Η βαθμολόγηση, σε κάθε τάξη του γυμνασίου και λυκείου πρέπει να αλλάξει, ώστε να απεικονίζει με την μέγιστη ακρίβεια τον συνδυασμό ικανοτήτων/δεξιοτήτων και προσπάθειας κάθε εξεταζόμενου. Τα εγχειρίδια ψυχολογίας υποδεικνύουν ότι η ευφυΐα ακολουθεί, γενικά, την κανονική κατανομή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο βαθμός δυσκολίας των ασκήσεων είναι κλιμακωτός (item difficulty).Το ίδιο πρέπει να ακολουθείται, τουλάχιστον στις τελικές εξετάσεις κάθε βαθμίδας εκπαίδευσης.

 Τα τελευταία 30 έτη π.χ. στα λύκεια, η βαθμολογία είναι παραπλανητική (ο ισοπεδωτικός Μ.Ο. 17, οι λεγόμενοι «αριστούχοι μέτριοι»), δηλαδή παρατηρείται ισχυρή παραμόρφωση της συμμετρίας του κώδωνα της κανονικής κατανομής προς τα δεξιά. 

Είναι γνωστό (από εξετάσεις με θέματα κλιμακωτής δυσκολίας) ότι βαθμολογία 16 ως 20 θα έχει μόνον το 7% του συνόλου και 12 έως 16 το 24%. (Από το 31% (=7+24) είναι φυσικό να αναζητηθούν οι κατάλληλοι για ανώτατες σπουδές (15 έως 25% του συνόλου)).

Σχόλιο του Αφώτιστος Φιλέλλην στην Καλύβα