ΕΚΛΙΠΑΡΟΥΝ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΓΙΑ ΡΕΥΣΤΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΕΣΟΔΙΑΣΤΗΜΑ ΚΑΤΕΒΑΖΟΥΝ ΡΟΛΑ, ΑΠΟΛΥΟΥΝ, ΠΑΓΩΝΟΥΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Του ΒΑΣΙΛΗ ΓΕΩΡΓΑ
Εκτεθειμένες στην κινούμενη άμμο των Βαλκανίων βρίσκονται περίπου 3.500-4.000 ελληνικές επιχειρήσεις, που μαζί με τις τράπεζες έχουν επενδύσει πάνω από 15 δισ. ευρώ για να διεισδύσουν στις αγορές της περιοχής.
Πριν καλά καλά οι επιπτώσεις της παγκόσμιας κρίσης αρχίσουν να μεταπηδούν από τα χαρτιά των οικονομολόγων στο πεδίο της πραγματικής οικονομίας, ήδη πολλές ελληνικές «πολυεθνικές» έχουν πάρει ψαλίδι και μαχαίρι και τεμαχίζουν την παραγωγή τους, κόβουν κατά χιλιάδες τις 200.000 θέσεις εργασίας που δημιούργησαν, κατεβάζουν ρολά σε εργοστάσια, παγώνουν επενδύσεις και συμφωνίες εξαγορών και πρωτοπορούν σε…προγράμματα εργασιακής ευελιξίας.
Από το ξεκίνημα της κρίσης και μέχρι και το πρώτο δίμηνο του 2009, η μεγαλύτερη απειλή για τις ελληνικές εταιρείες ήταν και παραμένει το ακριβό χρήμα και το απαγορευτικό στις νέες χορηγήσεις που έχουν επιβάλει οι ελληνικές τράπεζες, οδηγώντας τες ουσιαστικά σε πιστωτική ασφυξία. Το πρόβλημα επιτείνεται και από την κατάρρευση των ισοτιμιών των τοπικών νομισμάτων (ήδη έχουν υποχωρήσει κατά 40%), που ροκανίζουν την αξία και την κερδοφορία των εταιρειών.
Υπό το πρίσμα αυτό η ανακοίνωση για χρηματοδότηση των τραπεζών και των επιχειρήσεων της περιοχής με 24,5 δισ. ευρώ ήρθε ως μάννα εξ ουρανού για πολλούς Ελληνες επιχειρηματίες με συμφέροντα στα Βαλκάνια. «Πάσα βοήθεια δεκτή» λένε. Ωστόσο οι επιφυλάξεις για την επάρκεια της βοήθειας και τα αποτελέσματα που τελικά θα έχει ήδη αμφισβητούνται, δεδομένου ότι τα συνολικά ανοίγματα των ευρωπαϊκών τραπεζών στις οικονομίες της περιοχής ξεπερνούν το 1 τρισ. ευρώ.

Μπροστά τα δύσκολα
Τα πραγματικά προβλήματα για τις ελληνικές εμπορικές και παραγωγικές επιχειρήσεις στη ΝΑ Ευρώπη εκτιμάται πως θα αρχίσουν να μεγεθύνονται από την επόμενη χρονιά και εφόσον φυσικά επιβεβαιωθούν στην πορεία οι μαύρες προβλέψεις για την εξάπλωση της ύφεσης στις οικονομίες των περισσότερων χωρών της περιοχής, που στην καλύτερη περίπτωση οδεύουν για μηδενικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Αυτό σημαίνει ότι η κατανάλωση θα καταρρεύσει, τα κέρδη και οι πωλήσεις των ελληνικών πολυεθνικών ομίλων θα μειωθούν δραστικά (ήδη αναφέρεται μείωση πωλήσεων 15-20%) και η εξυπηρέτηση των μεγάλων ανοιγμάτων θα γίνει δυσβάσταχτη, προκαλώντας έκρηξη στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, που, σύμφωνα με πρόσφατη «ακραία» ανάλυση της Citigroup, ενδέχεται να δημιουργήσουν τρύπα 11 δισ. ευρώ στις ελληνικές τράπεζες.
Το πρόβλημα για την Ελλάδα είναι διπλό από την κρίση στη ΝΑ Ευρώπη. Η χώρα μας δεν αποτελεί μόνο έναν από τους μεγαλύτερους άμεσους ξένους επενδυτές των αναδυόμενων οικονομιών της περιοχής, αλλά ταυτόχρονα διοχετεύει σε αυτές μεγάλο μέρος των ελληνικών εξαγωγών.
Από το 1991 έως το 2007, οι ελληνικές εξαγωγές προς τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό γύρω στο 20%, όταν την ίδια περίοδο η συνολική εξαγωγική δραστηριότητα αυξήθηκε μόνο κατά 5%. Σήμερα οι αγορές της αναδυόμενης Ευρώπης υπολογίζεται ότι απορροφούν το 28% των ελληνικών εξαγωγών ή περίπου 5 δισ. ευρώ ετησίως.
Μπροστά στα χειρότερα που αναμένονται, πολλοί ελληνικοί πολυεθνικοί όμιλοι, κυρίως στη βιομηχανία, πρωτοστατούν σε «μέτρα άμυνας», που έχουν αντίκτυπο κυρίως στην παραγωγή και την απασχόληση. Ο όμιλος Μυτιληναίου ήταν από τους πρώτους που έβαλαν (προσωρινό) λουκέτο σε εργοστάσιο στη Ρουμανία, διακόπτοντας την παραγωγή ψευδάργυρου – μολύβδου στη μονάδα Sometra και απολύοντας τους περισσότερους από τους 1.050 εργαζόμενους.
Η Coca Cola 3Ε, που αντλεί το 60% των συνολικών της πωλήσεων από το εξωτερικό, ενώ διαθέτει εκτεταμένη παρουσία με μονάδες παραγωγής σε πολλές χώρες της ευρύτερης περιοχής, έχει αποφασίσει το κλείσιμο εργοστασίου στην Πολωνία, που θα συνοδευτεί από απολύσεις τουλάχιστον 150 εργαζομένων της, σύμφωνα με δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου. Η «αδελφή» εταιρεία Frigoglass, που έχει ήδη ανακοινώσει άλλες 120 απολύσεις στην Ελλάδα (Κάτω Αχαγιά), θα κλείσει δύο εργοστάσια σε Πολωνία και Νορβηγία διώχνοντας 335 άτομα.
Η Βιοχάλκο ανακοίνωσε από τον Νοέμβριο ότι σταματά τη λειτουργία μέρους των παραγωγικών μονάδων στη Βουλγαρία (Stomana Industry, Sigma, Stilmet και Sofia med), ενώ αναφορές για μειώσεις προσωπικού και «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις υπάρχουν για πολλές ακόμη μικρότερες ελληνικές επιχειρήσεις.*
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 03/03/2009