Παρατηρητές του ΟΑΣΕ εγείρουν ερωτήματα για τους ισχυρισμούς της στον «πόλεμο του Αυγούστου» με τη Ρωσία

The New York Times

Οι μαρτυρίες των ανεξάρτητων παρατηρητών που βρίσκονταν στη Νότια Οσετία τον Αύγουστο θέτουν υπό αίρεση τους ισχυρισμούς των Γεωργιανών ότι βρίσκονταν σε άμυνα στις 7 Αυγούστου, όταν άρχισαν να βομβαρδίζουν την πρωτεύουσα της Νότιας Οσετίας Τσχινβάλι.
Οι μαρτυρίες των παρατηρητών του ΟΑΣΕ δεν καταλήγουν σε απόλυτα συμπεράσματα ούτε είναι τόσο πλήρεις ώστε να επιλύουν όλες τις ανοικτές διαφωνίες για το ποιος έφταιξε στον πόλεμο που όξυνε τις σχέσεις του Κρεμλίνου με τη Δύση. Ομως, εγείρουν ερωτήματα για την ακρίβεια και την ειλικρίνεια των ισχυρισμών της Γεωργίας.
Ο πρόεδρος της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι έχει χαρακτηρίσει τη γεωργιανή επίθεση ως πράξη άμυνας και επιχείρηση ακριβείας. Ομως, σύμφωνα με τα όσα κατέγραψαν οι παρατηρητές στις 7 και 8 Αυγούστου, γεωργιανά βλήματα και ρουκέτες έπεφταν σε όλο το Τσχινβάλι κάθε 15- 20 δευτερόλεπτα. Επίσης, οι παρατηρητές δεν μπορούν να επιβεβαιώσουν ότι το ίδιο βράδυ η Ρωσία βομβάρδιζε χωριά…στα οποία κατοικούσαν Γεωργιανοί και αμφισβητούν μία από τις κύριες δικαιολογίες που έχει προσφέρει ο Σαακασβίλι για την επίθεση.
Ανώτεροι Γεωργιανοί αξιωματούχοι προτρέπουν τις δυτικές κυβερνήσεις να αγνοήσουν τις μαρτυρίες. «Αυτές οι πληροφορίες δεν ξέρω τι είναι και πώς επιβεβαιώνονται», είπε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Γεωργίας Γκίγκα Μποκερία.

Οι παρατηρητές, στους οποίους περιλαμβανόταν ένας Φινλανδός ταγματάρχης, ένας Λευκορώσος λοχαγός αλεξιπτωτιστών και ένας Πολωνός πολίτης, ήταν μέλη της αποστολής του ΟΑΣΕ στη Νότια Οσετία, που βρίσκεται στην περιοχή από την προηγούμενη συμφωνία εκεχειρίας, τη δεκαετία του 1990. Οι παρατηρητές ενημέρωσαν για τα ευρήματά τους διπλωμάτες στην Τιφλίδα, τον Αύγουστο και τον Οκτώβριο. Οι New York Times πληροφορήθηκαν το περιεχόμενο των δύο ενημερώσεων από ανθρώπους που ήταν παρόντες και στις δύο. Εν συνεχεία, τρεις δυτικοί διπλωμάτες και ένας Ρώσος επιβεβαίωσαν τις λεπτομέρειες.

Ολη η ιστορία

Στις 3 το μεσημέρι της 7ης Αυγούστου οι παρατηρητές είδαν ότι οι Γεωργιανοί συγκέντρωναν μεγάλο αριθμό πυροβόλων όπλων και εκτοξευτών πυραύλων τύπου grad λίγο νότια από τα σύνορα με τη Νότια Οσετία. Στις 11 το βράδυ, η Γεωργία ανακοίνωσε ότι γεωργιανά χωριά δέχονται επίθεση και εξήγγειλε επιχείρηση «για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης» στη Νότια Οσετία. Αμέσως άρχισε να βομβαρδίζει το Τσχινβάλι.

Ομως, οι παρατηρητές δηλώνουν ότι πριν αρχίσουν οι βομβαρδισμοί από τους Γεωργιανούς, δεν ακούγονταν βομβαρδισμοί από τη ρωσική πλευρά. «Αν το βαρύ πυροβολικό έριχνε στις περιοχές που η Γεωργία ισχυρίζεται ότι έριχνε, τότε οι άνθρωποί μας θα το είχαν ακούσει. Δεν το άκουσαν», είπε στην ενημέρωσή του προς τους στρατιωτικούς ακολούθους των πρεσβειών τον Οκτώβριο ο Βρετανός σμήναρχος Γιαγκ, επικεφαλής των παρατηρητών του ΟΑΣΕ στη Νότια Οσετία. «Ακούγονταν μόνο κάποιοι πυροβολισμοί».

Οι Γεωργιανοί άρχισαν τον βομβαρδισμό του Τσχινβάλι στις 11.35 το βράδυ της 7ης Αυγούστου. Στις 11.45 έσκαγε στην πόλη ένα βλήμα κάθε 15 με 20 δευτερόλεπτα. Ενα τέταρτο μετά τα μεσάνυχτα, ο επικεφαλής των ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων στην περιοχή, υποστράτηγος Μαράτ Κουλαχμέτοφ επικοινώνησε με τους παρατηρητές και τους ανακοίνωσε ότι η μονάδα του είχε δεχθεί επίθεση και είχε απώλειες. Μέχρι το πρωί, είχαν σκοτωθεί δύο Ρώσοι στρατιώτες και είχαν τραυματισθεί 5. Δύο ανώτεροι δυτικοί στρατιωτικοί που υπηρετούν στη Γεωργία είπαν ότι όποιες κι αν ήταν οι προθέσεις της Ρωσίας στην Οσετία, άπαξ και το πυροβολικό της Γεωργίας βομβάρδισε ρωσικές θέσεις η σύγκρουση ήταν αναπόφευκτη.

«Ηταν σαφές ότι τα πυρά έπεφταν εντελώς αδιακρίτως και η επίθεση ήταν τελείως δυσανάλογη προς όποια πρόκληση, αν πράγματι υπήρξε κάποια πρόκληση», είπε ο τότε επικεφαλής της αποστολής του ΟΑΣΕ στη Γεωργία, πρώην λοχαγός του Βρετανικού στρατού Ράιαν Γκράιστ. «Ηταν μια συνολική επίθεση εναντίον της πόλης ως πόλης». Τον Αύγουστο, ενώ η υπουργός Εξωτερικών Εκα Τκεσελασβίλι διαβεβαίωνε τους διπλωμάτες ότι η επίθεση ήταν μετρημένη και στοχευμένη, ο Γκράιστ ενημέρωσε τους διπλωμάτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το αντίθετο. Στη συνέχεια παραιτήθηκε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες.