης στο νησί Ρόκαλ στον Βόρειο Ατλαντικό και στα νησιά Φόκλαντς, καθώς και τα δύο νησιά τελούν υπό την κυριαρχία της, όπως και το νησί της Αναλήψεως. Ωστόσο, τόσο τα νησιά Φερόε όσο και η Αργεντινή αλλά και η Χιλή αντιδρούν έντονα στην επέκταση της βρετανικής ζώνης εκμετάλλευσης και στις δύο περιπτώσεις, τονίζοντας ότι, αν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε η Βρετανία θα αποκτήσει δικαιώματα εκμετάλλευσης εντός των χωρικών υδάτων τους.

Από την άλλη πλευρά, το μπλοκάρισμα εκ μέρους του ΟΗΕ στο αίτημα της Βρετανίας, για επέκταση των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης στα 350 ναυτικά μίλια για το νησί της Αναλήψεως, πλήττει σοβαρά και τα οικονομικά συμφέροντα των εταιρειών που θα συνεργάζονταν με τη βρετανική κυβέρνηση για εξόρυξη μεταλλευμάτων και πετρελαίου από τον πυθμένα της περιοχής.

Εφόσον και η τελική απόφαση του ΟΗΕ είναι αρνητική για το Λονδίνο, ο επιπλέον χώρος που διεκδικούν σήμερα οι Βρετανοί θα χαρακτηρισθεί ως «περιοχή» και θα περάσει στη διεθνή

δικαιοδοσία του ΟΗΕ. Ανάλογες δικαστικές διαμάχες θα προκύψουν άμεσα και σε άλλες περιοχές, με χώρες να διεκδικούν επέκταση υφαλοκρηπίδας και δικαιωμάτων εκμετάλλευσης στην Αρκτική και στην Ανταρκτική.

Το νησί της Αναλήψεως είναι ηφαιστειογενές και βρίσκεται κοντά στη ζώνη του Ισημερινού. Είναι πολιτικά οργανωμένο και ανήκει στις υπε-ράκτιες περιοχές της Βρετανίας. Η έκταση του είναι 91 τετραγωνικά χιλιόμετρα και κατοικείται από περίπου 1.000 άτομα. Η μεγαλύτερη επιφάνεια του νησιού αποτελείται από λάβα και υπάρχουν περίπου 44 κρατήρες. Γεωλογικά το νησί χαρακτηρίζεται ένα πραγματικό ηφαίστειο. Το νησί ανακαλύφθηκε πιθανότατα το 1501 από τον εξερευνητή Ζοάο ντα Νόβα και έκτοτε κατέχει καίρια θέση στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη ως εμπορικός κόμβος.

Φιλοξενεί επίσης δύο μεγάλες στρατιωτικές βάσεις, μία βρετανική και μία αμερικανική. Διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στον ανεφοδιασμό των συμμαχικών δυνάμεων.
Κοσμος του Επενδυτή 3/7/10