Μια συγγνώμη δεν φέρνει την άνοιξη.Μετά το περιστατικό με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο, οι προθέσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού για την περιοχή παραμένουν θολές.

The Economist
Η έναρξη των έμμεσων διαπραγματεύσεων με τη διαμεσολάβηση της Ουάσιγκτον είχε εξαρχής συνδεθεί συμβολικά με την επίσημη επίσκεψη του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, στο Ισραήλ στα τέλη της περασμένης εβδομάδας. Χειρότερο ξεκίνημα ουδείς μπορούσε να φανταστεί. Το απόγευμα της 11ης Μαρτίου και ενώ ο κ. Μπάιντεν ήταν έτοιμος να κηρύξει την έναρξη των διαπραγματεύσεων, το ισραηλινό υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωνε την έγκριση σχεδίου για την ανέγερση 1.600 νέων κατοικιών σε εβραϊκό προάστιο της κατεχόμενης από το 1967 ανατολικής Ιερουσαλήμ. Ο αραβικός κόσμος και όχι μόνο, είδε στο χαρτί της ανακοίνωσης τους χειρότερους οιωνούς και ο κ. Μπάιντεν έσπευσε να καταδικάσει την κίνηση ως «μια από εκείνες που υπονομεύουν την προσπάθεια οικοδόμησης του απαιτούμενου κλίματος εμπιστοσύνης».

Διατηρώντας ύφος αθώας περιστεράς, ο κ. Νετανιάχου άφησε αρχικά τους συμβούλους της ισραηλινής κυβέρνησης να ισχυρίζονται ότι ο ίδιος δεν γνώριζε το παραμικρό. Την επόμενη ημέρα, ο υπουργός Εσωτερικών του Ισραήλ, Ελι Γισάι, ζήτησε συγγνώμη για την αναστάτωση, κάνοντας λόγο περί «τεχνικού ζητήματος και γραφειοκρατικής ρουτίνας». Ενα εικοσιτετράωρο αργότερα και ενώ είχε προηγηθεί το διαβόητο τηλεφώνημα της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χίλαρι Κλίντον, προς τον κ. Νετανιάχου, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ζήτησε δημόσια συγγνώμη. Εντούτοις, κατέστησε σαφές ότι δεν προτίθεται να αναστείλει τα σχέδια ανάπτυξης στους εβραϊκούς εποικισμούς της ανατολικής Ιερουσαλήμ. «Χτίζουμε εκεί από το 1967 και αυτό είναι κάτι που δεν πρόκειται να αλλάξει τώρα», υπογράμμισε.

Οι πραγματικές προθέσεις του κ. Νετανιάχου, όσον αφορά την ειρηνευτική διαδικασία, παραμένουν θολές. Η υιοθέτηση, κατόπιν ωστόσο ισχυρών διεθνών πιέσεων, της αρχής της ίδρυσης δύο κρατών στη Μέση Ανατολή από τον Ισραηλινό ηγέτη συνοδεύτηκε από προϋποθέσεις που κάνουν αρκετούς να υποπτεύονται ότι πρόκειται περισσότερο για τακτικό ελιγμό παρά για πραγματική διάθεση επίλυσης του Παλαιστινιακού. Ο κ. Νετανιάχου δεν αποκαθήλωσε τον υπουργό Εσωτερικών του -ο οποίος είναι και πρόεδρος του μεγαλύτερου κόμματος των υπερορθόδοξων Εβραίων- ούτε επέκρινε δημόσια τον δήμαρχο της Ιερουσαλήμ, Νιρ Μπαρκάτ, ο οποίος διαρκώς ενθαρρύνει την εποικισμό της ανατολικής Ιερουσαλήμ.

Παράλληλα, δεν είναι ξεκάθαρο σε τι ακριβώς θα διαφέρουν οι έμμεσες διαπραγματεύσεις από τις διαβουλεύσεις που διεξάγει εδώ και ένα χρόνο ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου στη Μέση Ανατολή, Τζορτζ Μίτσελ, με τους εκπροσώπους Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Ισραηλινοί αναλυτές υποστηρίζουν -ενδεχομένως αστειευόμενοι- ότι οι συνομιλίες μεταξύ των Αμερικανών και των άλλων δύο πλευρών θα διεξάγονται στο ίδιο κτίριο, αλλά σε διαφορετικές αίθουσες. Η ουσία παραμένει ότι δεκαεπτά χρόνια από την ημέρα που οι ηγέτες Ισραηλινών και Παλαιστινίων έσφιγγαν ο ένας το χέρι του άλλου στο Οσλο, οι διαπραγματεύσεις θα αρχίσουν εκ νέου -εφόσον, φυσικά, η Παλαιστινιακή Αρχή πειστεί να συμμετάσχει- μέσω τρίτων.

Οι Παλαιστίνιοι
Τα άσχημα νέα για τους Παλαιστινίους είναι ότι ο κ. Νετανιάχου φέρεται να εξασφάλισε τη διαβεβαίωση των Αμερικανών ότι οι παραχωρήσεις του προκατόχου του, Εχούντ Ολμερτ, προς τον πρόεδρο Αμπάς δεν θα αποτελέσουν την αφετηρία της διαπραγμάτευσης. Αντ’ αυτού, οι δύο πλευρές θα ξεκινήσουν τον διάλογο βάσει των προβλεπομένων από τον Οδικό Χάρτη του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους. Ο ίδιος ο Παλαιστίνιος πρόεδρος, Μαχμούντ Αμπάς φοβάται ότι ο κ. Νετανιάχου δεν έχει τη διάθεση να εμπλακεί σε σοβαρές διαπραγματεύσεις και ότι οι Αμερικανοί υπολείπονται της ισχύος για να επιβάλουν τη λύση της ίδρυσης δύο κρατών. Ενδόμυχα, βέβαια, μπορεί να σκέφτεται ότι έστω μια διαπραγμάτευση επί των συνόρων του παλαιστινιακού κράτους είναι εφικτή, ακόμα και με τον κ. Νετανιάχου. Ο τελευταίος μπορεί, εν τέλει, να συζητήσει στη λογική της οπισθοχώρησης των Ισραηλινών «σχεδόν στα σύνορα του 1967» υπό τον όρο ότι οι μεγάλοι εποικισμοί της Δυτικής Οχθης θα παραμείνουν στο «εβραϊκό» κράτος.

Αν οι έμμεσες διαπραγματεύσεις καταλήξουν σε αδιέξοδο, η μετοχή της Αμερικής στην περιοχή θα διολισθήσει εκ νέου και οι φόβοι για μια τρίτη Ιντιφάντα μπορεί να βγουν αληθινοί. Ο Αραβικός Σύνδεσμος έχει καταστήσει σαφές ότι αναμένει ουσιαστική πρόοδο σε διάστημα τεσσάρων μηνών από την έναρξή τους. Σε διαφορετική περίπτωση απειλούν να αποσύρουν την πρόταση του 2002 για ειρήνη με το Ισραήλ ως αντάλλαγμα για την οπισθοχώρηση στις γραμμές του 1967. Πάντως ένα κύριο άρθρο στην αραβόφωνη εφημερίδα του Λονδίνου, «Αλ Κουντς», η οποία ενίοτε αφουγκράζεται την αραβική κοινή γνώμη, υποστηρίζει ότι ο μουσουλμανικός κόσμος βρίσκεται σε κατάσταση νεκρικής ακαμψίας.

Δύο επεισόδια επιβάρυναν την ατμόσφαιρα
Ασ. Πρες, Ροϊτερς
Την ήδη φορτισμένη από την ένταση στις σχέσεις του Λευκού Οίκου με την ισραηλινή κυβέρνηση ατμόσφαιρα στη Μέση Ανατολή επιβάρυναν τόσο τα σοβαρά επεισόδια της περασμένης Τρίτης στην ανατολική Ιερουσαλήμ όσο και η αιματηρή επίθεση με αυτοσχέδια ρουκέτα εναντίον κιμπούτς στα περίχωρα της Ασκελον από ενόπλους στη Λωρίδα της Γάζας. Τα δύο περιστατικά συνδέονται άμεσα τόσο με την αναταραχή που πυροδότησε η αδειοδότηση για την ανέγερση νέων κατοικιών σε προάστιο υπερορθόδοξων Εβραίων της ανατολικής Ιερουσαλήμ ανήμερα της επίσκεψης Μπάιντεν την περασμένη Πέμπτη όσο και με τη γενικότερη αίσθηση απογοήτευσης που διακατέχει την παλαιστινιακή κοινή γνώμη,

Αφορμή για τα σοβαρά επεισόδια στην ανατολική Ιερουσαλήμ αποτέλεσε η ανακαίνιση συναγωγής στην εβραϊκή συνοικία της Παλαιάς Πόλης. Αρκετοί Παλαιστίνιοι θεωρούν ότι η ανακαίνιση της συγκεκριμένης συναγωγής του 18ου αιώνα, η οποία βρίσκεται σε απόσταση μόλις 400 μέτρων από το Ορος του Ναού, αποτελεί μέρος σχεδίου για την καταστροφή του Τεμένους του Αλ Ακσά. Λίγες ώρες πριν από τα επεισόδια, μάλιστα, η Χαμάς είχε καλέσει τον παλαιστινιακό λαό να προστατέψει το τέμενος και να αποτρέψει τα σχέδια του Ισραήλ για εξιουδαϊσμό της Ιερουσαλήμ. Εκατοντάδες νεαροί Παλαιστίνιοι ξεχύθηκαν στους δρόμους της ανατολικής Ιερουσαλήμ από νωρίς το πρωί της Τρίτης, ανάβοντας φωτιές σε κάδους απορριμμάτων και πετώντας πέτρες στους Ισραηλινούς αστυνομικούς. Από τις συγκρούσεις τραυματίστηκαν περισσότεροι από 40 διαδηλωτές και δύο αστυνομικοί. Επισημαίνεται ότι η ισραηλινή κυβέρνηση έχει κατ’ επανάληψη διαψεύσει ότι τα σχέδια για την ανακαίνιση ιστορικών μνημείων στην Παλαιά Πόλη δεν σχετίζονται σε καμία περίπτωση με το Ορος του Ναού, όπου βρίσκεται το τέμενος του Αλ Ακσά και σύμφωνα με την εβραϊκή παράδοση τα θεμέλια του Ναού του Σολομώντα.

Θάνατος μετανάστη
Δύο εικοσιτετράωρα αργότερα, η πρωτοεμφανιζόμενη οργάνωση Ανσάρ Αλ Σούνα αναλάμβανε την ευθύνη της επίθεσης με ρουκέτες εναντίον κιμπούτς στα περίχωρα της Άσκελον, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο ενός Ταϊλανδού μετανάστη. Επρόκειτο για την πρώτη θανατηφόρα επίθεση επί ισραηλινού εδάφους μετά τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας. Στην ανακοίνωση με την οποία ανέλαβε την ευθύνη, η οργάνωση κάνει λόγο για απάντηση στα σχέδια των Ισραηλινών να «εξιουδαΐσουν» την ανατολική Ιερουσαλήμ και να καταστρέψουν το τέμενος του Αλ Ακσά. Λαμβάνοντας υπόψη το κλίμα των τελευταίων ημερών, η Χαμάς απέφυγε να πάρει αποστάσεις από την Ανσάρ Αλ Σούνα. «Η επίθεση και η κλιμάκωση αποτελούν παράγωγο της πολιτικής που έχει επιλέξει η κυβέρνηση των Σιωνιστών», σχολίασε ο εκπρόσωπος Τύπου της Χαμάς, Φαουζί Μπαρχούμ. Από την πλευρά του, το Ισραήλ δεσμεύτηκε ότι δεν θα αφήσει αναπάντητη την πρόκληση.

Είναι, τέλος, αξιοσημείωτο ότι η συγκεκριμένη επίθεση έλαβε χώρα την ώρα της άφιξης της αρμόδιας για την εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης, βαρόνης Κάθριν Αστον, στην πόλη της Γάζας.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ